Płock: wystawa odnowionych pergaminów w Muzeum Diecezjalnym

Zabytkowe pergaminy – dokumenty biskupa mazowieckiego Gietki z XIII w., arcybiskupa gnieźnieńskiego Jana z XIV w. i biskupa płockiego Jakuba z XV w., pochodzące ze zbiorów Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku, oglądać można na wystawie otwartej 27 listopada w Muzeum Diecezjalnym w Płocku. Udało się je odnowić dzięki dofinansowaniu Urzędu Miasta Płocka.

Na wystawie pt. „Historia Płocka w pergaminie zapisana” umieszczono 7 unikatowych dokumentów, w większości pergaminowych, wydanych od XIII do XVIII wieku, znajdujących się w zasobach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku: „Każdy z nich ma swoją historię i tajemnicę, a wspólnym mianownikiem jest Płock”, podkreślił ks. kan. dr Dariusz Majewski, dyrektor seminaryjnej Biblioteki, w której znajduje się 412 zabytkowych pergaminów: książęcych, królewskich i biskupich.

Wszystkie odnowione pergaminy związane są z Płockiem. Na wystawie można obejrzeć m.in. pochodzący prawdopodobnie z 1220 r. dokument wydany przez biskupa mazowieckiego Gietkę, dotyczący kościoła Najświętszej Maryi Panny, dokument Kapituły Katedralnej w Płocku z 1250 r., w którym po raz pierwszy pojawia się nazwa podpłockiej Imielnicy z kościołem św. Jakuba czy dokument znoszący ekskomunikę przez biskupa płockiego Jakuba w 1418 r., nałożoną z powodu niepłacenia przez mieszczan dziesięciny.

Ważną pamiątką historyczną na wystawie jest także akt erekcji Seminarium Duchownego w Płocku z 1710 r. – najstarszej uczelni w Płocku oraz Acta Episcopalia z połowy XV w. – najstarsza księga czynności biskupich, z opisem niedawno zmarłego wybitnego płockiego historyka ks. Tadeusza Żebrowskiego.

„Odnowione pergaminy zostały w większości wykonane ze skóry owczej, prawdopodobnie w tych stronach. To zaskakujące, ponieważ tego typu pergaminy popularne były w Wielkiej Brytanii. Aby je odrestaurować, należało określić ich fizyczną i chemiczną specyfikę – w tym celu przeprowadzono pierwsze tego typu badania w Polsce. Pergaminy różnie się starzeją, na ich degradację miały wpływ m.in. zanieczyszczenia, niewłaściwe przechowywanie czy niewłaściwa konserwacja. Podczas odnawiania stosuje się zasadę `minimum ingerencji`”, akcentowała dr hab. Weronika Liszewska z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

Zwracała uwagę, że pergaminów podczas odnawiania nie bieli się, nie upiększa, nie estetyzuje i nie usuwa plam: „Byłoby to zaburzenie ich autentyczności – stwierdzała specjalistka od konserwacji zabytków pergaminowych. – Pergaminy są skarbami historii, one się już nigdy nie powtórzą, w dobie komputerów ich nie będzie”, dodawała Liszewska.

Z kolei dr Jacek Tomaszewski z Polskiego Instytut Studiów nad Sztuką Świata zwracał uwagę na to, że pergaminy są materiałem, który trudno się czyści, a ponadto podczas odnawiania łatwo można usunąć niewidoczne gołym okiem zapiski – widoczne dopiero w świetle ultrafioletowym.

Odnowienie zabytkowych dokumentów było możliwe dzięki dofinansowaniu Urzędu Miasta Płocka.
Wystawa „Historia Płocka w pergaminie zapisana” czynna będzie do 13 grudnia br.