Otwarcie XXV Międzynarodowej Konferencji „Rola Chrześcijan w Procesie Integracji Europejskiej”: Samotna Europa?

W Krakowie rozpoczęła się XXV Międzynarodowa Konferencja „Rola Chrześcijan w Procesie Integracji Europejskiej”. Tegoroczna edycja, zatytułowana „Samotna Europa?”, zgromadziła gości z świata polityki, Kościoła, organizacji europejskich, świata nauki i mediów, by dyskutować o wyzwaniach współczesnej Europy w kontekście wartości chrześcijańskich. Konferencja, organizowana przez Fundację im. bp. Tadeusza Pieronka, kontynuuje tradycję zapoczątkowaną w 2000 roku, kiedy to celem było uzyskanie wsparcia Kościoła katolickiego dla wstąpienie Polski do Unii Europejskiej.

Konferencję otworzył Rafał Budnik, prezes Zarządu Fundacji im. bp. Tadeusza Pieronka. Witając zebranych przypomniał genezę cyklu spotkań, który narodził się w biurze sekretarza Jana Pawła II. „Pomysł powstał w 2000 roku, a celem było uzyskanie jednoznacznej deklaracji Kościoła katolickiego, wspierającej poparcie dla wstąpienia Polski do Unii Europejskiej w referendum. To zakończyło się sukcesem”, podkreślił Budnik. Nawiązując do słów bp. Pieronka, zaznaczył, że integracja europejska to nie jednorazowe wydarzenie, lecz ciągły proces, dlatego konferencje muszą być kontynuowane. Zapowiedziany został także film poświęcony bp. Pieronkowi, którego można spodziewać się w przyszłym roku.

Po krótkim materiale filmowym, podsumowującym 25 lat historii konferencji, pełnym archiwalnych zdjęć i wspomnień, w imieniu prezydenta Krakowa głos zabrał wiceprezydent miasta, witając uczestników spotkania. W ciepłych słowach wspominał osobiste spotkania z bp. Pieronkiem: „Należę do tych szczęściarzy, którzy mieli możliwość poznania bp. Pieronka, kolędowania z nim razem. Kraków był wówczas inny”. Odnosząc się do aktualnych wyzwań, stwierdził: „Ufam, że będziemy mogli dalej, nie pokątnie, o roli chrześcijaństwa w Europie rozmawiać”. Życzył owocnych obrad i wyraził nadzieję, że „ta nowa świecka tradycja nie zaniknie, pan prezes się nie zniechęci, a ta idea ‘Pieronkaliów’ będzie trwała”.

Alojz Peterle, przedstawiciel Fundacji Roberta Schumana w Luksemburgu, były premier Słowenii i poseł do Parlamentu Europejskiego w latach 2004-2019, podkreślił długoletnie wsparcie fundacji dla konferencji: „Nasza Fundacja Schumana wspierała te konferencje od początku. Wspominam z przyjemnością te, w których uczestniczył bp. Pieronek”. Nawiązując do wartości towarzyszących integracji – wolności i solidarności – stwierdził, że „formuły krakowskie zawsze były głosem mocnym i jasnym na rzecz jedności Europy”. Cytując słowa Jana Pawła II: „Nie lękajcie się”, Peterle podkreślił ich aktualność. Krytykując polaryzację w Europie, powiedział: „Jeżeli będziemy spolaryzowani, nie będziemy mogli zjednoczyć Europy. Musimy się zgodzić, czym jest poszanowanie godności człowieka w tych nowych okolicznościach”. Wskazał, że Europa może być samotna, ale chrześcijanie z definicji nie mogą – oni muszą być filarem wspólnoty.

