Burzliwe losy naszego narodu sprawiły, że Polacy w pierwszych dniach listopada zapalają znicze na grobach na cmentarzach całego świata.

Rodacy składają hołd zmarłym nawet w tak egzotycznych miejscach jak Dulab na przedmieściach Teheranu. Polonia dba o miejsca pamięci naszych rodaków na Wschodzie. W kraju można włączyć się w zbiórkę na rzecz cmentarzy znajdujących się na kresach dawnej Rzeczpospolitej.

Jednym z nich jest Cmentarz Łyczakowski we Lwowie najstarsza, zabytkowa nekropolia Lwowa założona w 1786 roku. Spoczywa na niej około 20 tysięcy Polaków. Spośród wielu nazwisk widniejących na nagrobkach odnaleźć można te należące do znanych i wybitnych postaci. Spoczywają tutaj m. In.: poeci Seweryn Goszczyński, Maria Konopnicka, historyk Karol Szajnocha, malarz Artur Grottger, pisarka Gabriela Zapolska.

Leżą tu także zasłużeni dla kraju weterani insurekcji kościuszkowskiej, powstańcy listopadowi z 1831 (m. In. Julian Ordon) i styczniowi 1863 roku. W jego zachodniej części powstał wiosną 1919 roku Cmentarz Obrońców Lwowa, zwany popularnie cmentarzem Orląt Lwowskich. Tutaj spoczywają uczniowie (najmłodszy miał 9 lat) i studenci, którzy polegli w latach 1918-1919 w trakcie walk z Ukraińcami o Lwów. Łącznie znajduje się tu około 3000 grobów polskich żołnierzy, w tym także obrońców Małopolski Wschodniej. Po zajęciu Lwowa przez wojska radzieckie, a także później w czasach ZSRR cmentarz regularnie niszczono i dewastowano.

W 1989 roku rozpoczęto starania o odbudowę nekropolii. 24 czerwca 2005 roku przy udziale prezydentów Polski – Aleksandra Kwaśniewskiego i Ukrainy – Wiktora Juszczenki otwarto odrestaurowany cmentarz Obrońców Lwowa.
Najcenniejszym dla Polaków elementem wileńskiego Cmentarza na Rossie jest mauzoleum, w którym spoczywa Matka Józefa Piłsudskiego oraz serce Marszałka. Spoczywają tu także polscy żołnierze polegli w latach 1919-1920 oraz 1939-1945. Spośród znanych postaci leżą tutaj historyk Joachim Lelewel, pisarz Władysław Syrokomla oraz prawnik Tadeusz Wróblewski.

10 km na południowy-zachód od Wilna znajduje się mała miejscowość Ponary. Tutaj, w lasach z rąk niemieckich śmierć poniosło około 20 000 Polaków: zakładników ulicznych łapanek, uczniów wileńskich gimnazjów, przedstawicieli inteligencji, duchowieństwa, żołnierzy AK. W październiku 2000 roku na cmentarzu odsłonięto kilkumetrowy metalowy krzyż z tablicami zawierającymi nazwiska polskich ofiar.

Szczególne miejsce wśród odwiedzanych w Dzień Zaduszny cmentarzy zajmują nekropolie wojenne, cmentarze uchodźców, zesłańców, ofiar wielu rodzajów represji. Szereg takich cmentarzy odwiedzają Polacy nie tylko w kraju, ale i poza jego granicami. Co roku znicze płoną na otwartych 10 lat temu nekropoliach związanych ze zbrodnią katyńską w Katyniu (spoczywa tam 4421 oficerów i podoficerów), Miednoje (6300), Charkowie (4302). W tym roku otwarto kolejny taki cmentarz, tym razem w Bykowni pod Kijowem (3435). Cmentarze te mają podobny kształt i charakter. Zbiorowe mogiły zawierają szczątki naszych rodaków głównie żołnierzy i funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości. W centralnym punkcie cmentarzy umieszczany jest ołtarz i ściana z nazwiskami zmarłych oraz dzwonem pamięci.

Wraz ze swoimi 1072 żołnierzami u podnóża wzgórza na Monte Cassino spoczywa gen. Władysław Anders, jego małżonka Irena, a także biskup polowy z okresu II wojny światowej Józef Gawlina. Zmarli w szpitalach po zwycięskim szturmie na Monte Cassino leżą także w miejscowości Casamassima. Ziemia włoska przygarnęła także zdobywców Ankony i Loreto oraz Bolonii.

