Oświęcim: obrady Międzynarodowej Rady Chrześcijan i Żydów w Centrum Dialogu i Modlitwy

Po raz pierwszy w Oświęcimiu obraduje dziś Międzynarodowa Rada Chrześcijan i Żydów (ICCJ). Trzydniowe spotkanie tej organizacji pod hasłem "Religie i ideologie. Polskie perspektywy na przyszłość" rozpoczęło się wczoraj w Krakowie. Dziś kontynuowane jest w oświęcimskim Centrum Dialogu i Modlitwy.

Uczestnicy konferencji odwiedzają także były niemiecki obóz KL Auschwitz-Birkenau oraz franciszkański klasztor w pobliskich Harmężach z unikalną wystawą „Labirynty pamięci” autorstwa nieżyjącego już byłego więźnia obozu, Mariana Kołodzieja.

Dzień w Oświęcimiu rozpoczęła specjalna medytacja w Centrum Dialogu. Poprowadziły ją s. Mary O’Sullivan, pracująca w Centrum irlandzka zakonnica ze Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia, oraz s. Del Duca, zakonnica z USA, która utworzyła w Yad Vashem Katolicki Instytut Studiów nad Holokaustem.

Podczas modlitwy zakonnice przypomniały słowa Jana Pawła II wypowiedziane podczas wizyty na terenie byłego obozu koncentracyjnego w 1979 roku. Przywołały w szczególności chwilę, kiedy papież Polak przeszedł przed rzędem tablic, które w różnych językach upamiętniają zamordowanych w obozie, i gdy zatrzymał się nad inskrypcją w języku hebrajskim, zaznaczając, iż napis ten „wywołuje wspomnienie narodu, którego synów i córki przeznaczono na całkowitą eksterminację”.

Siostry zakonne przywołując zdanie Elie Wiesela o tym, że „kto słucha świadków, staje się świadkiem”, cytowały myśli i wspomnienia różnych ludzi w tym m.in. osób, które przeżyły holokaust.

W imieniu ordynariusza diecezji bielsko-żywieckiej uczestników obrad powitał ks. dr Piotr Greger z Instytutu Teologicznego im. św. Jana Kantego w Bielsku-Białej. „Niech męczennicy Oświęcimia – św. Maksymilian Kolbe i św. Edyta Stein wspierają wasze wysiłki i starania na rzecz szacunku wobec człowieka, ochrony i promocji jego praw, budowania mostów między ludźmi” – napisał w przesłanym pozdrowieniu bp. Tadeusz Rakoczy.

Podczas sesji plenarna ICCJ głos zabrało kilku mówców – Alicja Białecka, kustosz muzeum w Oświęcimiu, prof. Jonathan Webber z Anglii oraz ks. dr Manfred Deselaers z Centrum Dialogu i Modlitwy, który jest szefem komitetu przygotowawczego konferencji ICCJ w Polsce.

Niemiecki kapłan mieszkający od wielu lat w Oświęcimiu podkreślił w swym wystąpieniu, że aby zrozumieć Auschwitz, trzeba zacząć od milczenia i słuchania – słuchania głosu ziemi Auschwitz, głosu własnego serca, słuchania siebie nawzajem i słuchania Boga.

„Pamięć przeszłości rani nas dzisiaj. To nie jest tylko przeszłość. Pamięć o Auschwitz to otwarta rana. Ta rana determinuje naszą tożsamość i relacje” – mówił duchowny. Ks. Deselaers zaznaczył także, że „dialog zaczyna się od milczenia i słuchania, od wzajemnego słuchania. Zakłada to, że przyjmuję i szanuję innego człowieka takim, jaki jest, w jego odrębności, wraz z jego ranami”.

Prof. Webber zastanawiając się nad znaczeniem Auschwitz, zwracał uwagę, że to miejsce wielu sprzeczności. „To wielki cmentarz, prawdopodobnie największy, jaki zna świat, a jednak nie jest to cmentarz. Nigdy nie miał być cmentarzem. Teraz to jest muzeum, ale nie jest ono jak inne zwykłe muzeum. To miejsce masowej turystyki, ale nie jest to zwykłe miejsce turystyki. Auschwitz mówi o śmierci Boga, ale mówi też o potrzebie wiary w Boga i wiary w przyszłe wybawienie z tragedii i katastrofy” – mówił uczony z Oxfordu.

Webber podkreślił, że zadanie, jakim jest „nadanie sensu Auschwitz” musi być realizowane w przyszłości. „Auschwitz to otwarta rana, z którą ciężko sobie poradzić” – mówił profesor.

Goście uczestniczą w warsztatach i poznają różne inicjatywy edukacyjne funkcjonujące na terenie Oświęcimia. Na koniec pobytu ponad sto osób z 27 krajów świata weźmie udział we wspólnym Marszu Pamięci na terenie Auschwitz-Birkenau. Podczas ceremonii, która ma być połączeniem Marszu Żywych i Drogi Krzyżowej, rozważane będą świadectwa byłych więźniów obozu i świadków holokaustu. Po zapaleniu zniczy i modlitwach uczestnicy podzielą się swymi wrażeniami w zamkniętych grupach.

Na konferencję przybyli m.in. rabin Dawid Rosen z Izraela, dr Philip Cunningham z USA, ks. prof. Hans Herman Henrix z Niemiec, i prof. UJ oraz ks. prof. John Pawlikowski z USA.

Przewodniczącą ICCJ jest obecnie dr Deborah Weissman z Izraela. Członkami Komitetu Organizacyjnego Konferencji ze strony polskiej są o. Wiesław Dawidowski i prof. Stanisław Krajewski jako współprzewodniczący Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów, prof. Zdzisław Mach z UJ, prof. Bogdan Szlachta z UJ. Szefem jest ks. dr Manfred Deselaers.

ICCJ po raz pierwszy spotkała się w Polsce na swych dorocznych obradach w 1994 roku w Warszawie.