Radziwiłł: nowelizacja Kodeksu Etyki Lekarskiej sukcesem

Zakazy klonowania, eutanazji oraz pomocy w samobójstwie zawarte w znowelizowanym Kodeksie Etyki Lekarskiej to mocny głos polskiego środowiska lekarskiego w debacie nt. dylematów bioetycznych w medycynie – powiedział KAI prezes Naczelnej Rady Lekarskiej dr Konstanty Radziwiłł.

– Mimo gorących dyskusji nt. zapisów w rozdziale dotyczącym prokreacji Zjazd wykazał się dojrzałością. Problem nie poróżnił nas na tyle, żeby uniemożliwić uchwalenie nowelizacji Kodeksu. Choć nie znalazły akceptacji niektóre z propozycji przygotowanych przez komisję – obecne sformułowania nie budzą wątpliwości, że lekarz powinien z poczuciem szczególnej odpowiedzialności odnosić się do procesu przekazywania ludzkiego życia. Zawarty kompromis nie jest rezygnacją z zasad – podkreślił w rozmowie z KAI.
Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej przypomniał też, że zarówno dotychczas obowiązujący Kodeks Etyki Lekarskiej jak i znowelizowany na niedawnym Nadzwyczajnym VII Krajowym Zjeździe Lekarzy zawiera jasne zasady postępowania, jakimi winien kierować się lekarz działający w obszarze prokreacji. Chodzi np. o stwierdzenia, mówiące o tym, że obowiązkiem lekarza jest staranie o zachowanie życia i zdrowia dziecka również przed jego urodzeniem.
Zawarty kompromis, polegał na tym, że niektórych artykułów, które budziły wątpliwości nie wpisano do Kodeksu, co nie znaczy, że zmieniły się zasadnicze dyrektywy dotyczące szacunku dla dziecka nienarodzonego – wyjaśnił dr Radziwiłł.
Prezes NRL zapewnia, że nowelizacja nie miała charakteru zmiany Kodeksu, chociaż przez zjazdem pojawiały się głosy, że Kodeks jest przestarzały i należy go na nowo skonstruować. Środowisko lekarskie odrzuciło jednak tę argumentację, jak również stwierdzenia, że „Kodeks musi być zgodny z prawem” i że powinien być wydany jako rozporządzenie ministra.
Kwestię zgodności Kodeksu Etyki z przepisami prawa badał już w 1992 roku Trybunał Konstytucyjny, który w swoim orzeczeniu wyraźnie stwierdził, że etyka i prawo to dwa odrębne obszary – przypomniał dr Radziwiłł.
Mimo ogromnego zamętu i wcześniejszych nacisków, Krajowy Zjazd Lekarski wyraźnie potwierdził, że uważa kwestię ustalenia zasad deontologii lekarskiej za podstawowe zadanie samorządu lekarskiego, a nowelizując Kodeks potwierdził, że czuje się odpowiedzialny za zasady etyki, którymi wszyscy lekarze winni się kierować – ocenia prezes NRL.
Oprócz nowelizacji Kodeksu Etyki Lekarskiej głównym tematem zjazdu była ocena sytuacji w ochronie zdrowia. Za najtrudniejsze uznano kwestie ekonomiczno-organizacyjne funkcjonowania służby zdrowia. Środowisko lekarskie domaga się m.in. oddłużenia sektora opieki zdrowotnej oraz zapewnienia bieżącego finansowania placówek służby zdrowia.
Nowelizację Kodeksu Etyki Lekarskiej przyjął 20 września Nadzwyczajny VII Krajowy Zjazd Lekarzy. Za jej przyjęciem głosowało 251 lekarzy, przeciw było 18, wstrzymało się od głosu 16.
Do uczestników Zjazdu specjalne przesłanie skierował Jan Paweł II. Przypomniał on, że polskie środowisko lekarskie ma prawo i obowiązek wypowiadać swoją opinię na temat etyki i jej zastosowań. Tym samym zachęcił do skorzystania z tego prawa.
„Normatywna etyka, wynikająca ze świadomości istnienia dobra i zła, jawi się jako pomoc, źródło wewnętrznego pokoju człowieka stojącego w obliczu ważnych wyborów, nie zaś jako ograniczenie jego wolności” – napisał Jan Paweł II.
Zwrócił też uwagę, że człowiek w czasach współczesnych bardzo często staje wobec pytania o etyczny wymiar swojej działalności i musi „rozeznać, czy skutkiem działania w danej chwili i w przyszłości, której nie da się przewidzieć, będzie rzeczywiste dobro”. Papież przestrzegał: „Świat zawdzięcza wiele ludzkiej dociekliwości i zdobywanej wiedzy. Doświadczenie uczy, że ta sama wiedza może stać się źródłem wielorakiego cierpienia, a nawet zagłady”.
Inicjatorem nowelizacji Kodeksu Etyki Lekarskiej był Krajowy Zjazd Lekarzy obradujący w grudniu 2001 roku. Stanowi on najwyższą władzę w samorządzie lekarskim. Zadanie przygotowania kodeksu bez naruszania jego zasadniczej treści powierzono Naczelnej Radzie Lekarskiej. Projekt nowelizacji przygotował zespół Komisji Etyki Lekarskiej NRL.