Religia lub etyka – debata o wartościach w polskiej szkole

Czy jest jeszcze miejsce na religię i etykę w polskiej szkole? Jakie skutki przyniosły zmiany wprowadzone przez Ministerstwo Edukacji Narodowej? Czy duchowość i wartości mogą realnie wspierać kondycję psychiczną młodzieży? Czy jest nadzieja na narodowy kompromis wokół wychowania do wartości? Jutro w Sejmie odbędzie się pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy cofającego kontrowersyjne zmiany w organizacji lekcji religii i etyki. Dziś Fundacja Opoka i Katolicka Agencja Informacyjna zapraszają do debaty o wartościach w polskiej szkole. Debatę można obejrzeć na kanale KAI na Youtube.

„Religia lub etyka w szkole. Szansa na zgodę” – to tytuł debaty zorganizowanej przez Fundację Opoka i Katolicką Agencję Informacyjną na dzień przed pierwszym czytaniem w Sejmie obywatelskiego projektu „Tak dla religii w szkole” przygotowanego przez Stowarzyszenie Katechetów Świeckich i Instytut Ordo Iuris. Projekt cofa zmiany w organizacji lekcji religii i etyki wprowadzone przez MEN (Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz ustawy – Prawo oświatowe, druk nr 1603). Debata to nie tylko głos sprzeciwu wobec decyzji MEN, ale też apel o narodowy kompromis wokół tego, co najważniejsze — wychowania młodych w duchu wartości, odpowiedzialności i nadziei.

W debacie wzięli udział: Dariusz Kwiecień – rzecznik Stowarzyszenia Katechetów Świeckich, prof. Aneta Rayzacher-Majewska – wykładowczyni UKSW i dr Łukasz Bernaciński, prawnik, konstytucjonalista z Instytutu na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris. Rozmowę prowadził Michał Koźlik, dziennikarz Radia Warszawa.

Projekt ustawy, przygotowany przez Stowarzyszenie Katechetów Świeckich i Instytut Ordo Iuris, zyskał poparcie ponad 500 tys. obywateli. Zakłada m.in. przywrócenie obowiązkowych dwóch godzin religii lub etyki tygodniowo, wliczanie oceny do średniej oraz możliwość uczęszczania na oba przedmioty. Jak tłumaczyli uczestnicy debaty, nie chodzi o przymus uczestniczenia w konkretnych zajęciach, lecz o to, by żaden uczeń nie pozostawał poza edukacją aksjologiczną.

Galeria zdjęć (6 zdjęć)

Jakie skutki przyniosły zmiany wprowadzone przez Ministerstwo Edukacji Narodowej? W tym kontekście padły bardzo krytyczne opinie. Mówiono o tym, że są one niezgodne z prawem, szkodliwe i społecznie krzywdzące. Podkreślano dramatyczną sytuację zawodową katechetów, szczególnie kobiet, które stanowią 80 proc. kadry świeckiej. Zmiany wprowadzone przez MEN mogą pozbawić pracy ponad 10,5 tys. nauczycieli religii.

Przywołano również badania dr. Szymona Grzelaka z Instytutu Profilaktyki Zintegrowanej, obejmujące 80 tys. uczniów, rodziców i nauczycieli. Wyniki wskazują, że ponad 40 proc. młodzieży ma problemy psychiczne, a dobrostan psychiczny jest wyraźnie wyższy u osób wyznających wartości duchowe. Uczestnicy debaty przekonywali, że religia w szkole to nie tylko przekaz wiary, ale także kształtowanie postaw, sensu życia, zdolności do ofiary i dialogu społecznego. „Religia uczy miłości bliźniego, dobra, piękna, sprawiedliwości — to są wartości, ku którym każdy rodzic chce prowadzić swoje dziecko” — podkreśliła prof. Rayzacher-Majewska.

Mówiono także o nowej podstawie programowej lekcji religii, tworzonej przez stronę kościelną i konsultowaną z MEN. Wskazywano, że ma ona lepiej odpowiadać na potrzeby współczesnych uczniów, uwzględniając korelację z innymi przedmiotami oraz dialog z nauką, kulturą i duchowością. Uczestnicy wskazywali też na znaczenie katechezy parafialnej i potrzebę jej rozwijania tak, by parafia mogła się stawać coraz bardziej przestrzenią pogłębionej formacji duchowej, wspólnoty i osobistego wzrostu – dla dzieci i młodzieży ale nie tylko.

Debata zakończyła się apelem o zgodę narodową i kompromis ponad podziałami wokół wychowania do wartości. „Chodzi nam o dobro dzieci, dobro Polski, przyszłych pokoleń. Zawrzyjmy zgodę wokół tego projektu” — powiedział Dariusz Kwiecień apelując o poparcie dla projektu.