W Newark w środkowej Anglii znajduje się największy cmentarz polskich lotników. Niedaleko tej brytyjskiej miejscowości w bazach lotniczych w czasie II wojny światowej stacjonowały polskie jednostki bombowe. Zabitych i zmarłych chowano właśnie w Newark. Na tutejszym cmentarzu spoczywa ponad 300 pilotów i weteranów Sił Powietrznych, 57 spadochroniarzy i żołnierzy innych formacji. Znajdziemy tu również groby prezydentów Polski na uchodźstwie: Władysława Raczkiewicza, Augusta Zaleskiego i Stanisława Ostrowskiego. Na tym cmentarzu złożono także pierwotnie szczątki gen. Władysława Sikorskiego, które następnie przeniesiono na Wawel (w 1993 roku).

Żołnierze 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka spoczywają w Lommel (Belgia) oraz w Oosterhout, Ginneken i Ettensbaan (Holandia). Żołnierze 11 Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej z Żagania jadą w tym roku na uroczystości, aby zapalić znicze nad grobami gen. Maczka oraz jego żołnierzy. Wezmą także udział w spotkaniu z Polonią mieszkającą w Holandii oraz we Mszy świętej w kościele Saint Laurentiuskerk, którą będzie koncelebrował honorowy kapelan, mieszkający na co dzień w Bredzie – ks. Stanisław Klim.

Groby i kwatery polskie można odnaleźć w wielu stolicach europejskich. Na paryskim Père-Lachaise, obok Moliera i Balzaca, znicze zapłoną na grobie Fryderyka Chopina. W Montmercy pochowany jest w jednym z grobów poeta Cyprian Kamil Norwid.

W Turcji niedaleko od Stambułu znajduje się miejscowość Polonezköy, (pol. Adampol) wioska założona przez Polaków w połowie XIX wieku. Osada polskich emigrantów na obrzeżach szybko rozprzestrzeniającego się Stambułu, położona jest po azjatyckiej stronie cieśniny Bosfor, w dystrykcie Beykoz na północny wschód od centrum metropolii. Obecnie już tylko 1/3 mieszkańców ma polskie korzenie. W miejscowości znajduje się cmentarz z 92 grobami Polaków. Spoczywa tu m. In. Ludwika Śniadecka, sympatia Juliusza Słowackiego. Nagrobki zostały niedawno odnowione przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Wiele z polskich cmentarzy znajduje się też w głębi Azji. Między innymi na Syberii i miejscach zesłania Polaków w XIX i XX wieku. W Guzar (Uzbekistan) spoczywają prochy ponad 700 polskich obywateli. Polski cmentarz wojskowy otwarto w 2007 roku. Poświęcił go wtedy śp. biskup Tadeusz Płoski, ówczesny ordynariusz wojskowy. Pochowano tu przede wszystkim polskich żołnierzy i więźniów, którzy zostali 1942 roku uwolnieni z łagrów i włączyli się do formowanej armii gen. Andersa, ale niestety nie przetrwali trudów tułaczki i zmarli z wycieńczenia lub chorób. Centralnym punktem nekropolii jest granitowy słup ozdobiony płaskorzeźbą godła Polski – orła.

Nekropolie ewakuowanych z ZSRR żołnierzy, cywilów, dzieci znajdują się także w Iranie: w Dulab, Isfahanie i Bander-e Anzali. Nekropolie te odwiedziła ostatnio polska delegacja z biskupem polowym WP Józefem Guzdkiem. Uchodźcy z ZSRR spoczywają także w Bejrucie (Liban). Do 1990 roku znajdował się tam m. in. grób Hanny Ordonówny, która ostatecznie została przeniesiona do Alei Zasłużonych na warszawskich Powązkach.

Groby uchodźców odnaleźć można także na cmentarzu w Tangeru, w Tanzanii niedaleko najwyższej góry Afryki, Kilimandżaro. Jest to największa polska nekropolia w Afryce. Cmentarz jest zadbany, otoczony szarym, wysokim murem, z miejscem pamięci i wyraźną informacją o jego historii, w języku polskim i angielskim. Przy bramie znajduje się napis na biało-czerwonym szyldzie: Cmentarz Wygnańców Polskich 1942-1952.

W Afryce, na terytorium Egiptu i Sudanu znajduje się 12 cmentarzy alianckich, na których jest łącznie 433 ‎grobów żołnierzy polskich z okresu II wojny światowej. Cmentarze te są pod opieką Komisji ‎Commonwealthu ds. Cmentarzy Wojskowych.

