1700. rocznica urodzin św. Marcina – świętego niepodzielonego chrześcijaństwa

W wielu miastach Europy 8 listopada rozpoczęły się centralne uroczystości związane z 1700. rocznicą urodzin św. Marcina z Tours. Jubileusz jest obchodzony przede wszystkim na Węgrzech, we Francji i innych krajach. Liturgiczne wspomnienie św. Marcina z Tours Kościół katolicki obchodzi 11 listopada.

Biskup Marcin z Tours (316-397) jest “świętym niepodzielonego chrześcijaństwa”, czczonym również przez Kościół ewangelicki, prawosławny i anglikański. Główne uroczystości międzywyznaniowe planowane są na 2016 rok.

W Szombathely na Węgrzech, w byłej rzymskiej prowincji Pannonia, gdzie przed 1700 laty urodził się św. Marcin, już trwają obchody jubileuszowe. Późniejszy biskup francuskiego Tours jest patronem diecezji Szombathely. Z tej okazji w dniach 1-8 listopada odbywało się tam „Marcinowe święto”, które zwieńczy uroczysta Msza św. sprawowana 11 listopada ku czci świętego patrona.

Bp András Veres z Szombathely w okolicznościowym liście pasterskim napisał, że życie św. Marcina jest ponadczasowym przykładem dla ludzi ze względu na jego wrażliwość wobec bliźnich. „Marcin potrafił przemawiać do ludzi nie tylko poprzez konkretną pomoc, ale przez duchową bliskość z nimi. Drżącemu z zimna żebrakowi oddał nie tylko połowę swojego płaszcza, ale nie pozwolił mu leżeć na ziemi. Taki rodzaj miłości i pomocy jest potrzebny ludziom także i dziś, nie tylko w czasach, gdy żył św. Marcin” – napisał bp Veres.

Biskup podkreślił jednocześnie, że św. Marcin był człowiekiem pokoju. Przypominając, że udało mu się doprowadzić do zgody między zwaśnionymi współbraćmi w Candes, bp Veres napisał, że my też dziś bardzo tego pokoju potrzebujemy na co dzień.

1 listopada podczas Mszy św. bp Veres poświęcił w katedrze odrestaurowaną kaplicę Matki Bożej, a 6 listopada nowy portal z reliefem przedstawiającym sześć scen z życia św. Marcina. Z kolei na zakończenie Mszy św. 8 listopada zabrzmi prawykonanie oratorium „Chwała św. Marcina” autorstwa Miklosa Kocsara i Laszlo Jozsa.

Obok uroczystych liturgii i pielgrzymek odbywać się będą przez cały rok m.in. wystawy, koncerty, kongresy, sesje naukowe, historyczne i artystyczne, a ponadto wystawy, jarmarki, wydarzenia sportowe i muzyczne. Do udziału w nich zaproszeni są również mieszkańcy krajów ościennych.

Realizowane są dwa „jubileuszowe” projekty transgraniczne. I tak, we współpracy z władzami turystycznymi Austrii powstał szlak określany jako „od św. Marcina do Szent Márton”. Ponadto istniejąca już Droga św. Marcina (Via Sancti Martini), łącząca Szombathely z Tours we Francji zostanie przedłużona o starą chrześcijańską drogę pielgrzymkową i prowadzić będzie z Szombathely przez Pécs do Mitrovicy w Kosowie.

Latem 2016 roku w Szombathely planowane jest wielkie święto z udziałem „miejsc Marcinowych”. W całej Europie jest ich ponad 3 tys. Pod wezwaniem świętego jest też wiele kościołów i diecezji.

Kościół katolicki na Węgrzech ma nadzieję, że papież odwiedzi Szombathely w drodze powrotnej ze Światowego Dnia Młodzieży w Krakowie (25 lipca do 1 sierpnia). Bp Veres podkreśla, że dostrzega podobieństwo w sposobie myślenia i działaniu św. Marcina i papieża Franciszka. Przypomniał, że obecny papież pracował w Buenos Aires w kościele św. Marcina, który jest też patronem stolicy Argentyny.

Również benedyktyni arcyopactwa Pannonhalma od tysiąca lat pielęgnują pamięć o św. Marcinie, który już w 996 roku został ogłoszony przez węgierskiego księcia Gezę patronem tego pierwszego opactwa na Węgrzech. Święty jest ponadto patronem Węgierskiej Kongregacji Benedyktynów. Tradycja mówi, że to właśnie Pannonhalma było miejscem, w którym św. Marcin poczuł powołanie zakonne.

Arcyopat Pannonhalmy, o. Asztrik Varszegi, w okolicznościowym liście podkreślił, że św. Marcin jest „częścią życia” benedyktyńskiego opactwa i parafii, nad którymi benedyktyni sprawują opiekę. Życzył, aby poznawać kim był, jak żył i działał św. Marcin – jako „poszukujący Chrystusa brat, biskup i dobroczyńca.”

O św. Marcinie z Tours wiadomo stosunkowo dużo, bowiem jego biografię spisał pod koniec IV wieku jego towarzysz Sulpicjusz Severus. Urodził się on prawdopodobnie w 316 roku w Savarii (dzisiejszym Szombathely na Węgrzech). Był żołnierzem podobnie jak jego ojciec, ale po przyjęciu chrztu porzucił służbę wojskową. Później przez dziesięć lat żył w pustelni na wyspie Gallimaria opodal Genui. Wkrótce zgromadził wokół siebie kilkudziesięciu pustelników, z którymi wspólnie założył najstarszy klasztor w Galii. Słynął z cnotliwego i ascetycznego życia, a także z cudów.

W 371 r. – wbrew swojej woli – został wybrany biskupem Tours. W dalszym ciągu jednak prowadził życie mnisze w klasztorze Marmoutier pod Tours, przewodząc w nim zgromadzeniu osiemdziesięciu zakonników. Był bardzo surowy dla siebie, a wyrozumiały dla innych. Potępiał błędy heretyków, ich samych natomiast bronił przed surowymi karami. W tym duchu zwalczał m.in. Itacjusza z Ossanowy, który domagał się kary śmierci dla heretyków.

Św. Marcin zmarł 8 listopada 397 r. w Candes w wieku 81 lub 61 lat (zależnie od ustaleń historyków), ale jego wspomnienie liturgiczne, ustanowione jeszcze w V wieku, wypada 11 listopada. Dzień ten upamiętnia złożenie jego zwłok w podziemiach katedry w Tours.

Przez stulecia grób świętego był celem licznych pielgrzymek. Od kilku lat miejscowe Centrum Kultury Europejskiej (Centre Culturel Européen Saint Martin de Tours) stara się ożywić na nowo tę tradycję. W lipcu 2016 – Roku św. Marcina – będzie miało tam miejsce m.in. symboliczne otwarcie Europejskiej Drogi św. Marcina – Via Sancti Martini – połączone z wielkim świętem Marcinowym. W październiku obradować będzie międzynarodowa konferencja i zostanie otwarta wystawa dzieł sztuki. W listopadzie, w rocznicę śmierci św. Marcina, planowana jest procesja statkiem, nawiązująca do przewiezienia zwłok biskupa Marcina z Candes na miejsce pochówku w katedrze w Tours.