Željana Zovko, posłanka do Parlamentu Europejskiego z Chorwacji, wiceprzewodnicząca Grupy Europejskiej Partii Ludowej (EPL) oraz współprzewodnicząca Grupy Roboczej EPL ds. dialogu międzykulturowego i międzyreligijnego podkreśliła unikalną rolę grupy EPL: „Jesteśmy jedyną grupą, która na przestrzeni ostatnich 25 lat stanowiła platformę dialogu międzyreligijnego i ekumenicznego, zwłaszcza głos prześladowanych był dla nas ważny, by wybrzmiał w Parlamencie Europejskim”. Omówiła inicjatywy dotyczące religii, dyplomacji i pokoju, nawiązując do myśli Jana Pawła II o chrześcijaństwie jako korzeniu Europy. „Dyskusje z liderami o tym, jak wartości chrześcijańskie mogą być inspiracją w przyszłości – na nich trzeba budować przyszłość, one stanowią ważny kompas i zobowiązują do odpowiedzialności” – stwierdziła.

Andrzej Halicki, wiceprzewodniczący Grupy EPL w PE, podziękował za 25 lat organizacji konferencji i pogratulował jubileuszu, ostrzegał przed samotnością: „Musimy się obawiać samotności. Ona jest testowana każdego dnia. Odpowiedzią na samotność jest wspólnota – wspólnota musi być zjednoczona, silna, musi reagować sprawnie”. Wymienił wyzwania: militarne, gospodarcze, tożsamościowe, chaos informacyjny i niekontrolowany postęp technologiczny. Podkreślił rolę chrześcijan w kształtowaniu wspólnoty: „Jesteśmy izolowani od prawdy. Jak się temu przeciwstawić? Jak kształtować naszą wspólnotę w świecie, który pędzi technologicznie w sposób niekontrolowany?”. Wyraził nadzieję na kolejne edycje konferencji.

Dr Adam Jarubas, poseł do PE i współprzewodniczący Polskiej Delegacji w Grupie EPL, dołączył do podziękowań za tradycję konferencji i podejmowanie aktualnych tematów. Odczytał list od wicepremiera Władysława Kosiniaka-Kamysza, w którym podkreślił, że „powrót do chrześcijańskich wartości jawi się nie jako powrót do przeszłości, ale jako źródło odnowy”. Jarubas wyraził wdzięczność za kontynuowanie dzieła bp. Pieronka.

Ks. dr Manuel Barrios Prieto, sekretarz generalny COMECE (Komisji Episkopatów Wspólnoty Europejskiej) powitał uczestników w imieniu tej organizacji, wspominając bp. Pieronka i podkreślając znaczenie konferencji jako przestrzeni dialogu: „To ważna przestrzeń dialogu – ta konferencja. Dyskutowane tematy są bliskie i ważne dla nas wszystkich”. Odnosząc się do tytułu „Samotna Europa?”, z perspektywy psychologicznej (ma wykształcenie w tej dziedzinie) wyjaśnił, że samotność to problem społeczny: „Ludzie mogą czuć się samotni nawet w grupie. Jak tę rzeczywistość przyłożyć do Europy? Kiedy nie możemy polegać na partnerach, a musimy sami podołać wyzwaniom, bronić wartości i życia”.

Ks. Prieto zauważył utratę wpływów Europy na arenie międzynarodowej: „Jest poczucie, że szybko tracimy wpływy, jakimi cieszymy się w świecie. Mamy wielu graczy regionalnych, którzy się rozwijają i zaczynają wieść prym”. Apelował o nadzieję opartą na mocnych fundamentach: „Dla chrześcijan źródłem nadziei jest wiara w zmartwychwstanie. To filar naszej nadziei”. Cytując św. Augustyna, ostrzegał przed nadzieją bez fundamentów. Podkreślił wagę jedności i solidarności, opierając się izolacjonizmowi i nacjonalizmowi: „Musimy odkryć kreatywną wierność podstawowym wartościom, które zainspirowały założycieli Unii Europejskiej. Wierność to nie niezmienność. Twórcza wierność to sprawienie, by to co ważne było odpowiednio zaadaptowane do aktualnej rzeczywistości”.