Płock: ukazała się książka o episkopacie płockim w latach 1075-2015

„Episkopat Płocki. 940 lat istnienia diecezji” – to tytuł książki ks. prof. Michała M. Grzybowskiego i doc. dr. Leszka Zygnera, której promocja odbyła się 17 czerwca w Towarzystwie Naukowym Płockim. Autorzy zawarli w niej biogramy, wizerunki i herby 80 biskupów ordynariuszy i 36 biskupów pomocniczych Kościoła płockiego. Dzieło zostało wydane w roku 940-lecia diecezji płockiej.

Doc. dr Leszek Zygner, historyk, współautor książki o episkopacie płockim przyznawał w TNP, że dzieło przypomina wydawnictwo słownikowe, zostało pomyślane jak książka do czytania dla uczniów, a zarazem jako źródło naukowe. Tworząc ją korzystano m.in. z „Zarysu dziejów diecezji płockiej” ks. Tadeusza Żebrowskiego.

„Nasza książka pokazuje, w jaki sposób została zachowana ciągłość Kościoła płockiego, ukazuje jego siłę, wpływ na to, co działo się w Europie. Kościół ten miał on ogromny wkład w kulturę Mazowsza i Polski. Piękną kartę tej diecezji tworzyli m.in. abp Antoni J. Nowowiejski i bp Leon Wetmański, którzy byli męczennikami II wojny światowej. Na ich krwi budowała się wielkość tego Kościoła”, akcentował rektor Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie.

Ks. prof. dr hab. Michał M. Grzybowski, drugi z autorów, badacz dziejów Kościoła płockiego zauważył, że diecezja płocka nie miała do tej pory całościowego opracowania historycznego o swoim episkopacie. Zaznaczał, że w kolejnych epokach biskupi zdobywali wykształcenie w tak uznanych ośrodkach naukowych, jak Padwa, Rzym czy Salamanka, otaczali się artystami, zakładali seminaria duchowne, sprowadzali nowe wspólnoty zakonne.

„Wszyscy biskupi ordynariusze byli senatorami Rzeczypospolitej Polskiej, piastowali wysokie urzędy, co niekiedy odcinało ich od funkcji pasterskich. Angażowali się w postania narodowe i zrywy wolnościowe, zakorzeniali się w dzieje Ziemi Mazowieckiej, prowadzili diecezję w niedawnych latach transformacji” – powiedział płocki historyk.

Stwierdzał też, że znaczny wkład w pracę administracyjną diecezji włożyli jej biskupi pomocniczy. To oni pod okiem ordynariuszy „pilnowali diecezji”.

Bp Piotr Libera przypomniał, że początek dziejów płockiego episkopatu dał list papieża Grzegorza VII do króla Bolesława Śmiałego z 20 kwietnia 1075 roku: „To biskupom, naszym historycznym poprzednikom, zawdzięczać należy nie tylko rozwój życia religijnego, ale i związaną z nim ściśle humanizację stosunków społecznych oraz promocję kultury. Teraźniejszość i przyszłość płockiej wspólnoty diecezjalnej wyrasta z jej przeszłości i dlatego tak ważne jest poznanie własnych korzeni, z których się wyrasta” – podkreślił hierarcha.

Dodawał, że dobrze się stało, iż właśnie w roku 2015 Kościół płocki otrzymał po raz pierwszy dzieło ukazujące panoramę losów płockiego episkopatu, od jego początku po współczesność. Świadomość roli biskupów w posłannictwie Kościoła oraz w życiu narodu polskiego w pełni uzasadniała podjęcie prac nad tego rodzaju publikacją, będącą „dojrzałym owocem pracy naukowej i cennym wkładem do poznania dziejów płockiej hierarchii kościelnej”.

Z kolei prof. Zbigniew P. Kruszewski, prezes TNP przypomniał, że dwóch biskupów płockich miało swój znaczny udział w rozwój i działalność płockiego towarzystwa, które w tym roku obchodzi 195-lecie istnienia: byli to bp Adam Michał Prażmowski (biskup płocki w latach 1817-1836) – pierwszy prezes TNP, a po jego reaktywacji – wiceprezes abp Antoni J. Nowowiejski (biskup płocki w latach 1909-1941).

Książka „Episkopat Płocki w latach 1075-2015. 940 lat istnienia diecezji” została wydana w roku jubileuszu 940. rocznicy utworzenia diecezji płockiej.

Wydawnictwo „Episkopat Płocki w latach 1075-2015. 940 lat istnienia diecezji” jest dziełem dwóch autorów: ks. Michała Mariana Grzybowskiego i Leszka Zygnera. Stanowi poczet 80 biskupów ordynariuszy i 36 biskupów pomocniczych. Okres średniowiecza do 1504 r. opracował L. Zygner (37 biskupów ordynariuszy i 6 sufraganów), zaś pozostałą część (43 biogramy ordynariuszy i 30 sufraganów) przygotował ks. M.M. Grzybowski. Praca została pomyślana jako lektura dla wszystkich, którzy interesują się historią Mazowsza, stanowi też ważne źródło naukowe, będące podstawą do dalszych badań historycznych. Jak zwraca uwagę we wstępie do książki biskup płocki Piotr Libera, „skomponowane w postaci pocztu biskupów płockich dzieło ukazuje zarazem (…) istotny wymiar Kościoła – charakterystyczną dla niego ciągłość, którą określa się mianem sukcesji apostolskiej”.

W liczącej 463 strony książce zawarto też wizerunki i herby biskupów; pochodzą one ze zbiorów Biblioteki Narodowej, zbiorów cyfrowych Archiwum Klasztornego Franciszkanów w Krakowie, zbiorów prywatnych Stanisława Lenara oraz z Muzeum Diecezjalnego w Płocku. W zakończeniu umieszczono bogatą bibliografię, z której korzystali obaj autorzy. Projekt graficzny publikacji wykonała Magdalena Gałat. Dzieło zostało wydane przez Towarzystwo Naukowe Płockie (2015), było drukowane w płockiej drukarni „Agpress”.