Płock: sesja naukowa w 90. rocznicę śmierci muzykologa ks. Eugeniusza Gruberskiego

Sesja naukowa, poświęcona płockiemu muzykologowi ks. Eugeniuszowi Gruberskiemu, w 90. rocznicę jego śmierci, odbyła się w Towarzystwie Naukowym Płockim. O życiu i działalności tego wybitnego twórcy opowiadał m.in. historyk ks. prof. Michał M. Grzybowski. Uczestnicy spotkania mogli także wysłuchać kompozycji ks. Gruberskiego, w wykonaniu pianisty Jarosława Domagały.

Ks. prof. Michał M. Grzybowski, płocki historyk, przedstawił życiorys oraz etapy pracy tego kompozytora ks. Eugeniusza Gruberskiego (1870-1923), muzykologa i publicysty. Przypomniał, że studia muzyczne odbywał w Regensburgu (Ratyzbonie), gdzie znajdował się ważny ośrodek kultury muzycznej. Po powrocie do Płocka kształcił przyszłych organistów, jako duszpasterz mógł się wykazać podczas pełnienia urzędu proboszcza w Czerwińsku. Nie przerwał tam jednak działalności pedagogicznej.

„Ks. Gruberski prowadził chór katedralny, wydawał pisma o muzyce kościelnej, starał się o zmianę statusu społecznego i zawodowego organistów, remontował romański kościół w Czerwińsku. Najbardziej owocnym okresem jego życia był początek XX wieku, gdy komponował swoje Msze jedno- i wielogłosowe. Ten płocki duchowny – kompozytor przyczynił się do odnowy muzyki kościelnej w diecezji płockiej i w Polsce”, przekonywał prelegent.

Z kolei ks. dr Andrzej Leleń, referent ds. muzyki kościelnej w diecezji płockiej i dyrektor Diecezjalnego Studium Organistowskiego w Płocku zaznaczył, że okres działalności ks. Gruberskiego przypadł na tzw. ruch cecyliański, wywodzący się z Niemiec. Jego celem była odnowa muzyki kościelnej, oczyszczenie jej z barokowej teatralności i przywrócenie charakteru ściśle liturgicznego.

„Cecylianiści proponowali stworzenie szkolnictwa muzycznego na potrzeby Kościoła, stworzyli Wyższą Szkołę Muzyki Kościelnej w Regensburgu, gdzie przygotowywali przyszłych muzyków kościelnych. Owocem studiów ks. Gruberskiego była praca dyplomowa – „Msza św. ku czci św. Zygmunta”. Została ona wyróżniona spośród wszystkich dzieł, jakie zostały napisane przez ówczesnych absolwentów”, podkreślał ks. Leleń.

Uczestnicy sesji mieli także okazję wysłuchać utworów ks. Gruberskiego, w wykonaniu pianisty Jarosława Domagały.

Ks. Eugeniusz Gruberski (1870-1923) urodził się w Płocku w rodzinie organisty katedralnego. Ukończył m.in. konserwatorium warszawskie i Wyższe Seminarium Duchowne w Płocku. W Ratyzbonie zdobył wykształcenie z zakresu muzyki kościelnej. Był muzykologiem i publicystą. Po powrocie do Płocka poświęcił się działalności muzycznej i śpiewaczej, przeprowadził reformę śpiewu kościelnego w diecezji płockiej, był redaktorem jedynego w Królestwie Polskim czasopisma poświęconego muzyce kościelnej „Śpiew kościelny” oraz redaktorem „Kalendarza dla organistów”. Komponował utwory religijne i świeckie. Do ważniejszych utworów należą: „Mazurek salonowy”, „Nokturn C-moll’, ‘Nokturn gis-moll”, „Menuet”, „Msza ku czci św. Zygmunta”, „Msza ku czci Zmartwychwstania Pańskiego”. Od roku 1907 przebywał na stałe w Czerwińsku nad Wisłą (w diecezji płockiej), gdzie znacząco przyczynił się do uratowania przed zniszczeniem słynnego opactwa kanoników regularnych pochodzącego z XII w. Zmarł w wieku 53 lat, został pochowany w Czerwińsku. Imię ks. Eugeniusza Gruberskiego nosi Diecezjalne Studium Organistowskie w Płocku.