Patriarcha Cyryl I w Sekretariacie Episkopatu Polski (opis( JUŻ JEST!

Patriarcha Cyryl I w pierwszym dniu swojej historycznej wizyty w Polsce odwiedził 16 sierpnia siedzibę sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski. Najpierw zwierzchnik Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego (RKP) wraz z towarzyszącą mu delegacją spotkał się z członkami Prezydium KEP. Postanowiono, że powołany zostanie stały zespół roboczy złożony z przedstawicieli obu Kościołów. Po spotkaniu hierarchowie z Rosji i Polski wzięli udział w ceremonii wymiany ikon.

W przemówieniu powitalnym Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski zauważył, że jeśli dzisiaj patriarcha Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, Kościoła wielkiej ponad tysiącletniej historii, Kościoła wielkich świętych, Kościoła rzeszy męczenników pragnie wraz z Kościołem Katolickim w Polsce zwrócić się ze wspólnym duszpasterskim przesłaniem do wiernych obydwu Kościołów i do wszystkich ludzi dobrej woli, to ten krok staje się świadectwem wiary i mówi bardzo wiele. „Tu nie chodzi tylko o gest, ale o przesłanie wspólnego zatroskania o świat, w którym żyjemy, o potwierdzenie wierności Ewangelii i nierozłącznie związanej z nią etyce, czyli życiu wiarą według Chrystusowego prawa” – stwierdził przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski.

Abp Michalik podkreślił, że Episkopat Polski z szacunkiem obserwuje, że „Patriarcha i Prawosławny Kościół Rosyjski wierny swemu powołaniu głosi ewangelię Chrystusową, kocha swój naród i odważnie go broni przed rozpoznanym niebezpieczeństwem źle rozumianej nowoczesności, jednokierunkowego, liberalnego postępu, pozbawionego wrażliwości na obecność Boga i inspirację sumienia w życiu współczesnego człowieka, w społeczeństwach i w narodach”. Zdaniem abp. Michalika „Kościoły i narody potrzebują nauczycieli głoszących i żyjących zgodnie z prawdą wolną od ideologicznego zabarwienia. Potrzebują prawdy Ewangelii głoszonej w miłości”. Mówca przypomniał, że pierwszym nauczycielem Kościoła jest Jezus Chrystus, który nie unikał stawiania trudnych wymagań. „Dzisiejsze czasy wołają o proroków i świadków odważnych, widzących zagrożenia, ale niosących światu nadzieję mocy Bożej, ukazujących ratunek w nawróceniu do Chrystusa Jedynego Zbawiciela człowieka” – dodał abp Michalik.

Przewodniczący KEP podzielił przekonanie patriarchy Cyryla o konieczności szukania równowagi między postępem w dziedzinie zachowania praw osoby i mniejszości oraz zachowaniem narodowo-kulturowej i religijnej tożsamości poszczególnych narodów, a także obrony narzucanych przemocą wartości neoliberalnych.

"Z uczuciami głębokiej radości i w poczuciu wielkiej odpowiedzialności odwiedzam Polskę" – rozpoczął swą wypowiedź patriarcha i przypomniał, że jest to pierwsza wizyta głowy RKP w historii naszego kraju. Zapewnił, że przywiązuje "wielkie znaczenie do tego spotkania z prezydium Konferencji Episkopatu Kościoła rzymskokatolickiego, do którego należy większość narodu polskiego".

Patriarcha zwrócił uwagę, że przyjęcie tego dokumentu odbywa się w znaczącym dla stosunków polsko-rosyjskich okresie: 400. rocznicy wyzwolenia Moskwy od wojsk polskich i 200. rocznicy zwycięstwa wojsk rosyjskich nad Napoleonem. „Wtedy byliśmy po różnych stronach barykady” – dodał mówca. Zaznaczył następnie, że w obu tych datach odzwierciedlają się cała złożoność i sprzeczności stosunków między obu narodami w historii: wyobcowanie i otwartą wrogość.

Ale walkę polityczną poprzedziła utrata jedności chrześcijaństwa, w której Kościoły Wschodu i Zachodu od wieków się znajdowały. „Dlatego niemożliwe jest osiągnięcie prawdziwego pokoju między narodem rosyjskim i polskim bez aktywnego udziału w dialogu dwóch Kościołów, które kształtują tożsamość duchową i kulturową obu narodów” – zauważył patriarcha.

Podkreślił, że nie chce przy tym pomniejszać znaczenia dialogu politycznego, stosunków gospodarczych czy więzi kulturalnych, jednakże dialog religijny odgrywa niezwykle istotną rolę. Dlatego to właśnie na płaszczyźnie religijnej – zasad chrześcijańskich KEP i RKP podjęły inicjatywę pojednania między naszymi narodami.

