Drukuj Powrót do artykułu

Prof. Nesterchuk: dla Rosjan św. Jan Paweł II to jeden z najwybitniejszych światowych liderów współczesności

05 listopada 2015 | 18:27 | jm Ⓒ Ⓟ

„Dla Rosjan św. Jan Paweł II to jeden z najwybitniejszych światowych liderów współczesności, a przede wszystkim moralny autorytet dla ludzi z różnych krajów i różnych wyznań” – powiedziała prof. Olga Nesterchuk. Przedstawicielka Rosyjskiego Państwowego Uniwersytetu Społecznego w Moskwie jest gościem VI międzynarodowej konferencji interdyscyplinarnej „Jeden świat – wiele kultur”. W Bydgoszczy podjęła temat: „Społeczno-polityczna pozycja Jana Pawła II oraz opinia społeczna Rosjan wobec migrantów”.

Profesor Nesterchuk nawiązała do sformułowania „aby wszyscy stanowili jedno”, którego św. Jan Paweł II użył w encyklice o działaniach ekumenicznych („Ut unum sint”) na rzecz jedności chrześcijan, ustanowienia pełnej komunii między religiami. – Jednak z szeroko rozumianej treści tego cytatu, jedność można uznać za integralność człowieka, wspólnotę w tolerancji wobec tradycji kultur innych narodów, międzynarodową wzajemną pomoc, współpracę we współczesnym porządku światowym dla dobra człowieka. Dzisiaj owa jedność jest niezbędna w stwarzaniu pomyślnych warunków dla integracji, adaptacji oraz socjalizacji migrantów w krajach ich przyjmujących – zauważyła.

Prelegentka dodała, że już w 2003 roku św. Jan Paweł II powiedział o skali procesów migracyjnych jako o zjawisku globalnym: „migracja stała się we współczesnym świecie zjawiskiem szeroko rozpowszechnionym i obejmuje wszystkie państwaˮ. – Według statystyki migracji globalnej za rok 2013, do krajów przyjmujących największą liczbę imigrantów zaliczono dziesięć, wśród których czołowymi były Stany Zjednoczone (45,8 mln), Federacja Rosyjska (11 mln) i Niemcy (9,8 mln) – powiedziała.

Na podstawie danych Rosyjskiego Centrum Statystycznego, obecnie w warunkach kryzysu ekonomicznego dostrzega się odpływ migracyjny, czyli powolny wzrost liczby osób wyjeżdżających z krajów Wspólnoty Niepodległych Państw w porównaniu do minionych lat. Jednocześnie, zgodnie z informacją Urzędu Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw Uchodźców, w roku 2014 Rosja zajmowała pierwsze miejsce pod względem liczby uchodźców, głównie obywateli Ukrainy. Zarejestrowanych zostało 274 700 zgłoszeń z prośbą o otrzymanie schronienia.

Jednak mimo nieznacznego osłabienia masowych procesów migracyjnych – jak podkreśliła prelegentka – we współczesnej Rosji staje się coraz bardziej aktualny problem ochrony i realizacji praw przybyszy i osób mieszkających na terenie państwa. – W dzisiejszych czasach niezwykle trafnym i interesującym jest porównanie poglądów społeczno-politycznych papieża wobec migrantów oraz ich zestawienie z opinią populacji rosyjskiej co do samego problemu migracji – stwierdziła.

Profesor przypomniała, że można wyodrębnić obszary tematyczne, wskazane w przesłaniach św. Jana Pawła II, mówiące o wsparciu migrantów przez przyjmujące państwa i społeczeństwa. Po pierwsze, chodzi o pomoc, która ma być obowiązkiem chrześcijanina do przyjmowania każdej osoby, która tego potrzebuje. – Miłość ewangeliczna inspiruje wiele programów wsparcia migrantów i uchodźców we wszystkich częściach świata. Wsparcie Rosjan przejawia się w lojalnej opinii odnośnie obowiązkowej legalizacji imigrantów nielegalnych z krajów ościennych, udzieleniu pomocy w znalezieniu pracy oraz asymilacji w Rosji. Na podstawie wyników sondaży przeprowadzanych w 134 miejscowościach w 46 regionach kraju w sierpniu 2015 roku wynika, że 41 procent respondentów w Rosji zachowuje się lojalnie wobec nielegalnych imigrantów – powiedziała.

Poza tym – według prof. Nesterchuk – jak wskazują naukowcy: „Pomimo pozornej stabilizacji sytuacji w sferze stosunków międzynarodowych, zachowywane są nastroje izolacyjne, a wrogość wobec «innych» przeszła w śpiący tryb obojętności (…). Świadomość społeczeństwa jest daleka od stanu, nazywanego w czasach sowieckich „przyjaźnią narodów”.

