Pius XII w czasie II wojny światowej – nowe odkrycia i relacje z judaizmem

Co nowe odkrycia dotyczące Piusa XII i Watykanu w czasie II wojny światowej i eksterminacji Żydów oznaczają dla stosunków między chrześcijanami i Żydami? Będzie to tematem październikowej konferencji naukowej w Rzymie. Odbędzie się ona na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w dniach od 9 do 11 października br. – poinformowała prowadzona przez zakon jezuitów uczelnia.

Postawa Piusa XII (1939-58) wobec Zagłady jest kontrowersyjna. Wielu historyków uważa ją za zbyt niezdecydowaną; inni zwracają uwagę, że to właśnie dzięki dyplomatycznej powściągliwości w sferze publicznej Pius XII uzyskał możliwość konkretnej pomocy prześladowanym Żydom. Kontrowersje zyskały nową pożywkę po wystawieniu w latach sześćdziesiątych sztuki niemieckiego dramaturga Rolfa Hochhutha pt. „Namiestnik”.

Papież Franciszek otworzył archiwa watykańskie dotyczące pontyfikatu Piusa XII do badań w marcu 2020 roku. W ciągu następnych lat i dziesięcioleci miliony dostępnych teraz akt i dokumentów mogą zatem na nowo ukazać postać Piusa XII.

Konferencja naukowa w Rzymie ma jednak nie tylko rzucić światło na to, co nowe spojrzenie na czasy Piusa XII oznacza dla historyków. Omówione zostaną również konsekwencje postawy papieża dla stosunków katolicko-żydowskich. Zapowiedź konferencji przez Gregorianę mówi o „dialogu między historykami i teologami”. Wśród uczestników znajdą się chrześcijańscy i żydowscy naukowcy.

Organizatorami konferencji są również Muzeum Pamięci Holocaustu w Waszyngtonie i Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu Jad Waszem w Izraelu. Sponsorami są: watykańska Dykasteria ds. Kultury i Edukacji oraz Departament Stanu USA.