Prawosławni obradują na Krecie

W prawosławną uroczystość Zesłania Ducha Świętego, którą – według kalendarza juliańskiego – obchodzono w tym roku 19 czerwca, rozpoczął się na Krecie Sobór Wszechprawosławny. Uczestniczą w nim delegacje 10 z 14 ogólnie uznanych autokefalicznych lokalnych Kościołów prawosławnych ze swymi zwierzchnikami, w tym także z Polski z metropolitą Sawą na czele.

Przygotowania do tego największego od ponad 12 wieków wydarzenia świata prawosławnego trwały – z przerwami, niekiedy wieloletnimi – od 1961 r. Niekiedy wydawało się nawet, że przedsięwzięcie to, podjęte z inicjatywy Patriarchatu Konstantynopolskiego, w ogóle nie dojdzie do skutku, ostatecznie jednak zwyciężył duch soborowy i w styczniu br. ustalono czas, miejsce i porządek dzienny przyszłego spotkania. Jednakże w miarę jego zbliżania się niektóre Kościoły zaczęły zgłaszać różne zastrzeżenia zarówno do dokumentów przedsoborowych (zresztą wspólnie przygotowanych), jak i do samej idei Soboru. Ostatecznie od udziału w nim wstrzymały się Patriarchaty: Antiocheński, Bułgarski, Gruziński i największy z nich – Moskiewski (Rosyjski).

Mimo wszystko Sobór się rozpoczął Liturgią Świętą w katedrze św. Minasa w Heraklionie pod przewodnictwem patriarchy Bartłomieja. Wcześniej – 17 czerwca – odbyła się tzw. Mała Synaksa, czyli spotkanie obecnych na Krecie głów 10 Kościołów lokalnych, którzy zaapelowali do nieobecnych o przemyślenie swych decyzji i przybycie na Sobór.

W chwili, gdy piszę te słowa, obrady robocze jeszcze się nie rozpoczęły, trudno więc wyrokować, jak się potoczą i co ustalą ich uczestnicy. Mają do omówienia takie ważne zagadnienia, jak stosunek prawosławia do innych wyznań chrześcijańskich, do świata, małżeństwo i przeszkody na drodze do niego, autonomia kościelna i sposoby jej ogłaszania… Wiele innych spraw, też bardzo istotnych, np. autokefalię, odrzucono, a właściwie „zamieciono pod dywan”, gdyż wśród prawosławnych nie było pełnej zgodności co do nich. A i tak to, co zostało, wzbudziło – jak widać – mnóstwo zastrzeżeń i niechęci.

Franciszek po modlitwie „Anioł Pański” zachęcił katolików do modlitw w intencji Soboru Wszechprawosławnego i życzył jego uczestnikom owocnych obrad.

Krzysztof Gołębiowski