Płock: zakończył się XXIII Festiwal Muzyki Jednogłosowej

Koncert Schola Gregoriana Silesiensis z Wrocławia z pieśniami chorału sarmackiego staropolskich ceremonii pogrzebowych „Castrum doloris – Obóz boleści” był najważniejszym wydarzeniem wielkopostnego XXIII Festiwalu Muzyki Jednogłosowej, który zakończył się 2 kwietnia w Płocku. Koncerty prowadził znany dziennikarz muzyczny Paweł Sztompke.

Tradycyjnie wszystkie festiwalowe koncerty odbyły się w płockiej katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, jednej z pięciu najstarszych w kraju i jednej z trzech, w których spoczywają dawni władcy Polski – Piastowie.

Najważniejszym wydarzeniem festiwalu był koncert Schola Gregoriana Silesiensis. Artyści wykonali pieśni chorału sarmackiego „Castrum doloris – Obóz boleści”. Pochodzą one z ceremonii charakterystycznych dla tradycji pogrzebowych szlachty oraz dostojników świeckich i duchownych dawnej Rzeczpospolitej, zwłaszcza w XVII wieku. Wykonany program był rodzajem inscenizacji. Przy blasku świec artyści zgromadzili się wokół portretu trumiennego, aranżując ceremonię pogrzebową.

Schola z Wrocławia pokazała kolejne etapy tej ceremonii: Ceremonia rozpoczynała się wprowadzeniem trumny do kościoła przy rozbrzmiewających intradach, czyli fanfarach wykonywanych na instrumentach dętych. Po złożeniu trumny na katafalku śpiewano psalmy pokutne. Następnie odbywała się główna część uroczystości, czyli „Missa requiem” – msza żałobna. Na koniec rozlegały się śpiewane responsoria i oracje. Oprócz śpiewu w płockiej katedrze zabrzmiały też kotły barokowe i kozły wielkie.

Płocczanie wysłuchali także utworów chorału w wykonaniu Scholi Gregoriańskiej z Łodzi, która regularnie tworzy oprawę Mszy św. w łódzkiej archikatedrze. W skład chóru wchodzą uczestnicy Kursów Chorału Gregoriańskiego organizowanych w Łodzi. Na początku tworzył oprawę muzyczną liturgii mszalnej po każdym comiesięcznym spotkaniu kursowym, a z czasem występował w czasie kolejnych liturgii biskupich i katedralnych. W programie koncertu w bazylice katedralnej płockiej znalazł się tradycyjny chorał „Magnum misterium – sacrum convivium”.

Zwieńczeniem festiwalu był występ zespołu „Pogranicze” z Szypliszek na Suwalszczyźnie, gdzie łączą się dwie narodowości: Polacy i Litwini. „Pogranicze” było wielokrotnie nagradzane, wystąpiło m.in. przed Janem Pawłem II, gdy przebywał w klasztorze w Wigrach w 1999 r. Zespół stara się zachowywać tradycję świecką, ale i religijną. W Płocku wykonał religijne pieśni obrzędowe, związane z Wielkim Postem.

Wszystkie koncerty prowadził dziennikarz muzyczny Paweł Sztompke. Podkreślił on długą, 23-letnią tradycję płockiego festiwalu: „To muzyczna archeologia. Dotarcie do tych materiałów, zrozumienie ich i odtworzenie jest benedyktyńską, wręcz archeologiczną pracą. Ci artyści to tacy muzyczni Indiana Jonesi. To nieprawda, że `historia muzyki, to historia psucia się muzyki”. Ten festiwal temu przeczy” – komentował gość z Warszawy.

Głównym organizatorem XXIII Festiwalu Muzyki Jednogłosowej był Płocki Ośrodek Kultury i Sztuki, przy współpracy Urzędu Miasta Płocka, parafii katedralnej pw. św. Zygmunta w Płocku i Kurii Diecezjalnej. Patronat nad wydarzeniem objął biskup płocki Piotr Libera.

Festiwal Muzyki Jednogłosowej odbywa się w Płocku od 1994 r. Prezentuje najstarsze zabytki chrześcijańskiej kultury muzycznej, śpiewy i pieśni, które w różnych regionach Europy rozbrzmiewały w kościołach na przestrzeni wielu wieków, od czasów średniowiecza. Podczas poprzednich edycji wystąpiło na nim ponad 60 grup, chórów i zespołów muzyki dawnej, także z zagranicy, w tym z Hiszpanii, Niemiec i Rosji. Festiwal odbywa się zawsze w Wielkim Poście i licznie gromadzi miłośników chorału gregoriańskiego.