Kolejnym obszarem tematycznym jest tolerancja. W tym wypadku św. Jan Paweł II uważał, że wierzący muszą pokonywać koncentrację „wyłącznie na sobie; mają obowiązek uczyć się rozróżniać pomiędzy przedstawicielami innych tradycji kulturowych wolę Pana Bogaˮ i rozpoznawać w innych cywilizacjach „wartościowe elementy kulturowe i ludzkie”. Owe rozważania określają niezbędność usunięcia przejawów nacjonalizmu w społeczeństwie oraz walkę z nimi.

Według prof. Olgi Nesterchuk, populacja Rosji posiada tolerancję sprzeczną, z jednej strony obecność migrantów irytuje oraz budzi niezadowolenie, że są oni konkurentami na rynku pracy, naruszającymi normy prawne, „niegrzecznymi” ludźmi przynależącymi do innej kultury o dużej liczebności. – Z drugiej, tolerancja rosyjskiej populacji odzwierciedla się wystarczająco w odpowiedziach na pytania: „Co pierwsze przychodzi na myśl, gdy Pan/Pani słyszy słowo «islam». Islam dla wielu jest «religią, która ma prawo do istnienia»; «przyjazna religia sąsiednia»; «jest to religia rozpowszechniona w naszym kraju»; «jest to religia potężna». Istnieje również inne postrzeganie islamu w postaci „bandytów”; „bojowników”; „wybuchy, szachidy, metro”; „strzały, akty terroru”; „islam to znaczy terroryści”; „którzy wszystko wysadzają w powietrze” – dodała.

Zdaniem gościa międzynarodowej konferencji Rosjanie uważają, że w celu uniknięcia konfliktów na tle narodowościowym w kraju potrzebna jest praca edukacyjna, promowanie tolerancji, szacunku wobec innych narodowości. Poza tym można zaobserwować ostrożną, ukrytą niechęć wobec islamu jako religii, znajdującą odzwierciedlenie w postawie społeczeństwa wobec imigrantów wyznania islamskiego.

Trzeci obszar to integracja międzykulturowa. Profesor przywołała przesłanie św. Jana Pawła II z okazji Światowego Dnia Migrantów i Uchodźców w 2005 roku, w którym papież nalegał na konieczność istnienia elementów pozytywnych w konflikcie tożsamości. – W kraju przyjmującym musi być zapewnione wsparcie dla imigranta pomagające mu zaadaptować się w nowym społeczeństwie, „uzyskać większą świadomość od tej, którą posiadaˮ. W kwestii wyboru modelu integracyjnego dla migrantów, papież kategorycznie odrzuca „modele asymilacyjne, mające na celu zrobić z innego człowieka swoją kopię oraz modele marginalizacji”. Podkreśla natomiast rolę państwa przyjmującego w kształtowaniu integracji autentycznej poprzez dialog, solidarność, wspólne działania, pozwalające migrantowi otworzyć się i lepiej przysłużyć społeczeństwu. Papież wzywa również „do uznania uzasadnionego pluralizmu kultur, obecnych w danym kraju, o ile jest to zgodne z zachowaniem porządku, na którym spoczywają spokój publiczny i wolność obywateli” – podkreśliła.

Na zakończenie wystąpienia prof. Nesterchuk zatrzymała się nad obowiązkami migranta. Nawiązała do papieskiego przemówienia wobec migrantów, w którym św. Jan Paweł II prosił, by „nie zapominać o obowiązku szanowania kraju, który daje im schronienie i przestrzegać przepisy, kulturę oraz tradycję jego obywateliˮ. – Rosjanie natomiast uważają, że zarówno ludność miejscowa jak i przybysze powinni przestrzegać norm prawnych, szanować kulturę oraz wzajemne tradycje – zakończyła.

Drogi Czytelniku,
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite.
Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Wersja do druku
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Możesz określić warunki przechowywania cookies na Twoim urządzeniu za pomocą ustawień przeglądarki internetowej.
Administratorem danych osobowych użytkowników Serwisu jest Katolicka Agencja Informacyjna sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (KAI). Dane osobowe przetwarzamy m.in. w celu wykonania umowy pomiędzy KAI a użytkownikiem Serwisu, wypełnienia obowiązków prawnych ciążących na Administratorze, a także w celach kontaktowych i marketingowych. Masz prawo dostępu do treści swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, wniesienia sprzeciwu, a także prawo do przenoszenia danych. Szczegóły w naszej Polityce prywatności.