Prof. John Milbank w Warszawie: ekologia bez Boga prowadzi do alienacji i chaosu

Brak zrozumienia duchowego i hierarchicznego porządku stworzenia leży u źródeł współczesnego kryzysu ekologicznego i społecznego – przekonywał prof. John Milbank podczas międzynarodowej konferencji Creatio Continua. Angielski teolog i filozof ostrzegł, że sekularna ekologia, odrzucając naturalną hierarchię i ludzką wyjątkowość, prowadzi do alienacji, podczas gdy postliberalizm zbyt często lekceważy wartość i sakralność przyrody.

„Bez uznania duchowej hierarchii stworzenia i jego nierozerwalnej więzi z Bogiem, żadne ekologiczne ani społeczne rozwiązania nie będą trwałe” – mówił prof. John Milbank. Brytyjski teolog, współtwórca nurtu radical orthodoxy, przekonywał, że współczesny kryzys ekologiczny jest nie tylko skutkiem błędów technokratycznej modernizacji, ale też efektem duchowej amnezji. „Ziemia nie jest jedynie siecią powiązań, ale uporządkowanym, hierarchicznym organizmem, w którym człowiek zajmuje szczególne miejsce, choć jest też zależny od reszty stworzenia” – podkreślił Milbank.

Zdaniem profesora, sekularne nurty ekologiczne często pomijają fakt, że to hierarchia – od minerałów, przez rośliny i zwierzęta, po człowieka – nadaje naturze sens i porządek. „Demokratyzacja natury bez uznania jej hierarchii prowadzi do chaosu, alienacji i odrzucenia samego piękna stworzenia” – przestrzegał teolog.

Milbank krytycznie odniósł się również do niektórych postliberalnych środowisk chrześcijańskich, które „lekceważą wartość stworzenia i ryzykują sojusz z technokratycznym transhumanizmem”. W jego opinii, autentyczna chrześcijańska postawa ekologiczna musi opierać się na tradycyjnej wizji stworzenia jako sakramentu, gdzie natura i człowiek wspólnie uczestniczą w wiecznym świetle Logosu.

Na koniec wezwał do teologicznego odnowienia refleksji nad naturą i społeczeństwem oraz do ponownego odkrycia „metafizycznego dobra życia”, możliwego tylko przez kontemplację, pracę rzemieślniczą i życie we wspólnocie z innymi istotami „pod fizycznym i intelektualnym słońcem”.

Konferencja zorganizowana jest przez Światowy Ruch Katolików na rzecz Środowiska oraz Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, na zaproszenie metropolity warszawskiego, abp. Adriana Galbasa.

Wśród zaproszonych gości znaleźli się czołowi intelektualiści, duchowni oraz eksperci z Polski i zagranicy. Podczas wydarzenia uczestnicy pochylają się nad czterema kluczowymi pytaniami inspirowanymi „Laudato si’”: Czy możliwy jest porządek międzynarodowy wykraczający poza brutalną konkurencję? Jakiej polityki ekologicznej i społecznej dziś potrzebujemy? Czym jest „ekologia codziennego życia” i jak może ona chronić nas przed technologiczną dominacją nad ludzkim umysłem, która niszczy zdolność trwałej uwagi będącej niezbędnym warunkiem życia obywatelskiego, ale także „naturalną modlitwą duszy”? W jakiej duchowości powinna być zakorzeniona „ekologia duszy”, by stała się prawdziwie integralna – nie zamieniając się w kolejną ideologię lub PR-ową technikę?

Konferencja zgodnie ze strukturą encykliki papieża Franciszka stara się ukazać aktualność jej przesłania w świetle wyzwań geopolitycznych, technologicznych i duchowych, a wszystko to w świetle teologii.

Partnerami wydarzenia są: kwartalnik „Więź” (projekt „Misuse of Religion and Building Resilience”) i Program solidarności energetycznej „Ciepły Dom Ciepły Kościół”.

Partnerzy medialni to: Katolicka Agencja Informacyjna, „W drodze”, „Teologia Polityczna”, „Pressje”, Magazyn „Kontakt”, „Radio Wnet”, „Radio Warszawa”, „Fundacja Promocji Solidarności”, „Tygodnik Solidarność” Tysol.pl, „Przewodnik Katolicki”, „Nowy Obywatel”, „Nowa Konfederacja”.