30. rocznica najdłuższego strajku studenckiego w dziejach PRL

Zbliża się 30. rocznica najdłuższego protestu studenckiego w dziejach PRL i jedynego, który nie miał wymiaru ekonomicznego. Chodzi o protest pracowników i studentów Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Radomiu, dzisiaj Politechniki Radomskiej. W pomoc duszpasterską byli zaangażowani m.in. bp Edward Materski, ks. infułat Jerzy Banaśkiewicz i jezuita o. Hubert Czuma. Protest na uczelni rozpoczął się 26 października i trwał do chwili wprowadzenia stanu wojennego. Swoje poparcie okazała także "Solidarność" oraz kard. Józef Glemp.

– To była czysta walka o demokrację akademicką – mówi Włodzimierz Dobrowolski, uczestnik strajku z 1981 roku i jeden z inicjatorów obchodów. – Chcemy przypomnieć o tym wydarzeniu i jednocześnie zainteresować tą historią tych, którzy o niej nic nie wiedzą – dodał.

W strajku uczestniczył także Andrzej Radkiewicz. – Każdy z nas odczuwał, że idzie coś nowego. Każdy z nas miał ochotę zmieniać polską rzeczywistość, marzyła się nam niepodległość. Jesteśmy wdzięczni, że strona kościelna nas wspierała. Odprawiane były Msze święte – opowiadał Radkiewicz.

Strajk rozpoczął się 26 października 1981 roku i trwał 49 dni. W protest włączyło się ok. 400 osób. Strajk poparło 70 uczelni w Polsce. Niezwykłe było poparcie protestu przez partyjny komitet uczelniany w Szczecinie. Powodem rozpoczęcia strajku była sytuacja w Wyższej Szkole Inżynieryjnej w Radomiu, gdzie władze mianowały rektora Michała Hebdę bez wymaganych procedur i łamiąc zawarte porozumienia.

Kamil Dworaczek wspomina, że niemal wszędzie dochodziło do wyboru nowych rektorów sprzyjających odnowie w szkolnictwie. Inaczej stało się w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Radomiu. – Tam dotychczasowy rektor prof. płk Michał Hebda, a zarazem członek Egzekutywy Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Radomiu, zapewnił sobie reelekcję dzięki specyficznie ułożonej ordynacji wyborczej. Zaprotestowała przeciw temu uczelniana "Solidarność" i Niezależne Zrzeszenie Studentów. Najpierw obie organizacje zbojkotowały wybory, a 26 października 1981 zapoczątkowały strajk okupacyjny na uczelni. Od połowy listopada do strajku dołączały się kolejne ośrodki akademickie. Domagano się nowej ustawy o szkolnictwie wyższym i usunięcia ze stanowiska rektora Hebdy – wspomina Dworaczek.

W najbliższą sobotę 22 października odbędzie się uroczyste spotkanie rocznicowe z udziałem byłych studentów – uczestników strajku oraz zaproszonych gości, wśród których będą m.in. byli opozycjoniści i parlamentarzyści, prezydent Radomia, rektor politechniki Radomskiej oraz przedstawiciele IPN, liderzy „Solidarności” i Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Natomiast w środę 26 października o godz. 12 kwiaty pod tablicą złożą także przedstawiciele NSZZ "Solidarność" i NZS oraz społeczności akademickiej.