Patriarcha Jerozolimy: pojednanie w „strasznych dniach”

W Jerozolimie rozpoczęły się uroczystości wielkanocne. W Wielką Sobotę wczesnym rankiem do Bazyliki Grobu Pańskiego przybyło kilkuset katolików, aby wziąć udział w obchodach Wigilii Paschalnej.

Przed kaplicą, która według najstarszej tradycji chrześcijańskiej jest miejscem, gdzie Jezus został złożony do grobu, a następnie zmartwychwstał łaciński patriarcha Jerozolimy kard. Pierbattista Pizzaballa przewodniczył Mszy św. W tym roku ze względu na wojnę w Strefie Gazy po ataku terrorystycznym przeprowadzonym przez Hamas w dniu 7 października do Ziemi Świętej prawie nie przyjeżdżają zagraniczni pielgrzymi.

W Bazylice Grobu Pańskiego katolicka Wigilia Paschalna odprawiana jest wcześnie rano w sobotę. Tak wczesna pora obchodów związana jest z obowiązującym od 1852 r. w bazylice Grobu Pańskiego „status quo”, które reguluje korzystanie ze świętych dla chrześcijan miejsc w Ziemi Świętej. Świątynią opiekuje się sześć Kościołów chrześcijańskich, wśród nich katolicy. Stąd liturgia w Jerozolimie jest odprawiana jako pierwsza na świecie.

W homilii kard.  Pizzaballa wezwał do miłosierdzia i przebaczenia w związku z obecną „straszną sytuacją”. „Każdy powinien nie tylko patrzeć na siebie i swój ból, ale patrzeć poza niego i szukać znaków obecności życia, miłości i światła. Powinieneś patrzeć na świat i jego okoliczności z łagodnością, tak jak Jezus nie rozliczał się ze swoimi oprawcami po zwycięskiej walce ze śmiercią” – mówił kardynał.

Zwrócił uwagę, że minione dni „uwięziły nas, wydaje się, że zniszczyły nasze oczekiwania, zamknęły wszystkie drogi i wymazały przyszłość”. „Wydaje się, że relacje międzyludzkie zostały zniszczone przez nieufność i nieporozumienia, jeśli nie przez zdradę. Nawet nasze intencje pokoju, pojednania i dialogu wydają się dziś zawodzić, podobnie jak pragnienie pokojowego życia w sprawiedliwości i prawdzie” – powiedział kard. Pizzaballa. Jego zdaniem w tym kontekście obchody Wielkanocy oznaczają „odnowienie odwagi do poszukiwania życia z właściwymi oczekiwaniami, do patrzenia w górę z zaufaniem i wolnością, bez oczekiwania, że inni będą patrzeć w górę za nas”.

Na początku Mszy św., która trwała ponad trzy godziny, kard. Pizzaballa zapalił świecę wielkanocną w pustej Kaplicy Anastasis. „Chcemy, aby światło Zmartwychwstałego Pana oświetliło sposób, w jaki postrzegamy to miasto, Ziemię Świętą, świat i Kościół, który żyje i wzrasta w świecie” – powiedział patriarcha.

Wieczorem w Wielki Piątek franciszkanie odpowiedzialni za miejsca święte w Ziemi Świętej upamiętnili mękę i złożenie do grobu Chrystusa wzruszającą ceremonią w Bazylice Grobu Pańskiego. Drewniana figura Jezusa została zdjęta z jednego z krzyży na wzgórzu Golgoty, namaszczona na kamieniu namaszczenia bezpośrednio przy wejściu do świątyni, a następnie umieszczona w Kaplicy Anastasis.

Zbudowana w czasach Konstantyna Bazylika Grobu Pańskiego została poświęcona w 336 roku. Po zniszczeniach w wiekach VII, XI i XIX kolejno ją odbudowywano i przebudowywano, w związku z czym obecnie jest to mieszanina kościołów, kaplic i dobudówek, upamiętniających różne wydarzenia biblijne. Miejsce to stanowi obecnie wspólną własność sześciu Kościołów chrześcijańskich. Trzy z nich: franciszkanie (od 1333 r. jako katolicy), prawosławni Grecy (od 1757) i Ormianie, są współwłaścicielami głównych części Bazyliki, a ponadto mają tam własne pomieszczenia i kaplice. Na Kalwarii (Golgocie), miejscu ukrzyżowania Jezusa, są dwie kaplice: łacinników (franciszkanów) i Greków (prawosławnych). Kaplicą Grobu Świętego opiekują się katolicy, Grecy i Ormianie. Koptowie mają dwa pomieszczenia przy Bazylice i własną kapliczkę za Kaplicą Grobu Świętego. Najmniej uprawnień do korzystania z bazyliki mają wspólnoty syryjsko-jakobicka i etiopska.

Postanowienia w tej sprawie, tzw. „status quo”, obowiązują od 1852 r., ponieważ w przeszłości dochodziło do ciągłych konfliktów między wyznaniami na temat zarówno wystroju, jak i korzystania ze świątyni przez poszczególne wyznania.