Proboszcz 2005 – konkurs KAI i TVP

„Proboszcz 2005” – pod takim hasłem rusza trzecia edycja konkursu na Proboszcza Roku. Organizuje go Katolicka Agencja Informacyjna wraz z Redakcją Programów Katolickich TVP.
Celem konkursu jest zwrócenie uwagi na tych proboszczów, którzy w sposób szczególnie owocny łączą praktykę i mistykę; modlitwę i misję społeczną. W tym roku honorowy patronat nad konkursem objął abp Damian Zimoń, metropolita katowicki.
Od dziś do 28 lutego 2005 roku rzymskokatolickie parafie z całego kraju mogą zgłaszać kandydatury swoich proboszczów. Regulamin konkursu i formularz zgłoszenia ||znaleźć można na naszych stronach.|| W ubiegłym roku na konkurs nadesłano blisko 700 zgłoszeń.
Inauguracji konkursu towarzyszyła debata członków Kapituły o modelu współczesnej parafii i idealnym proboszczu. Zdaniem ks. Jana Droba, delegata abp. Damiana Zimonia, proboszcz to kapłan troszczący się nie tylko o świątynię i dzieła charytatywne, ale o całego człowieka, również o tego, który nie chodzi do kościoła.
O potrzebie wychodzenia księży naprzeciw osobom niepraktykującym i niewierzącym mówił także publicysta Szymon Hołownia.
Jego zdaniem, współcześnie rolą kapłanów jest bycie drogowskazami, które prowadzą do Kościoła i zachęcają do uczestniczenia w życiu parafii. – Proboszcz powinien prowadzić wielowymiarową działalność i także poprzez rzeczy nie związane bezpośrednio z życiem duchowym, prowadzić świeckich do życia duchowego – powiedział. Stąd ważna jest otwartość księży na inicjatywy świeckich pozornie nie mające nic wspólnego z religijnością, jak organizowanie kawiarenek internetowych czy klubów dla młodzieży.
Barbara Sułek-Kowalska z Wydziału Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego uważa, że ważne jest także stworzenie świeckim warunków do realizacji ich własnych pomysłów na to, jak powinna wyglądać ich parafia. – Proboszcz nie musi sam wszystkiego wymyślać, może przejrzeć szeregi swoich parafian i zachęcić kompetentne osoby do tego, by zajęły się np. pomocą osobom bezrobotnym – powiedziała. Jej zdaniem parafia jest doskonałym miejscem do kształtowania społeczeństwa obywatelskiego, bo pozwala przełamać bierność ludzi.
Marcin Przeciszewski, prezes KAI, podkreślił, że parafia jest wspólnotą a nie tylko zgromadzeniem liturgicznym i kapłan powinien zachęcać świeckich do aktywności. Jego zdaniem świeccy powinni przełamać okazywaną niekiedy bierność, bowiem jako chrześcijanie są zobowiązani do dawania świadectwa – także w parafii.
Znany publicysta Grzegorz Polak – jeden z gości zaproszonych na debatę – zwrócił uwagę na trzy ważne zjawiska, jakie sam obserwuje w polskim Kościele. Po pierwsze, stopniowe odchodzenie od modelu patriarchalnego do modelu partnerskiego w relacjach proboszcz-świeccy. Po drugie, brak duszpasterstwa dyżurnego, które pokutuje na Zachodzie. W Polsce ksiądz pracuje niemal 24 godziny na dobę, kościoły nie są zamykane o określonej godzinie, kapłani nie odmawiają posługi poza godzinami dyżuru kancelaryjnego. Po trzecie, proboszczowie coraz częściej słuchają świeckich. Z drugiej strony Polak wskazał na niepokojące zjawisko bierności wiernych, którzy przyzwyczaili się do traktowania księdza jako omnibusa, który zna się na wszystkim. Jego zdaniem konieczne jest odejście od modelu skupiania całej władzy i kontroli finansowej w parafii w ręku księdza i propagowanie tworzenia rad ekonomicznych. – Wtedy proboszcz miałby więcej czasu na działalność duszpasterską – stwierdził.
