Papież obrońcą ludów i Amazonii

Bezspornie głównym punktem 22. zagranicznej podróży Franciszka były spotkania z ludami tubylczymi w Chile i Peru. Problem ich dyskryminacji i prześladowań przewijał się w wielu papieskich wystąpieniach zarówno do władz, jak i zwierzchników Kościoła.

W Chile papież ujął się zwłaszcza za ludem Mapuczów, który od lat domaga się przyznania należnych mu praw i zwrotu ziem zagarniętych przed laty przez białych kolonizatorów (ale też niestety dopuszcza się często aktów przemocy, w tym podpalania chrześcijańskich świątyń). W chilijskim Temuco zaapelował o niestrudzone poszukiwanie dialogu na rzecz jedności i pojednania. Przestrzegł przed tworzeniem „pięknych” porozumień, które nigdy nie są wprowadzane w życie, i tzw. „kulturą wzajemnego uznawania” budowaną na przemocy i zniszczeniu.

Z kolei swoją wizytę w Peru Franciszek rozpoczął od spotkania z ludami Amazonii, a nie jak zwykle – z władzami kraju. Był zresztą pierwszym papieżem, który dotarł do peruwiańskiej części Puszczy Amazońskiej. Potępił tam przede wszystkim bezwzględną eksploatację regionu i „bałwochwalstwo chciwości, pieniądza i władzy, które posuwa się do żądania ofiar z ludzi”. Wezwał przywódców, by zapobiegali wyzyskowi natury, handlowi ludźmi i korupcji.

Apelował do przedstawicieli życia publicznego Peru, aby z szacunkiem traktowali tubylczą ludność jako pełnoprawnego partnera. Po raz kolejny potępił „kulturę odrzucenia”, ideologiczny kolonializm w przebraniu postępu i przestrzegł przed pokusą mylenia jedności z jednorodnością, ponieważ jedność nie rodzi się z neutralizowania lub wyciszania różnic.

Spotkanie w Puerto Maldonado było bez wątpienia preludium do zwołanego przez Franciszka w 2019 r. Synodu Biskupów nt. Amazonii. Przede wszystkim jednak papież – w duchu swej „ekologicznej” encykliki „Laudato si`” – przypomniał o odpowiedzialności nas wszystkich za „zielone płuca świata”.

Krzysztof Tomasik

Dziennikarz Katolickiej Agencji Informacyjnej