Ok. 800 nowych kleryków – zakończyły się obrady Konferencji Rektorów o rozeznawaniu

Około ośmiuset nowych kleryków, a więc tyle samo, co w zeszłym roku, wstąpiło do seminariów duchownych w Polsce – wynika ze wstępnych statystyk zebranych przez Konferencję Rektorów Wyższych Seminariów Duchownych Diecezjalnych i Zakonnych. Rektorzy zakończyli 4 września kilkudniowe spotkanie w Łomży poświęcone kwestiom rozeznawania powołania i przyjmowania kandydatów.

Dokładne dane będą znane w październiku – zapowiada nowy przewodniczący Konferencji ks. dr Wojciech Rzeszowski, gdyż w niektórych seminariach trwa jeszcze nabór kandydatów. W rozmowie z KAI przyznał, że rektorów cieszy fakt, iż nie odnotowano spadku jeśli chodzi o nowe powołania, natomiast zwrócił uwagę, że „zmieniła się trochę ich geografia”.

– Po wstępnej analizie ilości zgłoszeń do seminariów diecezjalnych i zakonów okazało się, że jest lekki spadek w seminariach diecezjalnych (o ok.5 proc. w stosunku do ub.r), natomiast widać wyraźny wzrost liczby nowych powołań w seminariach zakonnych (o ok. 15 proc. w stosunku do ub.r) – wyjaśnia przewodniczący Konferencji Rektorów. Jego zdaniem, wzrost ten może być konsekwencją m.in. tzw. „efektu Franciszka” czyli większej liczby kandydatów w zakonnych postulatach i nowicjatach w poprzednich latach, którzy teraz rozpoczną formację seminaryjną. Natomiast całościowa liczba kleryków w Polsce ze wszystkich roczników zmniejszyła się ok. 4 proc. – zauważył.

Tematem dorocznego, 50. spotkania rektorów seminariów, jakie w dniach 1-4 września br. odbyło się w Łomży było „Rozeznawanie powołania i przyjmowanie kandydatów do seminarium duchownego”. – Rektorzy rozważali różne aspekty procesu rozeznawania, począwszy od rozeznania duchowego, by uwrażliwiać się na odczytywanie znaków powołania, które jest darem Bożym, a z drugiej strony dosyć dużo uwagi poświęcaliśmy ludzkim uwarunkowaniom, w jakich powołanie się odkrywa i realizuje – mówi ks. Rzeszowski. – Rozmawialiśmy zarówno o możliwościach, jakie niosą te uwarunkowania, ale też o trudnościach czy przeszkodach, które mogą powołanie znacznie ograniczać albo nawet uniemożliwiać jego realizację, dlatego – jak opowiadał – wśród zaproszonych prelegentów byli cenieni znawcy tej problematyki m.in. o. Stanisław Morgalla SJ z Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego w Rzymie, wieloletni formator, kierownik duchowy kleryków jezuickich, dyrektor Szkoły Formatorów w Krakowie w latach 2002-2008 czy pallotyn ks. Wiesław Błaszczak, który jako psycholog od wielu lat zajmuje się badaniami wstępujących do seminarium i diagnozuje ich kondycję psycho-społeczną.

Zdaniem rektorów, współpraca formatorów z psychologami nie może się ograniczać tylko do diagnostyki czy oceny, choć z tym się najczęściej kojarzy, ale mocno podkreślano, iż ta współpraca może być przydatna do budowania projektu rozwojowego czyli zauważenia różnych potencjałów i ograniczeń alumnów, wskazań formacyjnych dla nich, uwrażliwienia na to, nad czym warto pracować, by mogli wydobyć z siebie to, co najcenniejsze i nie ograniczać działania łaski. Rektor Prymasowskiego Wyższego Seminarium Duchownego w Gnieźnie zwrócił też uwagę, iż bardzo jasno podkreślano, że psychologia jest nauką pomocniczą a psycholog choć może pomóc w procesie formacji, nie decyduje o tym, czy ktoś ma powołanie czy nie.

