Przywódcy religijni o ochronie obiektów kultu i wolności religii

Ochrona dziedzictwa religijnego, praw własności i określenia norm prawnych dla wolności religijnej w Kosowie są tematem rozpoczętej 16 września w stolicy tego kraju – Prisztinie 3-dniowej konferencji międzynarodowej.

Jej inicjatorka jest Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), a uczestniczą w niej przywódcy i przedstawiciele głównych wyznań istniejących w tym kraju: islamu, judaizmu i chrześcijaństwa – prawosławnych, katolików i protestantów.

Przewodniczący Muzułmańskiej Wspólnoty Kosowa Naim Ternava zapewnił, że ludzie różnych religii na tej ziemi pracują dobrze razem. „Wszystkie wspólnoty religijne wnoszą ważny wkład do umacniania życia wspólnotowego i tolerancji oraz zawsze udowadniały, że są czynnikami stabilizacji tego kraju” – powiedział lider islamski. Dodał, że po 14 latach wojny w Kosowie działające tam wspólnoty religijne doprowadziły do uregulowania swych statusów prawnych.

Według mówcy zadaniem pierwszoplanowym w tym kraju jest obecnie rozwijanie ustawodawstwa w sprawie zwrotu gminom wyznaniowym ich skonfiskowanego wcześniej majątku, w sprawie pozyskiwania środków finansowych na działalność tych wspólnot oraz poszanowania praw religijnych w instytucjach publicznych, zwłaszcza w oświacie i w miejscu pracy.

Prawosławny biskup Raszki i Prizrenu – Teodozjusz z Patriarchatu Serbskiego oświadczył, że nie ma alternatywy dla dialogu. „Zawsze jesteśmy gotowi do szukania wspólnego rozwiązania, wierzymy bowiem, że [tylko] w ten sposób będziemy w stanie skuteczniej osiągnąć więcej naszych praw i zaspokojenia naszych potrzeb, związanych z naszym przetrwaniem i życiem. Przede wszystkim jednak chodzi o zachowanie naszej tożsamości, własności i istnienia w tym czasie” – stwierdził hierarcha.

Wyraził przekonanie, że taki jak obecny dialog międzyreligijny ma ogromne znaczenie dla procesu pojednania wszystkich wspólnot w Kosowie, niezależnie od ich religii. Jednocześnie bp Teodozjusz zaapelował do NATO-wskich Sił Pokojowych (KFOR) i miejscowej policji o dalsze wysiłki na rzecz ochrony Serbskiego Kościoła Prawosławnego w tym kraju.

Katolicki administrator Prizrenu bp Dodë Gjergji wezwał do wspierania wolności religijnej w życiu rodzinnym i w społeczeństwie. Podkreślił, że państwo pomogło wspólnotom religijnym na drodze prawnej, wprowadzając odpowiednie ustawodawstwo.

Obecne spotkanie jest trzecim z kolei takim forum w ramach projektu „Wspieranie dialogu religijnego”, jakie odbyło się od początku bieżącego roku z udziałem ponad 70 przywódców religijnych, reprezentujących islam, Serbski Kościół Prawosławny oraz wspólnoty katolicką, protestanckie i żydowską.

Kosowo, będące kolebką państwowości serbskiej i tamtejszego prawosławia, jest od 17 lutego 2008 formalnie krajem niepodległym, uznawanym przez ponad sto spośród 190 państw członkowskich ONZ, w tym przez większość członków Unii Europejskiej i NATO. Przeszło 90 proc. mieszkańców tego obszaru to Albańczycy, przyznający się do islamu, chociaż praktykujących wierzących jest niewielu. Podobnie jest z prawosławnymi w większości Serbami, stanowiącymi drugą, co do liczebności, grupę narodową Kosowa.

Kościół katolicki jest na tych ziemiach obecny co najmniej od końca pierwszego tysiąclecia, a biskupstwo powstało tam w X wieku. Gdy Kosowo wchodziło w skład Jugosławii (jako część Socjalistycznej Republiki Serbii), od 2 października 1969 stanowiło diecezję Prizren-Skopje, a od 24 maja 2000 stanowi znów odrębną jednostkę – administraturę apostolską Prizrenu, obejmującą cały kraj. Od 12 grudnia 2006 kieruje nią 50-letni obecnie bp Dodë Gjergji, Albańczyk urodzony w Skopje.