Prof. Wojciech Roszkowski o Polsce w postchrześcijańskiej Europie

Nie można zbyt pochopnie otwierać „drzwi Kościoła” – przestrzegał prof. Wojciech Roszkowski, historyk i ekonomista, podczas V Kongresu Kultury Chrześcijańskiej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Wystąpienie zainaugurowało równocześnie nowy rok akademicki.

Właściwością kongresowych wystąpień skupiających intelektualistów i twórców kultury, jest odniesienie chrześcijańskiego przesłania do współczesności. Dlatego tematem wystąpienia słynnego historyka było omówienie sytuacji Polski w postchrześcijańskiej, czyli pochrześcijańskiej Europie.

Profesor uważa, że w Polsce wciąż nie wiemy, co to znaczy katolicyzm otwarty. Jego zdaniem „to nie zostało dobrze przemyślane”. Z jednej strony trzeba uważać, żeby nie otworzyć drzwi na „obce wiatry”, z drugiej – tzw. katolicy zamknięci bronią się w sposób często „karykaturalny”.

Odnosząc się do sytuacji społecznej, prof. Roszkowski posłużył się pewną metaforą. Według niego mamy dwie postawy Polaków: „patriotyzm szklanki w połowie pustej lub patriotyzm szklanki w połowie pełnej.” Zgodnie z tym, zwolennicy pierwszej koncepcji akcentują to, co się nie udało, ci drudzy natomiast, to co się udało. „Bardzo szybko jesteśmy skłonni pierwszych nazwać faszystami, ksenofobami, a drugich, w przypływie złości – zdrajcami” – powiedział.

Pytając o przyczyny zaniku chrześcijaństwa w Polsce i na świecie, prelegent zwracał uwagę na zmianę w obszarze przekazywania informacji i opinii. Kiedyś była to rodzina, najbliższe środowisko, a dzisiaj Internet. „Kto dzisiaj kształtuje opinię?” – pytał. „Czy przypadkiem nie należy ograniczać pewnych przekazów? Odbiorca najczęściej wybierze tę opinię, która jest częściej podawana, a nie tę zgodną z prawdą. Wiem, że moja opinia nie jest zbyt popularna w systemach demokratycznych” – stwierdził.

Profesor przyznał, że Europa, która kiedyś ewangelizowała pogan, dzisiaj sama stała się pogańska. Co za to odpowiada? Wypieranie i zapominanie. „Ludzie zajmują się dzisiaj niestety czymś innym niż praktykami religijnymi” – stwierdzał wykładowca.

Z ateistami wojującymi trudno dyskutować, jednak jeszcze trudniej z ateizmem samych chrześcijan – podkreślał profesor, przytaczając przykład specyficznego zachowania jednego z duchownych, który nawoływał do wiary w Boga, będącej jedynie „konstruktem wyobraźni”, a nie rzeczywistością. „Być miłym dla wszystkich i nic od nikogo nie wymagać” – to dewiza wielu duchownych, zwłaszcza w środowiskach protestanckich np. w Szwecji.

Historyk uważa, że nic lepiej od Bożej Opatrzności nie tłumaczy sukcesu misyjnego Kościoła w starożytności, a później przetrwania wielu dziejowych zamętów. „Osobiście wierzę, że jeżeli Chrystus nie pozwolił dotąd go zniszczyć, to nie pozwoli na to także teraz. Nie odbędzie się to jednak bez naszej woli.” – wyrażał swoją nadzieję prof. Roszkowski.

Profesor Wojciech Roszkowski jest słynnym polskim ekonomistą i historykiem urodzonym w 1947 roku. Napisał i współtworzył wiele prac dotyczących najnowszych dziejów historii Polski. Jest również związany ze Szkołą Główną Handlową w Warszawie. W latach 2004-2009 był posłem do Parlamentu Europejskiego.

Kongres Kultury Chrześcijańskiej zgromadził wielu prelegentów zastanawiających się nad ważnymi kwestiami kształtującymi życie współczesnych ludzi. Wydarzenie cykliczne zainicjował śp. abp Józef Życiński, a kontynuuje jego następca – abp Stanisław Budzik. Miejscem spotkań, odbywających się co 4 lata kongresów jest Katolicki Uniwersytet w Lublinie. Tegoroczne wydarzenie rozpoczyna ważne rocznice: 100-lecie uniwersytetu i niepodległej Polski.