Cyryl przypomniał, że nasze Kościoły i kraje doświadczyły totalitarnych reżymów XX stulecia. "Ofiarami okazały się miliony niewinnych ludzi, z których wielu cierpiało za wyznawanie wiary chrześcijańskiej. Jestem głęboko przekonany, że właśnie ofiara męczenników, którzy cierpieli za wiarę w ukrzyżowanego i zmartwychwstałego Chrystusa pomogła naszym narodom zachować tożsamość narodową i przezwyciężyć wpływy bogobójczych reżymów oraz wpłynęła na życie duchowe i ludzką świadomość" – powiedział patriarcha.

Zwrócił też uwagę, ze dzisiaj nasze Kościoły napotykają podobne wyzwania, takie jak: sekularyzacja społeczeństwa europejskiego, zanik moralnych zasad w życiu osobistym i społecznym, próby usunięcia religii i symboli chrześcijaństwa ze sfery publicznej. "Przed Kościołami chrześcijańskimi znowu pojawia się zadanie świadczenia o Chrystusie współczesnemu społeczeństwu, które zapomina o swoich chrześcijańskich korzeniach" – powiedział zwierzchnik RKP. Przypomniał że oba Kościoły przeżyły czas walki z religią i wiarą oraz wiedzą, jak zgubne dla człowieka skutki przynosi zapomnienie o Bożych przykazaniach.

Mówca przypomniał, że oba Kościoły bronią tradycyjnych wartości chrześcijańskich w życiu współczesnego człowieka i społeczeństwa, występują w obronie świętości małżeństwa i rodziny oraz życia nienarodzonych dzieci. Z uznaniem wspomniał o stanowisku Kościoła katolickiego w Polsce, które doprowadziło do uchwalenia ustawy znacząco ograniczającej aborcję.

Zwrócił uwagę, że Kościół katolicki w Polsce i RKP spotykają się z krytyką swoich działań. Wskazał na nasilenie się w Rosji nastrojów antykościelnych, szczególnie przeciwników nauki religii w szkole, a także zwolenników ograniczenia wpływu Kościoła w różnych sferach życia społecznego. Przypomniał, że w Polsce również są ruchy polityczne niezadowolone z wpływów Kościoła na życie społeczne, co znalazło wyraz m.in. w próbie usunięcia krzyża z sali obrad Sejmu. "Te niepokojące tendencje nakazują naszym Kościołom zająć solidarne stanowisko w sprawach ważnych dla społeczeństwa i ściśle współpracować w zakresie obrony zasad chrześcijańskich w polityce i życiu społecznym" – powiedział patriarcha.

Podczas rozmów delegacji Patriarchatu Moskiewskiego z przedstawicielami Konferencji Episkopatu Polski ustalono, że w ślad za podpisaniem wspólnego Przesłania, pracować będzie stały zespół złożony z przedstawicieli obu Kościołów: Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego i Kościoła katolickiego w Polsce. W jego prace zostaną włączeni autorzy obecnego przesłania do narodów Polski i Rosji oraz świeccy eksperci obu stron.

Poruszony został również temat możliwości wykorzystywania nowo wybudowanej Cerkwi w Katyniu także dla potrzeb przyjeżdżających tam katolików, ale konkretne decyzje w tej sprawie nie zostały podjęte.

Drugim tematem rozmów z Patriarchą była kwestia symboliki miejsca, jaką w Katyniu jest nowo wybudowana cerkiew. Przedstawiciele Konferencji Episkopatu Polski postulowali, aby znalazł się w niej jakiś znak i symbol obecności Kościoła z Polski i także bardzo szczególnej obecności polskiej w tym właśnie miejscu. Polscy biskupi sugerowali, aby tym znakiem była m. In. ofiarowana dziś kopia obrazu Matki Bożej Częstochowskiej.

Po spotkaniu hierarchowie obu Kościołów przeszli do sali plenarnej KEP, gdzie nastąpiła ceremonia wymiany ikon. Abp Józef Michalik wręczył Cyrylowi I kopię obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej, zaś Patriarcha przekazał przewodniczącemu KEP ikonę Matki Bożej Smoleńskiej. Abp Michalik wyraził radość z tego faktu, gdyż, jak podkreślił, wszyscy katolicy i prawosławni, otaczają głęboką czcią Matkę Najświętszą, Matkę naszego Zbawiciela . Arcybiskup prosił Jego Świątobliwość, aby – jeśli uzna za stosowne – umieścił ikonę w drogim i bliskim sobie miejscu.

Patriarcha Cyryl I powiedział, że w rocznicę katastrofy smoleńskiej metropolita smoleński Pitirim poprosił go, by wręczył polskim katolikom ikonę Matki Bożej Smoleńskiej. „Chciałbym, żeby ta ikona też została umieszczona w godnym miejscu, żeby przypominała o dzisiejszym dniu, o rozpoczętym przez nas dialogu, o tym, że pamiętamy skąd się wywodzą nasze chrześcijańskie korzenie” – stwierdził patriarcha.

Matka Boża Smoleńska jest jednym z najbardziej czczonych przez wschodnich Słowian wizerunków maryjnych. Należy do grupy najważniejszych palladialnych, czyli obrończych ikon w Rosji, obok Iwierskiej, Włodzimierskiej i Kazańskiej.