Drukuj Powrót do artykułu

Polska religijność – wybiórczość i synkretyzm – na obradach Komisji Duszpasterskiej KEP

01 marca 2016 | 17:35 | aw Ⓒ Ⓟ

– Polska religijność jest synkretyczna i wybiórcza, a z badań CBOS wynika, że tylko 35 procent katolików to katolicy ortodoksyjni – mówił socjolog o. Andrzej Potocki OP z UKSW, który wziął udział w spotkaniu dyrektorów Wydziałów Duszpasterzy Krajowych, delegatów KEP, konsulty męskiej i żeńskiej oraz świeckich konsekrowanych. Dwudniowe spotkanie rozpoczęło się 1 marca w Warszawie pod przewodnictwem przewodniczącego Komisji Duszpasterskiej KEP abp. Stanisława Gądeckiego.

Duchowość chrzcielna będzie głównym tematem programu duszpasterskiego na rok 2016/2017.
Mówił o tym ks. Szymon Stułowski, konsultor Komisji Duszpasterskiej KEP w czasie dwudniowego spotkania dyrektorów Wydziałów Duszpasterskich duszpasterzy krajowych, delegatów KEP, konsulty żeńskiej i męskiej oraz świeckich konsekrowanych, które rozpoczęło się dziś w Warszawie.

O społecznym kontekście ewangelizacji mówił o. prof. Andrzej Potocki OP z UKSW. Przytoczył on szereg badań CBOS, z których wynika, że wiara w Polsce staje się coraz bardziej selektyywna i synkretyczna i jest to rzeczywistość, z którą muszą zmierzyć się duszpasterze. Sytuacja po 1989 r. jest taka, że zanika polonocentryzm, dychotomiczna wizja świata z ostrym podziałem na dobro i zło z czasów PRL, jesteśmy na rynku idei, na którym człowiek ma prawo wybierać, selekcjonować, odrzucać, a chrześcijaństwo jest jedną z wielu ofert. Kościół ma poważne atuty – mówił o. Potocki, gdyż jest „rozpoznawalny”, ma narzędzia głoszenia – parafie, zakony, sanktuaria, kurie oraz ofertę wiary i moralności.

Wobec tego – mówił prelegent – należy zadać pytanie czy ludzie, do których idziemy, nas potrzebują. Przypomniał badania, z których wynika, że ksiądz jest niżej ceniony w opinii społecznej niż sprzątaczka. Z drugiej strony od lat ok. 94 proc. badanych przyznaje się do katolicyzmu. Badania wykazują też, że ankietowani nie życzą sobie większego wpływu Kościoła na życie społeczne, a jeśli chcą, by się zwiększył, to w dziedzinie edukacji i życia rodzinnego.

O. Potocki przytoczył też badania, z których wynika, że spada odsetek wierzących, którzy stosują się do nauczania Kościoła (2000 – 56,7; 2012 – 46 proc.; wiarę na własny sposób deklaruje zaś 39,6 w 2000 i 47,3 w 2012). Wynika stąd, że możemy mówić o wierze kościelnej i sprywatyzowanej – podkreślił socjolog z UKSW. Zwrócił też uwagę, że zmianie ulegają także motywy wiary – od tradycyjnej do wiary osobistego wyboru.

Prelegent zanalizował treść wiary. Badania wykazuję, że jest coraz bardziej selektywna – w 1997 r. w nieśmiertelność duszy wierzyło 76 proc. ankietowanych, w 2015 – 69. W Sąd Ostateczny w tym samych latach – 77 proc. wobec 70. Niemal co trzeci – 30 proc. ankietowanych deklarowało w 1997 wiarę w to, że zwierzęta mają dusze; w 2015 było ich już 36 proc. – Selektywność wiary łączy się więc z synkretyzmem, z czerpania elementów z innych religii. Według badań CBOS 35 procent katolików w Polsce to katolicy ortodoksyjni i widać, jak bardzo ta liczba odbiega od wskaźnika deklarowanej wiary.

Podobnie jest ze źródłem moralności – w 2005 46 proc. wskazywało, że tkwi ona w człowieku, w 2013 tego zdania było 57 proc. badanych. W analogicznych latach tylko 27 proc. twierdziło, że źródło moralności jest w Bogu, w 2013 tego zdania było tylko 19 proc. Zdaniem o. Potockiego odzwierciedla to proces autonomizacji, coraz mniej ludzi uznaje, że sankcje moralne usytuowane są w religii, jest to sekularyzacja moralności.

Sekularyzacja moralności i selektywność wiary są najbardziej charakterystycznymi zjawiskami w modelach religijności, a posługa duszpasterska powinna iść w kierunku połączenia moralności i wiary – zakończył o. Potocki.

Drogi Czytelniku,
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite.
Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Wersja do druku
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Możesz określić warunki przechowywania cookies na Twoim urządzeniu za pomocą ustawień przeglądarki internetowej.
Administratorem danych osobowych użytkowników Serwisu jest Katolicka Agencja Informacyjna sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (KAI). Dane osobowe przetwarzamy m.in. w celu wykonania umowy pomiędzy KAI a użytkownikiem Serwisu, wypełnienia obowiązków prawnych ciążących na Administratorze, a także w celach kontaktowych i marketingowych. Masz prawo dostępu do treści swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, wniesienia sprzeciwu, a także prawo do przenoszenia danych. Szczegóły w naszej Polityce prywatności.