Pamięć miejsca, miejsca pamięci – Instytut Pileckiego ruszył z nowym projektem

Każde miejsce ma swoją historię — czasem wyrytą w kamieniu, czasem przechowywaną jedynie w ludzkiej pamięci. Instytut Pileckiego zaprasza do udziału w projekcie „Pamięć miejsca, miejsca pamięci”, który zachęca do odkrywania lokalnych opowieści i przywracania im należnego miejsca w zbiorowej świadomości. Projekt jest skierowany przede wszystkim do mieszkańców miejscowości, w których powstały upamiętnienia w ramach programu „Zawołani po imieniu”. Upamiętnia on Polaków, którzy ratując Żydów w czasie II wojny światowej, zginęli z rąk Niemców.

Organizatorzy podkreślają jednak, że pamięć nie zna granic – dlatego do udziału zaproszone są również osoby z innych regionów, chcące ocalić od zapomnienia ważne dla swojej wspólnoty historie.

Każdy zakątek, nawet ten niepozorny, kryje świadectwa minionych wydarzeń: pomniki, tablice, dawne budynki, ale także opowieści przekazywane w rodzinach. Projekt zachęca, by to właśnie te miejsca stały się punktem wyjścia do poznawania historii XX wieku.

Zadanie dla uczestników i finał w Warszawie

Zespoły biorące udział w projekcie wybierają jedno miejsce pamięci związane z ich regionem, dokumentują je, prowadzą badania i przygotowują prezentację w dowolnej formie. Zwieńczeniem działań będzie finałowy zjazd w Warszawie, podczas którego uczestnicy zaprezentują swoje prace.

Udział w projekcie jest bezpłatny, a uczestnicy otrzymają zaświadczenia oraz mogą liczyć na nagrody.

Harmonogram projektu

Rekrutacja uczestników potrwa do końca stycznia 2026 roku. Szczegóły zgłoszeń znajdują się na stronie Instytutu Pileckiego.

Od lutego do maja 2026 roku zespoły rozpoczną właściwą pracę nad projektem: wybiorą miejsce pamięci, przeprowadzą poszukiwania archiwalne i terenowe, porozmawiają z lokalnymi świadkami oraz przygotują prezentację. Na tym etapie mogą liczyć na wsparcie merytoryczne pracowników Instytutu Pileckiego, którzy będą prowadzić konsultacje i pomagać w opracowaniu materiałów.

Zwieńczeniem całej inicjatywy będzie czerwcowy finał w Warszawie.