Prawosławni obchodzą Wniebowstąpienie Pańskie

Wniebowstąpienie Pańskie (Wozniesienije Hospodnie), które obchodzą chrześcijanie obrządków wschodnich, w Kościele prawosławnym jest jednym z 12 największych świąt.

Głównej Liturgii w katedrze św. Mikołaja w Białymstoku, 28 maja o godz. 10 będzie przewodniczył ordynariusz diecezji białostocko–gdańskiej arcybiskup Jakub.

Święto, obchodzone w czterdziesty dzień po Zmartwychwstaniu Chrystusa, należy do ruchomych, uzależnionych od Wielkanocy świąt ku czci Jezusa Chrystusa. Jest jednym z najstarszych świąt chrześcijańskich i zostało ustanowione około IV wieku. Wniebowstąpienie ma jeden dzień przedświąteczny i siedem dni poświątecznych.

Troparion (hymn) święta brzmi: „Wzniosłeś się w chwale, Chryste, Boże nasz czyniąc radość swoim uczniom przez obietnicę zesłania Ducha Świętego i zapewnienie ich przez Twe błogosławieństwo, żeś Ty jest Syn Boży – zbawiciel świata”.

W przeddzień święta jest tzw. oddanie święta Zmartwychwstania Pańskiego, który kończy okres wielkanocny. Liturgii świątecznej w katedrze św. Mikołaja o godz. 8 będzie przewodniczył arcybiskup Jakub. Po nabożeństwie do adoracji wiernych, na środek cerkwi zostanie wyniesiona płaszczannica (symboliczny całun, którym był okryty Chrystus w grobie). Natomiast wieczorem w cerkwiach odprawia się całonocne czuwanie przed uroczystością Wniebowstąpienia, które w białostockiej katedrze rozpocznie się o godz. 18.

Wniebowstąpienie było konieczne, by Syn Boży stał się pośrednikiem między Bogiem i ludźmi. Pożegnał Apostołów ale pozostawił uczniów i dał im moc głoszenia Ewangelii całemu światu. Ostatnimi słowami Jezusa były „oto ja jestem z wami po wszystkie dni aż do skończenia świata” (Mt 28,20). Było to radosne rozstanie, potwierdzające prawdziwość wszystkich słów i czynów, podsumowujące spełnioną misję Jezusa Chrystusa.

W stichirach (modlitwach liturgicznych) przedstawiony jest opis okoliczności wniebowstąpienia: smutek Apostołów, błogosławieństwo udzielone im przez Chrystusa oraz prośba o Zesłanie Ducha Świętego. Stichiry odsłaniają głębszy sens tego wydarzenia, które było warunkiem wstąpienia Apostołów do nieba zgodnie z obietnicą – „idę przygotować wam miejsce” (J 14,2). Apostołowie zostali wezwali do żarliwej modlitwy o zesłanie Ducha Świętego.

Jezus wielokrotnie zapowiadał swoje wniebowstąpienie. Swój pobyt na ziemi po zmartwychwstaniu wykorzystał na końcowe pouczenie Apostołów, ukazując się im przez czterdzieści dni i mówiąc o „Królestwie Bożym” (Dz 1,3). Gdy nadszedł czas rozstania „wywiódł ich aż do Betanii, a podniósłszy ręce swoje, błogosławił ich. I stało się, gdy błogosławił, że rozstał się z nimi” (Łk 24,50 – 51). Ewangelista Marek podaje „A gdy Pan Jezus został wzięty w górę do nieba… usiadł po prawicy Boga” (Mk 16,19).

W pierwszej paremii mowa jest o górze świątyni Pańskiej, która symbolizuje prawdziwą religię, ku której ostatecznie zwrócą się wszystkie narody. W drugiej zawarte jest proroctwo o Zbawicielu, którego odkupieni będą stanowić święty naród. Trzecia paremia przepowiada, że Bóg stanie na Górze Oliwnej i będzie w ten dzień „królem nad całą ziemią”.

W kanonie wyrażona jest część oddawana Chrystusowi, który wstępuje na niebo w obecności Apostołów, ku radości niebian witających swego Pana. Wniebowstąpienie wraz z ciałem jest powodem do dumy dla ludzi, których natura okazała się godną być wyniesioną ponad świat anielski. Cud Wniebowstąpienia jest również znakiem pojednania nieba i ziemi, ludzi z aniołami przez Jezusa Chrystusa – Bogoczłowieka.

Ikonografia Wniebowstąpienia Pańskiego, która wykształciła się w IV-V wieku, ukazuje jako świadków Wniebowstąpienia Matkę Bożą oraz dwunastu apostołów. Umieszczeni są oni w dolnej części ikony w równej liczbie po obu stronach Bogarodzicy. Uwaga większości z nich jest zwykle skierowana na wznoszącego się Chrystusa, inni swoje spojrzenie kierują ku Bożej Rodzicielce. Na ikonie można zauważyć dwie sfery: niebo i ziemię. Granicę między nimi stanowi zarys szczytu Góry Oliwnej i znajdujących się na nim koron drzew oliwnych. W centrum kompozycji znajduje się wznoszący się na niebo Chrystus. Przedstawiany jest w postaci Pantokratora – Wszechwładnego – zasiadającego na tronie chwały w świetlistych czerwono-złotych szatach.