Oświęcim: o cierpieniu podczas sesji Międzynarodowego Uniwersytetu Latającego Nauki Kościoła

Od wizyty w obozach Auschwitz i Birkenau oraz Mszy św. rozpoczęła się 2 września w Oświęcimiu doroczna sesja Międzynarodowego Uniwersytetu Latającego Nauki Kościoła (AIESC). Pierwszy dzień dyskusji panelowych poświęconych wymiarowi społecznemu cierpienia odbywał się w oświęcimskim Centrum Dialogu i Modlitwy. Tu także sprawowana była koncelebrowana Eucharystia pod przewodnictwem biskupa pomocniczego indyjskiej diecezji Madras i Mylapore, Lawrence’a Piusa Dorairaja, który jest także jednym z wykładowców. W sobotę 3 września około stu uczestników, wśród których są filozofowie, socjologowie, bioetycy i ekonomiści z całego świata, kontynuować będą sesję w krakowskim Centrum Księży Zmartwychwstańców.

Związany od lat z AIESC dr Kazimierz Szałata z Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej UKSW wyjaśnił KAI, że wybrane miejsce i tematy pierwszej części sesji nie są przypadkowe. „O cierpieniu trzeba więcej milczeć niż mówić. Żeby dotrzeć do kogoś z jakimś komunikatem na temat cierpienia, trzeba się odwołać do jakiegoś doświadczenia. Tu w Oświęcimiu doskonale rozumiemy, że elokwencja jest nie na miejscu. Tu trzeba ważyć każde słowo, bo mówimy o człowieku w jakimś wymiarze najgłębszym” – podkreśla naukowiec i zaznacza, że we współczesnych czasach mówienie o cierpieniu redukowane jest często do poziomu życia biologicznego albo do wymiaru psychicznego.

„A przecież to doświadczenie dużo głębsze i sięga naszego życia duchowego. Ponieważ w naszej kulturze problem duchowości gdzieś zaniknął, stąd mamy kłopoty z tematem, z którym wcześniej czy później człowiek się zetknie, dlatego że cierpienie wpisane jest w ludzkie życie. Człowiek, który za wszelką cenę chce cierpienia uniknąć, musi zejść na bezdroża” – dodaje Szałata.

Piątkowa sesja rozpoczęła się od wykładu wprowadzającego ks. Manfreda Deselaersa, niemieckiego kapłana od lat pracującego w Centrum Dialogu. Duchowny mówił o „Misterium zła i dobra”, odwołując się m.in. do historii Rudolfa Hoessa, komendanta obozu Auschwitz-Birkenau. Zdaniem duchownego, szansą na przezwyciężenie struktur zła realizowanych przez niemieckich nazistów, były wyrzuty sumienia, które pojawiły się także u tego zbrodniarza wojennego.

„Są momenty w biografii Hoessa, o tym pisze w swoich wspomnieniach, kiedy na rampie w Birkenau miał spotkanie twarzą w twarz ze swoimi ofiarami. Nie mógł tego wytrzymać. Uciekł. Głos sumienia, głos Boga puka do nas poprzez spotkanie z drugim człowiekiem. Bóg jest miłością i w miłości chce nas spotkać” – wyjaśnia ksiądz.

Duchowny zaznaczył, że chciałby, by uczestnicy sesji pamiętali, iż Auschwitz jest wyzwaniem, by coś takiego już się więcej nie powtórzyło. „Skąd jednak wziąć orientacje i siłę do dobra? Źródłem i najważniejszym punktem dla mnie jest wiara w Miłość. Wiara w Miłość się opłaca, nawet jeśli prowadzi przez Krzyż” – dodał kapłan.

Na właściwą sesję złożyły się niezwykłe świadectwa opisujące doświadczenia cierpienia w różnych miejscach świata. Ludmila Němcová mówiła o cierpieniach, jakie doznawali Czesi w epoce komunizmu. O. Raymond Goudjo, jeden odpowiedzialnych za przygotowania najbliższej wizyty Benedykta XVI w Beninie, opowiadał z kolei o problemie ludobójstwa w Afryce, a Michel Veuthey z Genewy zaproponował spojrzenie na problem ludobójstwa w kontekście obowiązujących praw człowieka.

Uniwersytet Latający Nauki Kościoła (AIESC) powstał w 1986 roku w Kolonii z inicjatywy grupy profesorów z kilku krajów Europy i Argentyny, chcących upowszechniać w różnych formach nauczanie społeczne Kościoła katolickiego. Dziś Uniwersytet działa pod nazwą Association International pour l’Enseignement Social Chrétienne i skupia około stu świeckich i duchownych profesorów i animatorów życia społecznego ze wszystkich kontynentów, gdzie podejmowane są liczne inicjatywy mające na celu pogłębianie, upowszechnianie i aplikację nauczania społecznego Kościoła.

W tym roku AIESC obchodzi jubileusz dwudziestopięciolecia swej działalności. Jubileuszowa sesja w Polsce zakończy się 4 września.