Osobny blok podczas konferencji był poświęcony szeroko rozumianej problematyce psychoseksualnej, w tym kwestii nadużyć w tej sferze. – Nie chodzi tylko o to, żeby w czasie formacji seminaryjnej odkryć czy potencjalnie ktoś mógłby być niebezpieczny, ale też o to, by przyszłych księży, którzy będą pracować z dziećmi i młodzieżą uwrażliwiać na problem nadużyć seksualnych, uczyć ich kultury i metodologii pracy, umiejętności reagowania w trudnych sytuacjach, z jakimi jako duszpasterze będą spotykać się w szkole czy w konfesjonale, chodzi bowiem o szeroką profilaktykę nadużyć – zaznaczył ks. Rzeszowski.

Ten blok zajęć poprowadzili: o. Adam Żak SJ – dyrektor Centrum Ochrony Dziecka, przy Akademii Ignatianum w Krakowie, psycholog i terapeutka Ewa Kusz oraz rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku ks. Marek Jarosz, który w swoim wystąpieniu podzielił się z rektorami swoimi doświadczeniami, m.in. jak rozmawiać z wychowankami, którzy sygnalizują problemy w sferze seksualnej.

Natomiast podczas ostatniej sesji poruszono m.in. kwestię rozeznania powołania u ex-kleryków, którzy ponownie zgłaszają się do seminarium. – Bywa, że jakiś alumn odchodzi lub otrzymuje radę odejścia seminarium. Niektórzy się z tym nie godzą i szukają innego seminarium stąd zrodziło się pytanie: jak podchodzić do tego zjawiska? Jak rozeznawać, jeżeli w danym seminarium uznano, że ktoś nie nadaje się lub nie ma powołania a on sam ma inne przekonanie i próbuje swoich szans gdzie indziej – mówił ks. Rzeszowski. Po jego wystąpieniu rektorzy dzielili się swoimi doświadczeniami i rozmawiali o tym, jaką stosować metodologię w takich przypadkach oraz jaka powinna być w tej materii współpraca między seminariami m.in. w kwestii przepływu informacji.

Innym tematem była pozytywna strategia promocji powołań, jaką na bazie doświadczeń swojego zakonu przedstawił o. Witosław Sztyk, franciszkanin z Katowic. Wskazywał, że nie wystarczą jedynie akcje powołaniowe, choć też są przydatne, ale znacznie ważniejsze jest stałe towarzyszenie młodym ludziom. Ważne jest by, być z nimi, rozmawiać aby poważnie potraktowali swoje życie, a dopiero potem szukali dróg tego życia czy to w małżeństwie i rodzinie, kapłaństwie czy życiu konsekrowanym.

Dla rektorów ważnym, choć niespodziewanym, było też spotkanie z przebywającym w tych dniach w Łomży prefektem Kongregacji Nauki Wiary kard. Gerhardem L. Müllerem, który zwrócił im uwagę, na uniwersalność Kościoła i w związku z tym potrzebę otwartego formowania przyszłych kapłanów, aby byli odpowiedzialni za wspólnotę, która ogarnia cały świat i różne kultury.

Obecność prefekta Kongregacji Nauki Wiary – jak podkreślił ks. Rzeszowski – miała podwójny wymiar: liturgiczny – bowiem pod jego przewodnictwem księża celebrowali Mszę świętą oraz formacyjny i eklezjalny dla rektorów, bo mogli uczestniczyć w spotkaniu, w czasie którego kardynał dzielił się swoją troską o powołania, przyszłość Kościoła, widzianą z perspektywy watykańskiej.

Tradycją zjazdów rektorów jest też spotkanie z sekretarzem generalnym Konferencji Episkopatu Polski. W tym roku, po raz pierwszy w tej roli spotkał się z nimi bp Artur Miziński.

W 50. konferencji uczestniczyło aż 84 rektorów seminariów diecezjalnych i zakonnych. Wybrali oni nowy zarząd w składzie: przewodniczący ks. Wojciech Rzeszowski – rektor Prymasowskiego Wyższego Seminarium Duchownego w Gnieźnie, wiceprzewodniczący o. dr Piotr Matuszak – rektor WSD Braci Mniejszych Konwentualnych w Łodzi-Łagiewnikach i sekretarz ks. dr Adam Łuźniak – rektor Metropolitalnego Wyższego Seminarium Duchownego we Wrocławiu.