Pozostanie 110 kardynałów-elektorów

We wtorek 24 września skończy 80 lat emerytowany archiwista i bibliotekarz Świętego Kościoła Rzymskiego kard. Raffaele Farina, salezjanin. Tym samym liczba członków Kolegium Kardynalskiego, mogących uczestniczyć w konklawe, zmniejszy się do 110, z których 44 mianował Jan Paweł II i 66 – Benedykt XVI. Papież Franciszek nie kreował jeszcze żadnego kardynała.

Raffaele Farina urodził się 24 września 1933 w miejscowości Buonalbergo (prowincja Benewent w południowych Włoszech). Jedna z jego sióstr jest zakonnicą-salezjanką. On sam 15 sierpnia 1947, w wieku niespełna 14 lat, rozpoczął nowicjat w Towarzystwie Salezjańskim. W 7 lat później, nazajutrz po swych 21. urodzinach, złożył w nim śluby wieczyste, a 1 lipca 1958 w Turynie – kolebce salezjanów – przyjął święcenia kapłańskie. W tym samym roku uzyskał licencjat z teologii na tamtejszym Papieskim Ateneum Salezjańskim, a w 1961 na Uniwersytecie w Neapolu otrzymał dyplom z nauczania historii i filozofii. Uczył następnie przyszłych księży, a w 1965 obronił doktorat z historii Kościoła na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie, po czym zaczął pracować jako wykładowca na Papieskim Uniwersytecie Salezjańskim. W latach 1969-71 uzupełniał studia z tego zakresu na Uniwersytecie w Bonn.

Do roku 1990 pełnił różne ważne stanowiska w swym zgromadzeniu zakonnym – był m.in. dziekanem wydziału teologicznego na Salesianum (1973-75) oraz w latach 1977-83 i 1992-97 rektorem tej uczelni i dyrektorem czasopisma «Salesianum». W tej drugiej kadencji był także przewodniczącym komitetu rektorów rzymskich uczelni (ateneów) papieskich oraz reprezentował Stolicę Apostolską w Stowarzyszeniu Uniwersytetów Europejskich. W latach 1984-90 kierował centralnym archiwum salezjanów w Rzymie.

W latach 1978-88 był sekretarzem Papieskiego Komitetu Nauk Historycznych, a w latach 1986-91 – podsekretarzem Papieskiej Rady d.s. Kultury. 25 maja 1997 Jan Paweł II mianował go prefektem Watykańskiej Biblioteki Apostolskiej.

15 listopada 2006 Benedykt XVI obdarzył go tytułem biskupa; sakry udzielił mu 16 grudnia tegoż roku jego współbrat zakonny, sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej kard. Tarcisio Bertone. 25 czerwca 2007 papież mianował go archiwistą i bibliotekarzem Świętego Kościoła Rzymskiego, wynosząc jednocześnie do godności arcybiskupa, a na konsystorzu 24 listopada tegoż roku włączył go w skład Kolegium Kardynalskiego. Oprócz swego języka ojczystego kard. Farina zna także niemiecki, hiszpański, francuski i japoński.

Jako kapłan, a następnie biskup i kardynał był i jest członkiem licznych stowarzyszeń i akademii naukowych zarówno kościelnych, jak i świeckich, watykańskich, włoskich i zagranicznych oraz uczestniczył w wielu ważnych wydarzeniach kościelnych i pozakościelnych, np. w sesjach i konferencjach naukowych z dziedziny historii i archiwistyki oraz w Synodzie Biskupów w 2008 nt. Słowa Bożego w Kościele. Ma odznaczenia państwowe Niemiec, Francji i Włoch. 9 czerwca 2012 ustąpił ze stanowiska archiwisty i bibliotekarza. W marcu br. wziął udział w konklawe, które wybrało papieża Franciszka. 16 czerwca nowy biskup Rzymu powołał kard. Farinę w skład Papieskiej Komisji ds. Instytutu Dzieł Religijnych («Banku Watykańskiego»), a 31 sierpnia Ojciec Święty mianował go swym wysłannikiem na zaplanowane na 1 listopada obchody setnej rocznicy założenia Uniwersytetu Katolickiego «Sophia» w Tokio.

Obecnie Kolegium Kardynalskie liczy 201 członków, w tym 2 mianowanych jeszcze przez Pawła VI, 117 – przez Jana Pawła II i 82 – przez Benedykta XVI. 91 z nich ma 80 i więcej lat i nie mogą brać udziału w konklawe, przy czym 2 z nich mianował Paweł VI, 73 – Jan Paweł II i 16 – Benedykt XVI, a wśród 110 kardynałów-elektorów 44 włączył do Kolegium papież-Polak i 66 – jego następca.

Dwoma najstarszymi kardynałami są obecnie Włosi: Fiorenzo Angelini, urodzony 1 sierpnia 1916 i Domenico Bartolucci, ur. 7 maja 1917, najmłodszymi natomiast dwaj purpuraci z Azji: Baselios Cleemis Thottunkal z Indii, ur. 15 czerwca 1959 i Luis Antonio Gokim Tagle z Filipin, ur. 21 czerwca 1957. Najdłuższy staż kardynalski ma emerytowany arcybiskup São Paulo w Brazylii – Paulo Evaristo Arns OFM (ur. 14 września 1921), mianowany kardynałem 5 marca 1973.