Burzliwe losy naszego narodu sprawiły, że Polacy w pierwszych dniach listopada zapalają znicze na grobach na cmentarzach całego świata. Rodacy składają hołd zmarłym nawet w tak egzotycznych miejscach jak Dulab na przedmieściach Teheranu. Polonia dba o miejsca pamięci naszych rodaków na Wschodzie. W kraju można włączyć się w zbiórkę na rzecz cmentarzy znajdujących się na kresach dawnej Rzeczpospolitej.

Jednym z nich jest Cmentarz Łyczakowski we Lwowie najstarsza, zabytkowa nekropolia Lwowa założona w 1786 roku. Spoczywa na niej około 20 tysięcy Polaków. Spośród wielu nazwisk widniejących na nagrobkach odnaleźć można te należące do znanych i wybitnych postaci. Spoczywają tutaj m. In.: poeci Seweryn Goszczyński, Maria Konopnicka, historyk Karol Szajnocha, malarz Artur Grottger, pisarka Gabriela Zapolska.

Leżą tu także zasłużeni dla kraju weterani insurekcji kościuszkowskiej, powstańcy listopadowi z 1831 (m. In. Julian Ordon) i styczniowi 1863 roku. W jego zachodniej części powstał wiosną 1919 roku Cmentarz Obrońców Lwowa, zwany popularnie cmentarzem Orląt Lwowskich. Tutaj spoczywają uczniowie (najmłodszy miał 9 lat) i studenci, którzy polegli w latach 1918-1919 w trakcie walk z Ukraińcami o Lwów. Łącznie znajduje się tu około 3000 grobów polskich żołnierzy, w tym także obrońców Małopolski Wschodniej. Po zajęciu Lwowa przez wojska radzieckie, a także później w czasach ZSRR cmentarz regularnie niszczono i dewastowano.

W 1989 roku rozpoczęto starania o odbudowę nekropolii. 24 czerwca 2005 roku przy udziale prezydentów Polski – Aleksandra Kwaśniewskiego i Ukrainy – Wiktora Juszczenki otwarto odrestaurowany cmentarz Obrońców Lwowa.
Najcenniejszym dla Polaków elementem wileńskiego Cmentarza na Rossie jest mauzoleum, w którym spoczywa Matka Józefa Piłsudskiego oraz serce Marszałka. Spoczywają tu także polscy żołnierze polegli w latach 1919-1920 oraz 1939-1945. Spośród znanych postaci leżą tutaj historyk Joachim Lelewel, pisarz Władysław Syrokomla oraz prawnik Tadeusz Wróblewski.

10 km na południowy-zachód od Wilna znajduje się mała miejscowość Ponary. Tutaj, w lasach z rąk niemieckich śmierć poniosło około 20 000 Polaków: zakładników ulicznych łapanek, uczniów wileńskich gimnazjów, przedstawicieli inteligencji, duchowieństwa, żołnierzy AK. W październiku 2000 roku na cmentarzu odsłonięto kilkumetrowy metalowy krzyż z tablicami zawierającymi nazwiska polskich ofiar.

Szczególne miejsce wśród odwiedzanych w Dzień Zaduszny cmentarzy zajmują nekropolie wojenne, cmentarze uchodźców, zesłańców, ofiar wielu rodzajów represji. Szereg takich cmentarzy odwiedzają Polacy nie tylko w kraju, ale i poza jego granicami. Co roku znicze płoną na otwartych 10 lat temu nekropoliach związanych ze zbrodnią katyńską w Katyniu (spoczywa tam 4421 oficerów i podoficerów), Miednoje (6300), Charkowie (4302). W tym roku otwarto kolejny taki cmentarz, tym razem w Bykowni pod Kijowem (3435). Cmentarze te mają podobny kształt i charakter. Zbiorowe mogiły zawierają szczątki naszych rodaków głównie żołnierzy i funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości. W centralnym punkcie cmentarzy umieszczany jest ołtarz i ściana z nazwiskami zmarłych oraz dzwonem pamięci.

Wraz ze swoimi 1072 żołnierzami u podnóża wzgórza na Monte Cassino spoczywa gen. Władysław Anders, jego małżonka Irena, a także biskup polowy z okresu II wojny światowej Józef Gawlina. Zmarli w szpitalach po zwycięskim szturmie na Monte Cassino leżą także w miejscowości Casamassima. Ziemia włoska przygarnęła także zdobywców Ankony i Loreto oraz Bolonii.