Ks. Andrzej Godlewski, laureat ubiegłorocznej edycji konkursu, podkreślał, że zadaniem proboszcza jest inspirowanie świeckich do działania i przekazywania im części odpowiedzialności za kształt parafii. – Jednak jeśli chodzi o finanse, nie zawsze dobrze jest, by proboszcz nie miał nad nimi pieczy, chociażby ze względu na zaufanie, jakim darzą go ewentualni sponsorzy – powiedział. On sam buduje kościół i dzięki życzliwości firm budowlanych prace posuwają się niekiedy na kredyt. – To kredyt zaufania do proboszcza – podkreślił.
Uczestnicy debaty rozmawiali także o tym, jak proboszcz powinien przygotować parafię, by działała sprawnie także po jego odejściu – czy to z powodu wieku, choroby, przyczyn losowych lub po prostu dlatego, że zostanie przeniesiony przez biskupa na inną placówkę. – Od księdza nie może zależeć zbyt dużo, powinien on bronić się przed pokusą „ręcznego sterowania” parafią – mówił Szymon Hołownia. – Jeśli świeccy będą prowadzić wiele dzieł w parafii, to przetrwają one nawet po zmianie proboszcza – dodał.
Marcin Przeciszewski zwrócił uwagę, że Kapituła przy wyborze Proboszcza Roku będzie kierować się m.in. ilością powołań wywodzących się z danej parafii, bo one świadczą też o modlitewnym zaangażowaniu parafian. – Poza tym to nie Kapituła będzie decydować, ale wszyscy ci, którzy wyślą kandydatury do konkursu, jury będzie jedynie rozpatrywać te zgłoszenia – dodał.
Barbara Sułek-Kowalska podkreślała medialną wagę konkursu na proboszcza Roku. – W mediach bardzo mało miejsca zajmują dobre wiadomości, relacje z tego, co na co dzień dzieje się w małych wspólnotach, a dzieje się tam wiele dobrego – tłumaczyła. – Konkurs poprzez swoją obecność w mediach stwarza szansę mówienia o „niemedialnym” dobru – wtórował Marcin Przeciszewski, prezes KAI – W tym konkursie nie chodzi o werdykt kto jest lepszym a kto gorszym proboszczem, ale o prezentację zwyczajnego życia parafii, bo Telewizja Polska przez kilka miesięcy będzie pokazywać reportaże z wyróżnionych parafii – dodał. Szymon Hołownia zwrócił uwagę, że księża nadal nie potrafią rozmawiać z dziennikarzami, a mówienie o tym, co dobrego dzieje się w parafii powinno być zaliczane do działalności misyjnej.
Konkurs wywołuje ogromne zainteresowanie w całym kraju: w ubiegłym roku jury musiało dokonać wyboru finałowej „dwunastki” spośród 700 nadesłanych zgłoszeń.
Kapitułę konkursu tworzą: abp Damian Zimoń (przewodniczący honorowy), Marcin Przeciszewski – prezes KAI, Barbara Sułek-Kowalska – Wydział Dziennikarstwa UW, Bogdan Sadowski – Redakcja Programów Katolickich TVP S.A., publicysta Szymon Hołownia oraz Małgorzata Starzyńska – sekretarz Kapituły.
Tym razem do konkursu organizowanego przez KAI włączyła się Telewizja Polska S.A. Od marca do listopada 2005 r. na antenie TVP2 oraz w materiałach KAI zaprezentujemy dwanaście parafii, w których proboszczami są księża wyłonieni przez Kapitułę. Gala Finałowa odbędzie na początku grudnia 2005.
29 grudnia telewizyjna „Dwójka” (o godz. 13.30) wyemituje specjalny program poświęcony inauguracji trzeciej edycji Konkursu.