Radom: rocznica uwolnienia trzystu żołnierzy AK z więzienia UB

Radomianie upamiętnili 67. rocznicę uwolnienia prawie trzystu żołnierzy AK z okręgu radomsko-kieleckiego z więzienia UB. Akcja była jedną z najpiękniejszych kart działalności podziemia niepodległościowego w Polsce. Mszę świętą odprawił ks. Stanisław Sikorski, kapelan ”Solidarności” i duszpasterz kombatantów. Liturgia była celebrowana 7 września w kościele garnizonowym w Radomiu.

W trakcie obchodów zostały wręczone medale ”Pro Patria”, które zostały ustanowione zarządzeniem Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych szczególnie zasłużonym w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość ojczyzny. Wśród wyróżnionych byli Zdzisław Maszkiewicz, szef radomskiej ”Solidarności” i ks. Stanisław Sikorski.

– Żołnierze podziemia są mi bardzo bliscy, oni walczyli o niepodległość naszego kraju. Ci, którzy przeżyli, mogą się cieszyć darem wolności. Dzisiaj towarzyszy mi wielka wdzięczność wobec kombatantów, którzy uhonorowali mnie tym medalem. Przyjmuję to z radością – powiedział ks. Sikorski.

Po Mszy świętej uroczystości przeniosły się na ulicę Malczewskiego, gdzie na murze dawnego więzienia, a obecnie Kurii Diecezjalnej znajduje się pamiątkowa tablica ku czci żołnierzy Armii Krajowej, którzy uczestniczyli w akcji rozbicia więzienia Urzędu Bezpieczeństwa w Radomiu.

– Ci, co zostali uwolnieni, uciekli zagranicę, opuszczając Polskę. Natomiast ci, co ich wyzwalali, dostali się do więzienia. Wyroki śmierci zamieniono im na dożywocie. Stali się zaplutymi karłami reakcji – mówił nie kryjąc wzruszenia major Leon Etwert, prezes Oddziału Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.

W opinii wielu historyków akcja w radomskim więzieniu była jedną z najpiękniejszych kart działalności podziemia niepodległościowego w Polsce. Zginęło wówczas siedem osób: dwaj milicjanci i dwaj żołnierze Armii Sowieckiej, funkcjonariusz Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego i dwaj cywile. 9 września 1945 r. oddziały pod dowództwem Stefana Bembińskiego „Harnasia” na pół godziny opanowały miasto, zdobyły więzienie i uwolniły aresztowanych, w większości swoich organizacyjnych kolegów.