Papież zmienił jeden z kanonów Kodeksu Prawa Kanonicznego

W podpisanym wczoraj motu proprio papież przedłużył do trzydziestu dni okres na zwracanie się do kompetentnej władzy z odwołaniem dla osób usuniętych z instytutów życia konsekrowanego. Do tej pory ten czas wynosił 10 dni, a przypadku Kościołów wschodnich – 15. „To sposób na konkretne i właściwe zagwarantowanie praw osoby” – zaznaczył Franciszek.

W ten sposób Ojciec Święty zmienił kanon 700 Kodeksu Prawa Kanonicznego i kanon 501 Kodeksu Kanonów Kościołów Wschodnich.

Prawo kanoniczne stanowi, że dekret zwolnienia wydany profesowi zakonnemu – aby był ważny, musi wskazywać na prawo zwolnionego zakonnika do odwołania się do kompetentnej władzy w ciągu dziesięciu dni od otrzymania powiadomienia. Z kolei według Kodeksu Kościołów Wschodnich członek Instytutu Życia Konsekrowanego może odwołać się w ciągu piętnastu dni ze skutkiem zawieszającym lub odłożyć, aby sprawa została rozpatrzona na drodze sądowej.

Franciszek zwraca uwagę, że mniej restrykcyjny zakres terminów przekazania odwołania pozwoli osobie zainteresowanej na lepszą ocenę stawianych jej zarzutów, a także na możliwość korzystania z bardziej odpowiednich środków komunikacji.

Papież uzasadnia swoją decyzję, powołując się na szóstą zasadę ogólną, którą Synod Biskupów w październiku 1967 r. zatwierdził w rewizji Kodeksu Prawa Kanonicznego: „Jest rzeczą stosowną, aby prawa osób były odpowiednio określone i zagwarantowane”. Zasada ta, tłumaczy papież, „pozostaje aktualna do dziś, zapewniając zabezpieczeniu i ochronie praw podmiotowych uprzywilejowane miejsce w systemie prawnym Kościoła”. „Staje się ona aktualna przede wszystkim w najbardziej delikatnych wydarzeniach życia kościelnego, takich jak procedury dotyczące statusu prawnego osób”.

Ojciec Święty podkreśla ponadto „niebezpieczeństwo”, że procedura przewidziana przez kanony 697-699 prawa kanonicznego i kanony 497-499 Kodeksu Kościołów Wschodnich „nie zawsze jest właściwie przestrzegana”. Procedura ta przewiduje m.in. upomnienie zakonnika na piśmie lub w obecności dwóch świadków, z wyraźnym narzuceniem zwolnienia w przypadku braku skruchy, z wyraźnym powiadomieniem go o przyczynie zwolnienia i przyznaniem mu pełnego prawa do obrony. Brak poszanowania właściwego postępowania, podkreśla papież, „zagroziłby ważności samej procedury, a w konsekwencji ochronie praw zwolnionego profesa”.

Nowe przepisy będą obowiązywały od 7 maja 2023 r.