Opactwo w Płocku odzyska dawny blask. Rozpoczyna się renowacja zabytkowych murów

W lipcu ruszają prace renowacyjne jednego z najcenniejszych zabytków północnego Mazowsza — zespołu dawnego Opactwa Benedyktyńskiego w Płocku, w tym murów Zamku Książąt Mazowieckich. Projekt, dofinansowany z Funduszy Europejskich, a realizowany przez diecezję płocką ma na celu ratowanie i zabezpieczenie tego bezcennego dziedzictwa kulturowego. Jak podkreśla ks. Roman Bagiński, ekonom diecezji płockiej, to nie tylko inwestycja w historię, ale też krok w stronę udostępnienia tego miejsca mieszkańcom i turystom.

Renowacja opactwa w Płocku to ogromne przedsięwzięcie, które potrwa dwa lata i zakończy się we wrześniu 2027 roku. — Przede wszystkim skupimy się na elewacji, ceglanych ścianach od strony Wisły i od strony miasta. To ogromna powierzchnia wymagająca gruntownego oczyszczenia, uzupełnienia ubytków i zabezpieczenia przed dalszym niszczeniem — tłumaczy ks. Bagiński. Prace obejmą także kontynuację wymiany dachu, który ma być gotowy jeszcze w tym roku.

Celem projektu jest powstrzymanie degradacji murów opactwa, których historia sięga XI wieku. Zespół zabytkowy obejmuje pozostałości rotundy, relikty kościoła pw. św. Wojciecha, skrzydło klasztorne, mury obronne, wieżę zegarową i Wieżę Szlachecką. — Warunki i czas robią swoje. Te mury po prostu się zużywają. Najwyższa pora, żeby je zabezpieczyć, zanim będzie za późno — dodaje ekonom diecezji.

Koszt prac to ponad 3,1 miliona złotych, z czego 2,69 miliona pochodzi z Funduszy Europejskich. Resztę dołoży diecezja oraz Miasto Płock. Renowacja ma nie tylko uchronić obiekt przed dalszym zniszczeniem, ale również otworzyć go bardziej dla mieszkańców i turystów. — Chcemy, żeby to miejsce żyło. Planujemy udrożnić przejścia murami, otworzyć Wieżę Szlachecką i zegarową. Zegar na wieży ma zostać odrestaurowany, a jeśli się uda i znajdą się fundusze przywrócimy też dzwon, który zaginął podczas II wojny światowej — zapowiada ks. Bagiński.

Jak podkreśla ekonom diecezji, wartość tego miejsca jest nie do przecenienia. — Wzgórze Tumskie jest pomnikiem historii. Jedno z około stu takich miejsc w całej Polsce. To jest po prostu miejsce bezcenne — mówi. — Mamy ogromną odpowiedzialność, by zachować to dziedzictwo dla przyszłych pokoleń. Nie tylko po to, żeby było piękne, ale też żeby nadal służyło ludziom jako przestrzeń sacrum i kultury — dodaje.

Oprócz ochrony historycznej substancji, renowacja obejmie kompleksowe prace konserwatorskie: od wzmocnienia osłabionych cegieł, przez odsolenie i dezynfekcję murów, po uzupełnianie ubytków i renowację metalowych elementów. Prace obejmą również fundamenty, które zostaną wzmocnione i zaizolowane.

— To także piękny jubileuszowy prezent dla diecezji. Chcemy, by to miejsce przestało być tylko pomnikiem przeszłości, a stało się również miejscem spotkań, refleksji i poznawania historii. To dziedzictwo należy do nas wszystkich  — podkreśla ks. Roman Bagiński.

Dawne Opactwo Benedyktyńskie (opactwo i relikty średniowiecznego zamku) położone jest na Wzgórzu Tumskim, w najstarszej części Płocka. Znajduje się na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego. Wczesnopiastowska drewniana fortyfikacja w XIII w. została przekształcona w murowany zamek. Z tego okresu pochodzi m.in. część muru obronnego i dwie wieże: Szlachecka (dawne więzienie dla szlachty) i Zegarowa, która w XV w. została podwyższona na dzwonnicę katedralną, w której przyziemiu tkwią relikty romańskiej budowli kamiennej.

Około połowy XVI w. benedyktyni pobudowali między zamkowymi wieżami gotycki kościół pw. św. Wojciecha oraz klasztor. W końcu XVIII w. opactwo przebudowano na seminarium duchowne. Obiekt w przeszłości pełnił funkcje szkolne, mieszkalne oraz muzealne. W 2018 roku budynek ten (całe Wzgórze Tumskie z otoczeniem) znalazł się na prestiżowej liście Pomników Historii.

Obecnie w budynku dawnego Opactwa Benedyktyńskiego znajduje się siedziba Kurii Diecezjalnej i część Muzeum Diecezjalnego, w tym Skarbiec z najcenniejszymi obiektami kultury sakralnej

Szczegóły projektu: https://www.diecezjaplocka.pl/dla-wiernych/informacja-o-dofinansowaniach/dotacja-dla-diecezji-plockiej