Poznań: abp S. Gądecki poświęcił obelisk pamięci prof. Janusza Ziółkowskiego

Abp Stanisław Gądecki uczestniczył 26 czerwca w uroczystości odsłonięcia obelisku pamięci prof. Janusza Ziółkowskiego, rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w latach 1981-1982, działacza społecznego, senatora i szefa Kancelarii Prezydenta w czasie kadencji Lecha Wałęsy. Pomnik stanął na poznańskim Grunwaldzie, w dzielnicy, w której mieszkał profesor, u zbiegu ulic Grochowskiej i Marcelińskiej, na skwerze jego imienia.

„Prof. Ziółkowski był człowiekiem odważnym. Miał odwagę cywilną i wtedy, kiedy bano się brać udział w uroczystościach kościelnych, kontaktować się ze środowiskiem «Solidarności», on się nie lękał” – powiedział w czasie poświęcenia obelisku metropolita poznański.

W uroczystości wzięli udział prof. Bronisław Marciniak – rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Ryszard Grobelny – prezydent Poznania, Przemysław Pacia – wicewojewoda wielkopolski, Wojciech Jankowiak – wicemarszałek województwa wielkopolskiego, Jan Grabkowski – starosta poznański, Grzegorz Ganowicz – przewodniczący Rady Miasta Poznania, dzieci prof. Janusza Ziółkowskiego wraz z rodzinami, rektorzy UAM prof. Franciszek Kaczmarek i prof. Stanisław Lorenc, prof. Hanna Kóčka-Krenz – prezes Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, rektorzy i profesorowie uczelni miasta Poznania, Marek Lenartowski i Maciej Musiał – działacze „Solidarności”, radni osiedla Grunwald, sąsiedzi i przyjaciele profesora.

Prof. Bronisław Marciniak w swoim przemówieniu przypomniał, że prof. Janusz Ziółkowski przez większość życia był związany z Poznaniem. „Jego kadencja rektorska ze względu na panujące uwarunkowania polityczne nie należała ani do najdłuższych, ani do najłatwiejszych, ale zapisała się w historii jako niezwykle znacząca” – zwrócił uwagę obecny rektor UAM. Podkreślił, że senator był niezwykle sprawnym organizatorem i zasłynął jako inicjator ważnych przedsięwzięć. Jednym z nich było powołanie Konferencji Rektorów Polskich, zrzeszających rektorów wybranych w wolnych wyborach. „Prof. Ziółkowski należał do tych, którzy realizowali odważne pionierskie reformy w Polsce – społeczne i polityczne” – stwierdził mówca. Wyraził nadzieję, że „odsłaniany dzisiaj obelisk będzie dowodem wdzięcznej pamięci o profesorze, który służył naszej uczelni”.

W imieniu rodziny sylwetkę prof. Ziółkowskiego przypomniała jego wnuczka Zofia. „Dziadek wprowadzał nas w świat księgarni, antykwariatów, introligatorni ukrytych w bramach, pozwalał nam samym rozkochać się w literaturze, a jednocześnie wprowadzał nas w tajniki dorosłego świata, zabierał do opery i do muzeów” – wspominała. Zaznaczyła, że traktował wnuki jak partnerów w rozmowie i jak przyjaciół. Uczył szacunku do ludzi i pozytywnego spojrzenia na świat.

„To miejsce, w którym teraz stoimy, ma bardzo symboliczny sens, obok jest kawiarnia «Hajduczek», dokąd chodził z naszą babcią i zabierał wszystkie swoje wnuki, nieco dalej stoi kościół, w którym uczestniczył w nabożeństwach, naprzeciwko jest zaprzyjaźniona księgarnia, a po drugiej stronie ulicy był kiosk Ruchu, w którym dziadek miał prenumeratę czasopism” – mówiła wnuczka profesora.

Odsłonięcia obelisku dokonali syn profesora prof. Marek Ziółkowski, rektor prof. R. Marciniak i prezydent R. Grobelny. Monument z piaskowca zaprojektowała prof. Hanna Ograbisz-Krawiec. Oprawę muzyczną uroczystości zapewnił chór UAM.

Prof. Janusz Ziółkowski urodził się 6 kwietnia 1924 r. w Sosnowcu. Był wybitnym socjologiem, działaczem społecznym i senatorem. Po zakończeniu II wojny światowej przyszły rektor UAM rozpoczął pracę w Miejskiej Radzie Narodowej w Poznaniu i od tego czasu na stałe już związał się z tym miastem. W roku 1956 objął funkcję adiunkta na Wydziale Socjologicznym UAM, a w 1972 uzyskał tytuł profesora nauk humanistycznych. W 1981 został demokratycznie wybrany na stanowisko rektora UAM. Swojej funkcji nie piastował jednak długo, gdyż już w następnym roku został usunięty ze stanowiska przez władze PRL.

W roku 1989 prof. Ziółkowski brał udział w obradach Okrągłego Stołu w ramach prac podzespołu do spraw nauki, oświaty i postępu technicznego. Pierwsze wybory parlamentarne w wolnej Polsce zapewniły mu miejsce w Senacie z ramienia Komitetu Obywatelskiego. W latach 1991-92 pełnił funkcję sekretarza stanu do spraw stosunków międzynarodowych w Urzędzie Rady Ministrów, a od marca 1992 do maja 1995 był szefem Kancelarii Prezydenta. Był autorem 130 prac naukowych z zakresu socjologii miasta, rozwoju gospodarczego, religii i demografii. Zmarł 5 kwietnia 2000 r. w Poznaniu.