Połajewo: XV Międzynarodowe Spotkanie Kolędników-Dudziarzy (zapowiedź)

Kapele dudziarskie z Polski, Słowacji, Czech i Belgii przybędą 18 stycznia do wielkopolskiego Połajewa na XV Międzynarodowe Spotkanie Kolędników – Dudziarzy pod hasłem „Do szopy hej pasterze-dudziarze!”.

To wyjątkowe spotkanie kolędowe organizowane jest w leżącym na północ od Poznania Połajewie nieprzypadkowo. W tamtejszym, wzniesionym pod koniec XVIII w. kościele, znajduje się bowiem renesansowy tryptyk „Pokłon pasterzy” przedstawiający scenę Bożego Narodzenia, w której jeden z pasterzy przybyłych do żłóbka trzyma w rękach właśnie dudy.

Powstałe w 1572 r. w pracowni poznańskiego malarza Mateusza Kossiora dzieło stało się inspiracją do wspólnego kolędowania, którego celem jest ożywienie tradycji, popularnych niegdyś w Wielkopolsce, kapel dudziarzy i koźlarzy. Jak zresztą przekonuje w rozmowie z KAI Janusz Jaskulski, kustosz Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu, które jest współorganizatorem spotkania, tradycja grania na dudach odżywa.

– Dudy, będące niegdyś obecne również w kapelach dworskich, zostały zastąpione przez coraz bardziej profesjonalne renesansowe instrumenty. Jednak obecnie w całej Europie odtwarzane są zarówno same dudy w rozmaitych, zależnych od regionu wersjach, jak i kapele dudziarskie. Przystosowywane są również konkretne utwory do tego, aby mogły być wykonywane właśnie na dudach – zaznacza Jaskulski.

Kustosz Muzeum Instrumentów Muzycznych podkreśla, że akurat w Wielkopolsce zachowana została ciągłość tradycji gry na dudach i przekazywania jej kolejnym pokoleniom. – Nie musieliśmy, tak jak np. Holendrzy, którzy korzystali m.in. z zachowanych przedstawień dud na obrazach, odtwarzać od podstaw sztuki dudziarskiej. Nie mamy też problemu z brakiem młodzieży chętnej do grania na dudach, z czym borykają się sławni na cały świat ze swoich dudziarzy Szkoci – mówi Jaskulski.

Spotkanie dudziarzy w Połajewie rozpocznie uroczysta Msza święta Pasterska, której przewodniczyć będzie biskup pomocniczy archidiecezji poznańskiej Grzegorz Balcerek. Po niej odbędzie się wspólne kolędowanie kapel dudziarskich oraz koncert finałowy w Gminnym Ośrodku Kultury w Połajewie.

Wezmą w nim udział liczne kapele dudziarskie z Wielkopolski, m.in. z okolic Zbąszynia, czyli „Regionu Kozła”, ze Stęszewa, Szamotuł, Gołębina Starego i z Połajewa oraz z Zakopanego, skąd przyjedzie Jan Karpiel Bułecka z „Kapelą Lassaków”. Będą też zespoły z zagranicy: ze Słowacji, Czech i gość specjalny – belgijska Kapela Dudziarzy „Musa” z Uniwersytetu Katolickiego w Leuven.
Organizatorami Międzynarodowego Spotkania Kolędników-Dudziarzy w Połajewie są Gmina Połajewo, parafia pw. św. Michała Archanioła w Połajewie oraz Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu.

Dudy, które w Polsce nazywa się także kozłami, gajdami czy sierszenkami, to instrumenty ludowe pochodzenia azjatyckiego, które w średniowieczu zostały przeniesione do Europy. W Polsce szczególnie popularne były w Wielkopolsce, na Podhalu, Beskidzie Żywieckim i Śląsku Cieszyńskim.