Papież do biskupów polskich o parafii i świeckich

Rola i zadania katolików świeckich w Kościele, zwłaszcza na szczeblu parafii oraz w ruchach, środowiskach apostolskich i w wolontariacie – to główne zadania, jakie Benedykt XVI powierzył biskupom polskim, składającym w Watykanie wizytę „ad limina Apostolorum”.

Trzecią i ostatnią ich grupę Ojciec Święty przyjął 17 grudnia na audiencji w Pałacu Apostolskim. Grupie tej przewodniczył prymas Polski kard. Józef Glemp, a w jej skład wchodzili hierarchowie ze środkowej i północno-wschodniej części kraju.
Papież przypomniał soborowe nauczanie o roli i miejscu w Kościele tego podstawowego środowiska, jaką jest parafia. Zaznaczył, że Dekret o apostolstwie świeckich określa ją jako miejsce, w którym świeccy gromadzą się dla prowadzenia różnorakiej działalności.
Żeby te cele i kierunki działania mogły być urzeczywistniane, parafia musi stanowić „wspólnotę kościelną” i „rodzinę kościelną” – podkreślił Ojciec Święty. Dodał, że należy o to zabiegać nawet w dużych liczebnie parafiach, tak aby nie były one jedynie „masami bezimiennych wiernych”.
Chociaż najważniejsza rola przypada tu księżom, a zwłaszcza proboszczom, to jednak wiele do powiedzenia w tworzeniu tej wspólnoty mają również świeccy, którzy winni działać przede wszystkim za pośrednictwem parafialnych rad duszpasterskich i rad do spraw ekonomicznych – mówił dalej Papież. Mają one wprawdzie charakter doradczy, „mogą jednak skutecznie pomagać odpowiedzialnym duszpasterzom w rozeznaniu potrzeb wspólnoty i w określeniu właściwych sposobów wychodzenia im naprzeciw”.
Ojciec Święty zaapelował o kierowanie się „duchem wspólnej troski o dobro wiernych” w trakcie współdziałania rad z duszpasterzami.
Ważny jest tu także „żywy kontakt duszpasterzy z różnymi wspólnotami apostolskimi, jakie działają w parafii” – kontynuował. Podkreślił, że „nigdy nie powinny one ze sobą rywalizować, ale powinny chętnie i serdecznie uzupełniać się w wypełnianiu aktualnych zadań apostolskich”. Szczególnie liderzy tych grup muszą pamiętać, że mają one służyć wspólnemu programowi duszpasterskiemu – dodał Benedykt XVI.
Wyraził uznanie dla utrzymującego się w Polsce licznego udziału wiernych w niedzielnych Mszach św., wzywając jednocześnie duszpasterzy, aby robili wszystko dla dalszego wzrostu, a nie spadku tej liczby. Zaapelował również do kapłanów o troskę o dzieci i młodzież, posługującą przy ołtarzu, w tym także o dziewczęta, gdyż „ta duszpasterska troska może być owocna w budzeniu powołań kapłańskich i zakonnych”.
Wielkie znaczenie mają także „ruchy i środowiska apostolskie”, jakie rozwinęły się w Kościele, zwłaszcza po Soborze. Nie mogą one istnieć „obok” wspólnoty Kościoła, dlatego biskup diecezjalny musi starać się utrzymywać z nimi żywe kontakty i zachęcać je do działania zgodnie z nauczaniem Kościoła i nie zamykały się na otaczającą je rzeczywistość – podkreślił gospodarz spotkania.
Nawiązując do ekumenicznych kontaktów niektórych z tych ruchów, mówca zaznaczył, że mogą one wnieść istotny wkład do dzieła jedności chrześcijan. Ale tu również biskupi muszą zatroszczyć się „o prawidłowe rozumienie ekumenizmu, który zawsze musi polegać na poszukiwaniu prawdy, nie zaś na łatwych kompromisach, które mogą prowadzić ruchy katolickie do utraty własnej tożsamości”.
Oprócz ruchów są też środowiska ludzi świeckich, zrzeszające ich według kryteriów terytorialnych bądź zawodowych; proszą one nieraz biskupa o wprowadzenie duszpasterstwa specjalnego. Papież zachęcił hierarchów do wspierania tych działań, umożliwiających wiernym rozwijanie ich duchowości. Szczególną rolę mają tu do odegrania środowiska skupiające polityków i ludzi „zajmujących czołowe stanowiska w życiu społecznym”. Kościół nie może pozostawiać ich bez opieki i wsparcia, przede wszystkim o pomaganie im uświadamiania sobie ich tożsamości chrześcijańskiej i powszechnych wartości moralnych, aby starali się oni następnie wcielać je do prawodawstwa cywilnego z uwzględnieniem integralnego rozwoju osoby ludzkiej – dodał Ojciec Święty.
Innym istotnym wymiarem zaangażowania świeckich w Kościele jest wolontariat, który nabiera szczególnego znaczenia w naszych czasach, naznaczonych globalizacją i szybkim przepływem informacji. Umożliwia to szybkie odpowiadanie na potrzeby i problemy innych. Formy wolontariatu są różne: na szczeblu międzynarodowym i krajowym, a także w najbliższym środowisku i przejawiają się w pracy ochotniczej w hospicjach, schroniskach dla bezdomnych, domach opieki dla uzależnionych, samotnych matek czy ofiar przemocy. Trzeba to rozwijać, wspierać i animować – zachęcał Papież. Wyraził wdzięczność tym wolontariuszom w Polsce, którzy bronią życia ludzkiego, którzy wychowują innych w tym duchu, którzy przygotowują do życia w małżeństwie i rodzinie. „Wszyscy oni oczekują zachęty i moralnego wsparcia ze strony Biskupów, kapłanów i całej wspólnoty wierzących. Niech tej pomocy im nie braknie” – zaapelował Ojciec Święty.
Zachęcił też do angażowania się wolontariuszy w dzieło misji, gdzie działa coraz więcej świeckich. Podkreślił, że działalność ta zasługuje na „podziw i uznanie” i zachęcił biskupów do otwartego i życzliwego, a przy tym „z należytą rozwagą”, przyjmowania zgłaszających się świeckich, pragnących wyjechać na misje.
Na zakończenie Benedykt XVI zaznaczył, że „wiele innych cennych myśli na temat działalności świeckich w Kościele i na świecie” znajduje się w dokumentach soborowych i poprzednich papieży oraz zachęcił do refleksji nad tym nauczaniem. „Niech w tym dziele wspiera Was Maryja, Matka Kościoła. Niech dobry Bóg Wam błogosławi” – zakończył swe przemówienie Papież.