Patrzmy na młodzież przez pryzmat ich możliwości, a nie stereotypów

"Patrzmy na młodzież przez pryzmat ich możliwości, a nie negatywnych stereotypów, pomnażanych przez media" – zachęca dr Szymon Grzelak. Twórca programu profilaktyki zintegrowanej "Archipelag skarbów", podczas trwającego w Warszawie 373. zebrania plenarnego KEP, mówił m.in. o potrzebie inkulturacji w pracy z młodzieżą.

Dr Szymon Grzelak przedstawił biskupom wnioski z badań Instytutu Profilaktyki Zintegrowanej, dotyczące rekomendacji związanych z wychowaniem i profilaktyką wśród młodzieży. „Te wnioski mają charakter bardzo prorodzinny, ponieważ pokazują ogromne znaczenie rodziców, i – ciekawe – bardzo duże znaczenie babć, tam gdzie rodzice nie do końca radzą sobie z wychowaniem” – powiedział dr Grzelak. Badania pokazują także duże znaczenie religijności, a co za tym idzie organizacji religijnych i ludzi, którzy przekazują młodym wiarę. Wśród młodzieży wierzącej – jak wynika z badań – kilkakrotnie rzadziej pojawiają się zachowania ryzykowne czy inne problemy.

Dr Grzelak zwrócił także uwagę na potrzebę inkulturacji, dostosowania pracy z młodzieżą do mentalności współczesnych młodych ludzi i współczesnego świata. Jako dobry przykład inktulturacji przedstawił program „Archipelag Skarbów”. „Współczesny młody człowiek potrzebuje, aby z nim rozmawiać o sprawach ważnych, na serio, robić to w sposób pogodny, bez strachu przed nowymi technologiami a równocześnie z bardzo szczerym, uczciwym i prawdziwym świadectwem. I to nam się udaje robić” – podkreślił.

W programie, prowadzonym w wielu polskich miastach, rocznie uczestniczy ponad 30 tys. młodzieży. „Zachęcamy młodych tak naprawdę do realizacji w życiu ich najgłębszych marzeń – do budowy szczęśliwych rodzin, do realizacji pasji. Ale żeby to się spełniło, trzeba unikać alkoholu, narkotyków, przemocy, pornografii, czekać z seksem i to najlepiej do ślubu” – wyjaśnia dr Grzelak. Mimo radykalnych treści, młodzież ocenia ten program bardzo dobrze. W sześciostopniowej skali, średnia ocen waha się między 4+ a 5-. „Okazuje się, że da się znaleźć drogę do młodego człowieka. Jest to możliwe dlatego, że odwołujemy się do pewnych prawd i wartości, które są w sercu człowieka, a które zostały tam wcześniej złożone przez rodziców i wychowawców” – wyjaśnia.

Zdaniem dr. Grzelaka, dostosowanie przekazu prawdy o człowieku, miłości, seksualności i rodzinie powinno także polegać na dostosowaniu się do współczesnej mentalności młodzieży. „Chodzi o to, by jednocześnie iść do nich z sercem, z budującym świadectwem życia oraz z wiedzą, a zarazem korzystać z multimedialnych prezentacji, muzyki, aktywizujących ćwiczeń, żartów”.

Jak mówi, temat miłości i seksualności to także temat miłosierdzia. Zachęca, by być z młodymi w ich aktualnej sytuacji, często na krętych już ścieżkach, i nie osądzać, ale pomóc te ścieżki wyprostować. „Są liczne przypadki, kiedy młodzi ludzie doznali różnego rodzaju przemocy, wykorzystania, albo młode dziewczyny będąc w gimnazjum już spodziewają się dziecka. A jednak, program, który mógłby być dla nich trudny, bo zachęca do czekania z kontaktami seksualnymi, owocuje przemyśleniem swoich postaw, bo jest tak prowadzony, że do nich trafia – słyszą, że jak nie skorzystali z pierwszej szansy, to mogą skorzystać z drugiej szansy. Mogą zmienić kierunek swojego życia” – podkreśla dr Grzelak.

Wykład dr. Grzelaka podczas zebrania plenarnego KEP był związany z publikacją „Vademecum skutecznej profilaktyki problemów młodzieży”.

Każdy z biskupów otrzymał opracowane przez Instytut Vademecum, które jest poradnikiem dla samorządowców. Zostało ono wydane w 2015 roku przez Ośrodek Rozwoju Edukacji, a następnie rozesłane do wydziałów edukacji wszystkich samorządów w Polsce.

Instytut Profilaktyki Zintegrowanej koordynuje działania szeregu fundacji, które swoimi działaniami obejmują nie tylko młodzież, ale także ponad 10 tys. dorosłych rocznie – rodziców i nauczycieli, których umacnia w ich ważnej roli przewodników i autorytetów młodzieży.

„Archipelag skarbów” będzie także obecny podczas Światowych Dni Młodzieży. Jak poinformował dr Szymon Grzelak, w ramach Festiwalu Młodych w Krakowie odbędzie się czterogodzinna konferencja dla młodych liderów z całego świata. Jest przeznaczona dla młodzieży między 20 a 30 rokiem życia. Podczas spotkania usłyszą oni m.in. o metodach pracy z młodzieżą i prowadzonych przez Instytut Profilaktyki Zintegrowanej badaniach. „Nie zawsze trzeba sięgać po argumenty religijne. Czasem wystarczą te, oparte na prawie naturalnym. Można przekonać dzięki temu nie tylko samych radykalnie wierzących, ale także ludzi letnich a nawet niewierzących ludzi dobrej woli” – mówi dr Grzelak. W ten sposób organizatorzy spotkania chcą wzmocnić młodych liderów, dać im pozytywny przykład, zainspirować do twórczej pracy w swoich środowiskach, a być może nawet do współpracy w oparciu o program „Archipelag Skarbów”.