W Newark w środkowej Anglii znajduje się największy cmentarz polskich lotników. Niedaleko tej brytyjskiej miejscowości w bazach lotniczych w czasie II wojny światowej stacjonowały polskie jednostki bombowe. Zabitych i zmarłych chowano właśnie w Newark. Na tutejszym cmentarzu spoczywa ponad 300 pilotów i weteranów Sił Powietrznych, 57 spadochroniarzy i żołnierzy innych formacji. Znajdziemy tu również groby prezydentów Polski na uchodźstwie: Władysława Raczkiewicza, Augusta Zaleskiego i Stanisława Ostrowskiego. Na tym cmentarzu złożono także pierwotnie szczątki gen. Władysława Sikorskiego, które następnie przeniesiono na Wawel (w 1993 roku).

Żołnierze 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka spoczywają w Lommel (Belgia) oraz w Oosterhout, Ginneken i Ettensbaan (Holandia). Żołnierze 11 Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej z Żagania jadą w tym roku na uroczystości, aby zapalić znicze nad grobami gen. Maczka oraz jego żołnierzy. Wezmą także udział w spotkaniu z Polonią mieszkającą w Holandii oraz we Mszy świętej w kościele Saint Laurentiuskerk, którą będzie koncelebrował honorowy kapelan, mieszkający na co dzień w Bredzie – ks. Stanisław Klim.

Groby i kwatery polskie można odnaleźć w wielu stolicach europejskich. Na paryskim Père-Lachaise, obok Moliera i Balzaca, znicze zapłoną na grobie Fryderyka Chopina. W Montmercy pochowany jest w jednym z grobów poeta Cyprian Kamil Norwid.

W Turcji niedaleko od Stambułu znajduje się miejscowość Polonezköy, (pol. Adampol) wioska założona przez Polaków w połowie XIX wieku. Osada polskich emigrantów na obrzeżach szybko rozprzestrzeniającego się Stambułu, położona jest po azjatyckiej stronie cieśniny Bosfor, w dystrykcie Beykoz na północny wschód od centrum metropolii. Obecnie już tylko 1/3 mieszkańców ma polskie korzenie. W miejscowości znajduje się cmentarz z 92 grobami Polaków. Spoczywa tu m. In. Ludwika Śniadecka, sympatia Juliusza Słowackiego. Nagrobki zostały niedawno odnowione przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Wiele z polskich cmentarzy znajduje się też w głębi Azji. Między innymi na Syberii i miejscach zesłania Polaków w XIX i XX wieku. W Guzar (Uzbekistan) spoczywają prochy ponad 700 polskich obywateli. Polski cmentarz wojskowy otwarto w 2007 roku. Poświęcił go wtedy śp. biskup Tadeusz Płoski, ówczesny ordynariusz wojskowy. Pochowano tu przede wszystkim polskich żołnierzy i więźniów, którzy zostali 1942 roku uwolnieni z łagrów i włączyli się do formowanej armii gen. Andersa, ale niestety nie przetrwali trudów tułaczki i zmarli z wycieńczenia lub chorób. Centralnym punktem nekropolii jest granitowy słup ozdobiony płaskorzeźbą godła Polski – orła.

Nekropolie ewakuowanych z ZSRR żołnierzy, cywilów, dzieci znajdują się także w Iranie: w Dulab, Isfahanie i Bander-e Anzali. Nekropolie te odwiedziła ostatnio polska delegacja z biskupem polowym WP Józefem Guzdkiem. Uchodźcy z ZSRR spoczywają także w Bejrucie (Liban). Do 1990 roku znajdował się tam m. in. grób Hanny Ordonówny, która ostatecznie została przeniesiona do Alei Zasłużonych na warszawskich Powązkach.

Groby uchodźców odnaleźć można także na cmentarzu w Tangeru, w Tanzanii niedaleko najwyższej góry Afryki, Kilimandżaro. Jest to największa polska nekropolia w Afryce. Cmentarz jest zadbany, otoczony szarym, wysokim murem, z miejscem pamięci i wyraźną informacją o jego historii, w języku polskim i angielskim. Przy bramie znajduje się napis na biało-czerwonym szyldzie: Cmentarz Wygnańców Polskich 1942-1952.

W Afryce, na terytorium Egiptu i Sudanu znajduje się 12 cmentarzy alianckich, na których jest łącznie 433 ‎grobów żołnierzy polskich z okresu II wojny światowej. Cmentarze te są pod opieką Komisji ‎Commonwealthu ds. Cmentarzy Wojskowych.