Partnerski model rodziny to tylko deklaracje

Czy Polacy realizują partnerski model rodziny? – Większość z nas tak twierdzi ale dane dotyczące podziału obowiązków domowych temu przeczą – wynika z badań opublikowanych przez Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS). Okazuje się polski model rodziny opiera się głównie na pracy zawodowej obojga małżonków, bez większego wpływu na współdzielenie obowiązków w domu. Zadania „typowo kobiece” pozostają takimi mimo upływu czasu, a zadania „typowo męskie” coraz częściej są wykonywane wspólnie lub zamiennie.

Z raportu CBOS wynika, że mimo upływu czasu, niemalejącego wskaźnika zatrudnienia kobiet i rosnącej liczby urodzeń, zakres obowiązków domowych kobiet nie zmienia się. Przeważająca liczba respondentów twierdzi, ze w ich domu wyłączną domeną kobiet jest pranie (82 proc.), prasowanie (81 proc.), przygotowywanie posiłków (65 proc.) czy sprzątanie (61 proc.). Wskaźniki te są podobne, jak w badaniu sprzed 5 lat. Jedyną czynnością, którą częściej – w porównaniu z rokiem 2013 – wykonują mężczyźni – jest zmywanie lub obsługiwanie zmywarki (13 proc., wzrost o 5 punktów procentowych).

Bardziej egalitarny podział między kobietami i mężczyznami dotyczy codziennych zakupów i wyrzucania śmieci. W połowie gospodarstw domowych nie ma osób na stałe zajmujących się tymi czynnościami (odpowiednio 51 proc. i 50 proc.). Również załatwianie spraw urzędowych w 38 proc. jest wykonywane wspólnie lub czasem przez kobietę, a czasem przez mężczyznę.

Hiszpanie wspierają finansowo działania przeciwko polityce gender

Domeną mężczyzn pozostaje wciąż zlecanie usług (60 proc.) i wykonywanie w domu drobnych napraw (81 proc.). Okazuje się jednak, że w tych dziedzinach w ciągu ostatnich 5 lat zaobserwować można zmiany – coraz częściej zaangażowane są w nie również kobiety. Warto zauważyć, że przekonanie, kto wyłącznie obarczony jest obowiązkiem drobnych napraw jest uzależnione od płci: wśród mężczyzn udział odpowiedzi, że spoczywa to wyłącznie na ich barkach sięga 90 proc. Wśród kobiet, taką samą opinię podziela 73 proc. badanych

Zbadano również zaangażowanie kobiet i mężczyzn w obowiązki opiekuńczo-wychowawcze. To też domena kobiet. Odsetek gospodarstw domowych, w których wyłącznie na mężczyźnie spoczywa opieka nad dziećmi, odrabianie lekcji czy opieka nad osobami z niepełnosprawnościami, nie przekracza 3proc. Częściej obowiązki te spoczywają wyłącznie na kobietach, najczęściej zaś są współdzielone.

Decyzje o tym, jak spędzić wolny czas, o wyjazdach, spotkaniach towarzyskich, o sposobie wychowywania dzieci czy większych wydatkach podejmowane są wspólnie. Jedynie wybór, co będzie na obiad, w większości polskich domów (58 proc.) kobiety mają na wyłączność.

W porównaniu z badaniem sprzed 5 lat, coraz mniej osób twierdzi, ze praca zawodowa kobiet szkodzi życiu rodzinnemu. Ma to uzasadnienie we wcześniej omówionych danych – skoro kobiety pracując zawodowo są w stanie zajmować się dziećmi i wykonywać większość obowiązków domowych nie przerzucając ich na mężczyzn, to można mówić, że ich praca zawodowa rzeczywiście nie przynosi gospodarstwu domowemu strat.

Autorzy badania nie ukrywają, że jego wynikami zaskoczeni. – Spodziewaliśmy się zmian w zakresie wykonywania czynności domowych, w związku z tym, że polskie rodziny deklarują realizowanie partnerskiego modelu rodziny. Okazuje się jednak, że opiera się on głównie na pracy zawodowej obojga małżonków, bez większego wpływu na współdzielenie obowiązków w domu. Zadania „typowo kobiece” pozostają takimi mimo upływu czasu, a zadania „typowo męskie” coraz częściej są wykonywane wspólnie lub zamiennie – zauważa CBOS.

Badanie „Aktualne problemy i wydarzenia” przeprowadzono w dniach 16–23 sierpnia 2018 r. na liczącej 1066 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.