Poznań: wiosna średniowiecza w 1050. rocznicę biskupstwa poznańskiego

Trawestując tytuł znanej książki holenderskiego historyka Johana Huizingi, byliśmy w tych dniach w Poznaniu świadkami prawdziwej wiosny średniowiecza – mówi KAI Jan Kiernicki, dyrektor Poznań Katharsis Festival, który trwał w Poznaniu od 23 do 27 maja. Odwoływał się do najważniejszych wydarzeń, osób i miejsc związanych z początkami Poznania, Polski i polskiego Kościoła: chrztu Polski i ustanowienia pierwszego biskupstwa, księcia Mieszka I i biskupa Jordan, katedry i Ostrowa Tumskiego. Odpowiadały temu kolejne wydarzenia festiwalowe: muzyka chrztu Mieszka w katedrze, Msza św. Requiem za duszę pierwszego władcy przy jego grobie w Złotej Kaplicy oraz pieśni rycerskie „czasu katedr i krucjat” w Muzeum Archikatedralnym.

Gospodarzami poszczególnych wydarzeń byli wybitny francuski śpiewak i muzykolog Marcel Pérès i występujący z nim zespół Jerycho z Bartoszem Izbickim, schola Cantus Solemnis wraz z adeptami Szkoły św. Benedykta oraz Jacek Kowalski z Klubem św. Ludwika. Spotkanie to swoją obecnością zaszczycił bp Damian Bryl.

Festiwal to nie tylko średniowiecze – w ratuszu poznańskim w ramach festiwalu Katharsis odbył się także koncert poznańskiego zespołu Lúthien Consort, który w programie „Majowe melodie” zaprezentował muzykę renesansową, ze szczególnym uwzględnieniem psalmów w przekładzie Jana Kochanowskiego. Poeta ten przez 10 lat pełnił funkcję prepozyta kapituły poznańskiej katedry.

W odróżnieniu od standardowych festiwali muzycznych, uczestnicy Katharsis mogli brać udział nie tylko w koncertach, ale również w liturgii, warsztatach, debacie i imprezach towarzyszących.

Szczególnym wydarzeniem była zabawa taneczna, która odbyła się na moście biskupa Jordana, łączącym poznańską Śródkę z Ostrowem Tumskim, na którym w X w. stał gród – pallatium księcia Mieszka i pierwsza katedra. – To miejsce w sposób symboliczny godzi sacrum i profanum oraz otwiera bramę do wydarzenia finałowego, upamiętniającego Chrzest Mieszka – tłumaczy dyrektor festiwalu Jan Kiernicki. Znani artyści grający do tańca tradycyjną muzykę polską i europejską zagrali koncert i prowadzili potańcówkę do późnych godzin nocnych. Kapela Muzykanci z Joanną Słowińską i Jackiem Hałasem nie tylko grali i śpiewali, ale także wprowadzali w arkana tradycyjnych tańców. – Zabawa jest nieodłącznym elementem kultury średniowiecza, więc również na naszym festiwalu nie mogło jej zabraknąć – dodaje Jan Billert, organizator festiwalu.

W czasie wydarzenia odbyły się również warsztaty „Florilegium Maryi Panny”. To program muzyczny, nad którym uczestnicy warsztatów pracowali przez trzy dni, sześć godzin dziennie śpiewając XII i XIII – wieczną muzykę dedykowaną Najświętszej Maryi Pannie. Finałem warsztatów było nabożeństwo majowe w kościele podominikańskim przy ul. Szewskiej, połączone ze średniowiecznymi sekwencjami maryjnymi, których śpiew poprowadził Marcel Pérès.

Na zakończenie odbyła się debata o współczesnej kondycji cywilizacji europejskiej. W dyskusji „Odwrócić dechrystianizację Europy” w Pałacu Działyńskich udział wzięli poseł do Parlamentu Europejskiego Marek Jurek, redaktor naczelny tygodnika „Do Rzeczy” Paweł Lisicki i główny gość festiwalu Marcel Pérès. Trzy perspektywy – polityka, filozofa i artysty – dały interesujący obraz tego, co dzieje się dziś z cywilizacją chrześcijańską.

Najważniejszym i finałowym wydarzeniem festiwalu był koncert prezentujący rekonstrukcję muzyki, która mogła brzmieć podczas chrztu Mieszka I. Wspólny koncert zespołu Jerycho i Marcela Pérèsa, rozpoczynający się od symbolicznego wyjścia z podziemi katedry, w których niegdyś złożono do grobu pierwszego władcę Polski, był sięgnięciem do najgłębszych fundamentów polskiej i poznańskiej tożsamości kulturowej.

– To bardzo udane wydarzenie, świetnie zorganizowane i dobrze wykorzystujące potencjał, jaki dają średniowieczne i sakralne przestrzenie miasta – podsumował festiwal Marcel Pérès. Festiwal spotkał się z wielkim zainteresowaniem mieszkańców Poznania. Na wszystkich koncertach licznie pojawiła się publiczność. – Trawestując tytuł znanej książki holenderskiego historyka Johana Huizingi, byliśmy w tych dniach w Poznaniu świadkami prawdziwej wiosny średniowiecza – mówi Jan Kiernicki, dyrektor Poznań Katharsis Festival.

Zapewnia przy tym, że trwają już rozmowy z wykonawcami, aby przyszłoroczna edycja Katharsis była rozwinięciem pomysłów, które powołały do życia festiwal. – Średniowieczna katedra, pierwsze biskupstwo, prawdopodobne miejsce chrztu Polski i niezwykła wyspa, na której to wszystko się zaczęło. To sprawia, że obecność takiego festiwalu w stolicy Wielkopolski jest naturalna i oczywista – zaznacza Kiernicki.

Organizatorem Poznań Katharsis Festival jest Fundacja św. Benedykta, a honorowy patronat nad wydarzeniem objął ks. Abp Stanisław Gądecki, Metropolita Poznański.