Pielęgniarki w habitach na Jasnej Górze

Siostry zakonne z różnych zgromadzeń pracujące w szpitalach, hospicjach, domach opieki społecznej i placówkach zdrowotnych uczestniczą na Jasnej Górze w dorocznym dwudniowym spotkaniu formacyjno-edukacyjnym.

Mszę św. na rozpoczęcie dni skupienia sprawował wczoraj bp Romuald Kamiński, przewodniczący Zespołu KEP ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia. W homilii zachęcał zakonnice, by u Maryi podpatrywały jak służyć Bogu i drugiemu człowiekowi, życzył im, by zawsze miały otwarty umysł i serce na podpowiedzi Ducha Świętego.

S. Milena Kamieniecka, przewodnicząca Sekcji Pielęgniarskiej działającej przy Konferencji Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych (KWPŻZZ) przypomniała , że coroczne spotkanie sióstr zakonnych pielęgniarek zapoczątkował kard. Stefan Wyszyński.

Spotkania mają wymiar duchowy i praktyczny służący też wymianie doświadczeń i edukacji. – W czasach komunizmu siostry zakonne pielęgniarki nie miały szans nawet na rekolekcje, a co dopiero na spotkania, kardynał uznał, że musimy mieć okazję do wymiany doświadczeń i przede wszystkim umocnienia się przy Matce Bożej” – przypomniała genezę jasnogórskich spotkań przewodnicząca Sekcji Pielęgniarskiej przy KWPŻZZ.

Zwróciła także uwagę na kolejną rolę sióstr zakonnych pielęgniarek, którą jest także opieka i troska duchowa. – Rzadko kiedy nauczamy, staramy się żyć Ewangelią, by chory, który nas spotyka, sam pytał o Chrystusa – wyjaśniła s. Kamieniecka, która jest emerytowaną pielęgniarką.

S. Franciszka Wierzycka, służebniczka śląska pracuje od 7 lat w Domu Spokojnej Starości w Bełku. Zwróciła uwagę na wielką potrzebę w dzisiejszych czasach duchowego wsparcia, towarzyszenia osobom chorym, w podeszłym wieku. – Zanika w naszych rodzinach więź wielopokoleniowa i coraz więcej osób potrzebuje wsparcia bardziej instytucjonalnego niż rodzinnego, co jest wielka bolączką osób starszych, niedołężnych – mówiła s. Franciszka.

Podczas dwudniowego spotkania siostry wysłuchają szeregu konferencji, które dotyczą nie tylko formacji duchowej, ale także zagadnień medycznych i prawnych, związanych z zawodem pielęgniarki. Odbywa się ono pod hasłem: „Duch, który umacnia miłość”.

Wśród tematów medycznych podjęto zagadnienia kardiologiczne, związane z nadciśnieniem tętniczym, także z ginekologią, leczeniem hormonalnym i menopauzą.

Jesienne spotkanie pielęgniarek organizuje na Jasnej Górze Komisja Służb Medycznych przy Konferencji Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych.

Rozwój szpitalnictwa w Europie już od średniowiecza związany był z działalnością zakonów, głównie męskich. Postulat niesienia pomocy potrzebującym zawarto w wielu regułach zakonnych. Pielęgnowanie chorych stanowiło realizację ewangelicznego przykazania miłości bliźniego i bardzo długo pozostawało domeną zgromadzeń zakonnych męskich.

W przypadku sióstr zakonnych uzyskanie możliwości pielęgnowania chorych było trudne. Długi czas uważano, że kontakt z ciałem nie powinien być domeną zakonnic. Jednym z pierwszych, który to zmienił był św. Wincenty a Paulo, który w 1617 r. założył Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia. „Za klasztor służą domy chorych – pisał św. Wincenty a Paulo – za celę wynajęty pokój, za kaplicę kościół parafialny, za wirydarze – ulice miasta, za klauzurę posłuszeństwo, za kratę – bojaźń Boża, za habit – święta skromność”.

Tak powstało pierwsze zgromadzenie zakonnic noszących charakterystyczne nakrycie głowy ze skrzydłami, gotowych pójść tam, „gdzie nikt nie idzie”. W XIX w. zaczęły rodzić się liczne zgromadzenia, które w obok zajmowania się nauczaniem zaczęły zakładać także szpitale i organizacje opieki nad chorymi w domach, pomimo obowiązującej jeszcze normy kościelnej, która zabraniała zakonnicom opiekowania się chorymi w domu, a w każdym razie wykluczała położnice i chorych mężczyzn.

Siostry zakonne świadome konieczności przygotowania zawodowego, uzyskały od Piusa X, w 1905 r., zgodę na założenie pierwszej szkoły kształcącej pielęgniarki. Posługa wśród chorych stawała się coraz częstszym udziałem sióstr zakonnych (stąd też i zwrot „siostro” przyjęty także w stosunku do świeckich pielęgniarek).

Obecnie siostry zakonne jako pielęgniarki pracują w szpitalach, prowadzą własne placówki opieki społecznej np. „Caritas„, domy spokojnej starości oraz hospicja. Wiele sióstr zakonnych podejmuje pracę medyczną na misjach oraz wewnątrz zgromadzeń. Wykształcenie pielęgniarskie ma w Polsce 2,5 tys. zakonnic.