340. rocznica śmierci o. Augustyna Kordeckiego – bohaterskiego przeora Jasnej Góry

20 marca mija 340. rocznica śmierci bohaterskiego przeora Jasnej Góry, o. Augustyna Kordeckiego. Oblężenie Jasnej Góry przez szwedzkie wojska w 1655 r. trwało 40 dni. O. Kordecki dowodził obroną twierdzy jasnogórskiej przez cały okres oblężenia. Opisał te zdarzenia w pamiętniku "Nova Gigantomachia". Wspomnienia o. Kordeckiego wykorzystał Henryk Sienkiewicz w "Potopie". Wieczorem odbędą się na Jasnej Górze uroczystości upamiętniające wielkiego obrońcę klasztoru przed Szwedami.

Jego decyzja o stawieniu czoła najeźdźcom nie była ani łatwa, ani oczywista. Nawet silne fortece poddawały się, gdy nie było nadziei na nadejście w rozsądnym terminie odsieczy. A dla Jasnej Góry wielkiej nadziei nie było. Wojska szwedzkie opanowały już nieomal całą Rzeczpospolitą. Na drodze króla Karola Gustawa kapitulowała nie tylko zbieranina niekarnej szlachty, ale nawet regularne wojska. We wrześniu 1655 najeźdźcy wkroczyli do bezbronnej Warszawy. Polski król, przegrywając kolejne starcia, przekroczył południową granicę. Schronił się w Głogówku na Śląsku. Kraków, mimo zaciętej obrony, wobec braku szans na odsiecz, honorowo skapitulował.

O. Augustyn Kordecki nie desperował. Nie zachowywał się też jak fanatyk, który licząc na interwencję nieba, zaniedbuje starania o odwrócenie nieszczęścia. Zaopatrywał twierdzę w żywność i gromadził broń. Zorganizował załogę.

Przeor Jasnej Góry wiedział, że protestanccy najeźdźcy są szczególnie zawzięci na katolików. Tym bardziej więc miał świadomość, jak zagrożone jest maryjne sanktuarium, którego strzegł. Do Częstochowy docierały informacje o zniszczonych klasztorach, sprofanowanych kościołach i rozkradzionym ich wyposażeniu. Duchowieństwo masowo opuszczało swoje majątki, nie mogąc zapłacić narzuconego im potężnego haraczu. Gdy biskup Jan Branecki sprzeciwił się próbie odprawienia luterańskiego nabożeństwa w poznańskiej katedrze, został w niej natychmiast rozstrzelany. Ludzie ze zgrozą opowiadali, jak Szwedzi utopili archidiakona ze Śremu, jak zabili kanonika Sobińskiego ze Zbąszynia, jak splądrowali wiele kościołów, w tym pauliński na krakowskiej Skałce, zdzierając ze ścian wota i sukienki z obrazów.

Tuż przed nadejściem wojsk szwedzkich, prowincjał zakonu wywiózł na Śląsk cudowny obraz z jasnogórskiej kaplicy. Ojciec Kordecki był temu przeciwny, podobnie jak większość zakonników. Prowincjał jednak prawdopodobnie wątpił w ocalenie klasztoru.

Oblężenie Jasnej Góry rozpoczęło się 18 listopada 1655 r. 3 tys. Szwedów stanęło u bram sanktuarium, żądając jego poddania. Przeor o. Augustyn Kordecki miał do dyspozycji 170 żołnierzy, 20 szlachciców i 70 zakonników. Przez 40 kolejnych dni załoga ta odpierała ataki. Szwedzki generał ze zdziwieniem patrzył na opór stawiany przez klasztor, który ponoć pogardliwie nazywał "kurnikiem".

O. Kordecki dowodził obroną twierdzy jasnogórskiej przez cały okres oblężenia. Zofia Rozanow, historyk sztuki i badacz dziejów Jasnej Góry nazywa rolę zakonnika „fenomenem historii”. – Obrona Jasnej Góry była także obroną chrześcijańskiego ducha narodu – podkreślił o. Józef Płatek, historyk Zakonu Paulinów.

Zaskakujące jest zestawienie: zdecydowany wódz, wskazujący cel armatom i zarazem łagodny, rozmodlony kapłan. To wszystko sprawiło, że nawet szwedzki historyk Westrin nazwał Kordeckiego „przedziwną mieszaniną gorącej wiary, zimnego wyrachowania, praktycznej siły w działaniu, wymowie i męstwie”.

Klemens (Augustyn to imię zakonne) urodził się 16 listopada 1603 r. w Iwanowicach koło Kalisza. Studiował filozofie i teologię, prawdopodobnie u jezuitów w Poznaniu. Do paulinów wstąpił w wieku 30 lat. Wsławił się obroną Jasnej Góry. Wdzięczny król Jan Kazimierz chciał obdarować go dożywotnio przeoratem Jasnej Góry i biskupstwem, on jednak odmówił. Odrzucił też oferowaną mu w zakonie funkcję wikariusza generalnego. Do śmierci pełnił funkcję prowincjała paulinów w Polsce. Zmarł 20 marca 1673 roku w klasztorze w Wieruszowie. Urna z prochami bohaterskiego obrońcy Jasnej Góry stoi dziś w niszy po lewej stronie kaplicy Cudownego Obrazu.

Pamiątki związane z obroną Jasnej Góry w 1655 roku i z bohaterskim przeorem o. Augustynem Kordeckim zobaczyć można w Bastionie św. Rocha, pamiętającym czasy szwedzkiego oblężenia. Tutaj też lekcje historii odbywają dzieci i młodzież.

Imię bohaterskiego obrońcy Jasnej Góry przyjmują placówki oświatowe w Polsce i na świecie. Wśród nich jest Szkoła Podstawowa nr 43 w Częstochowie. Jak podkreślają nauczyciele i uczniowie o. Kordecki jest dobrym patronem na dzisiejsze czasy, bo uczy miłości do Ojczyzny i odwagi w życiu codziennym.

Uroczystości jasnogórskie upamiętniające obrońcę Sanktuarium przed szwedzką nawałą rozpoczną się o godz. 17.30. W Kaplicy Różańcowej prof. Wojciech Kędra z Uniwersytetu Jana Pawła II w Krakowie wygłosi wykład zatytułowany: „O. Augustyn Kordecki – człowiek wielkiego zawierzenia i mąż stanu”. O godz. 18.30 w Kaplicy Matki Bożej odprawiona zostanie Msza św. Po niej w bazylice odbędzie się koncert jubileuszowy. W programie utwory Eugeniusza Brańki, wieloletniego kierownika muzycznego, dyrygenta, organisty i kompozytora jasnogórskiego.