Projekcja filmu „Zapomniane męczeństwo”

Na projekcję filmu dokumentalnego o biskupie Antonim Baraniaku, więzionym i torturowanym przez komunistyczny reżim najbliższym współpracowniku prymasów Augusta Hlonda i Stefana Wyszyńskiego zaprasza Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich.

Premiera filmu pt. w reżyserii i według scenariusza Jolanty Hajdasz odbędzie się dziś o godz. 18.00 w Domu dziennikarza na ul. Foksal 3/5 w Warszawie.

Film, którego premiera miała miejsce w maju tego roku w Poznaniu, opowiada o nieznanych opinii publicznej dramatycznych losach metropolity poznańskiego w latach 1957-77.

Bp Baraniak aresztowany był z prymasem Wyszyńskim w 1953 r., ale w przeciwieństwie do niego trafił do najcięższego więzienia stalinowskiego przy Rakowieckiej w Warszawie.

Biciem, głodzeniem, tzw. ciemnicą czyli przetrzymywaniem nago w wilgotnej celi bez okna i światła, odmawianiem podstawowej pomocy lekarskiej (np. w przypadku zapalenia wyrostka robaczkowego) funkcjonariusze UB usiłowali wymusić na nim zeznania pozwalające skazać prymasa Wyszyńskiego za zdradę stanu (tak jak stało się to na Węgrzech w przypadku kard. Mindszenty’ego).

Bp Baraniak nie załamał się i wytrzymał 27 miesięcy takiego traktowania. Podczas pogrzebu hierarchy w 1977 r. prymas Wyszyński powiedział, że bp Baraniak stał się dla niego osłoną, o którą mógł się oprzeć.

Autorka „Zapomnianego męczeństwa” dotarła do ostatnich żyjących świadków życia i działalności bp. Baraniaka, m.in. do jego lekarki, sióstr zakonnych, które razem z nim pracowały, czy nieznanych wcześniej nagrań archiwalnych video i audio (m.in. Prymasa Wyszyńskiego).

Rok temu prokuratorzy z Oddziału Warszawskiego IPN umorzyli śledztwo w sprawie 5 żyjących jeszcze ubeków którzy prześladowali Arcybiskupa (było ich co najmniej 30), stwierdzając, że „brak dowodów na prześladowanie fizyczne i psychiczne Arcybiskupa” – zwraca uwagę Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich.

Inspiracją do powstania 58-minutowego filmu były „Teczki na Baraniaka”, dwutomowe dzieło poświęcone inwigilacji poznańskiego metropolity, opracowane przez bp. Marka Jędraszewskiego.

***

Antoni Baraniak urodził się 1 stycznia 1904 roku we wsi Sebastianowo w Wielkopolsce. W młodości wstąpił do zgromadzenia salezjanów. Przed wojną został sekretarzem ówczesnego Prymasa Polski, kardynała Augusta Hlonda, a po wojnie – Prymasa Stefana Wyszyńskiego. W roku 1951 papież Pius XII mianował go biskupem pomocniczym archidiecezji gnieźnieńskiej.

We wrześniu 1953 roku został aresztowany i wtrącony na trzy lata do więzienia na warszawskim Mokotowie, gdzie był torturowany i szykanowany. Rok po odzyskaniu wolności został metropolitą poznańskim. Mimo sprzeciwu władz, w 1966 roku zorganizował w Poznaniu obchody tysiąclecia Chrztu Polski.

Zmarł po długiej i ciężkiej chorobie 13 sierpnia 1977 r. Został pochowany w podziemiach poznańskiej katedry.

W czerwcu 2011 r. Instytut Pamięci Narodowej – Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie umorzyła śledztwo w sprawie znęcania się fizycznego i moralnego nad bp. Antonim Baraniakiem w latach 1953–1955 przez funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa publicznego.