Rozpoczyna się Festiwal Lamentacje – cykl ważnych spektakli i debat

Spektakle teatralne wybitnych reżyserów różnych generacji oraz cykl dyskusji panelowych zatytułowanych “Salon Warszawski” złożą się na pierwszą edycję Festiwalu Lamentacje. Dziesięciodniowe wydarzenie rozpoczyna się dziś w Teatrze Polskim w Warszawie. Do udziału zaproszono uznane przedstawienia z Polski i zagranicy. W debatach podjęte zostaną m.in. ważne kwestie dotyczące współczesnej religijności.

Podczas Festiwalu, który potrwa do 17 kwietnia będzie można zobaczyć m.in. “Czarodziejską górę” na podstawie powieści Tomasza Manna, w reżyserii Krystiana Lupy i wykonaniu aktorów Jaunimo Teatras w Wilnie. To wielka podróż, zachęcająca widzów do odkrywania nowych sposobów opowiadania znanych historii, ale też do stawiania fundamentalnych pytań o relację człowieka z przeszłością, teraźniejszością i wyzwaniami przyszłości.

Liberty Theatre w Tbilisi pokaże “Dziady” Adama Mickiewicza w reż. Andro Enukidze. Jest to pierwsze w historii wystawienie całości jednego z największych polskich dramatów.

Z kolei “Szeol” Studia WACHOWICZ/FRET to spektakl, który powstał w Instytucie im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu. Jak informują organizatorzy jest to “seans teatralny  a równocześnie na wskroś współczesna lamentacja dla umarłych i nieumarłych, urodzonych i nieurodzonych”.

W programie festiwalu Lamentacje znalazł się także spektakl gdańskiego Teatru Wybrzeże “Koło Sprawy Bożej” Konrada Hetela w reżyserii Radka Stępnia. Przedstawienie opowiada o jednej nocy, podczas której spotykają się członkowie sekty towiańczyków – mesjanistycznego ruchu religijnego, którego założyciel Andrzej Towiański zdołał przekonać do swojej sprawy m.in. największych poetów epoki: Słowackiego i Mickiewicza. “Teraz wszyscy oni zbierają się na paryskim stryszku, by w oparach haszyszu odprawić dziady i napisać list do cara, a przy okazji pokłócić się o stosunek Polaków do Rosji, świata i siebie samych” – czytamy w opisie spektaklu.

“Performans” – przedstawienie zakopiańskiego Teatru im. Stanisława Ignacego Witkiewicza według Fiodora Dostojewskiego, w reżyserii Andrzeja St. Dziuka to historia człowieka, który – choć żyje – myśli i zachowuje się, jakby był nienarodzony – martwy. Traktuje otoczenie (świat) wokół siebie, jako rzeczywistość zła – obłudy i kłamstwa. Sam nie wierzy nie tylko w świat i „ocalenie” (zbawienie od grzechów), ale i nie wierzy własnym słowom. “Czy rzeczywiście nic nas przed nami samymi ocalić nie zdoła? Może jednak – performance – sam akt tworzenia stać się swego rodzaju wybawieniem, oczyszczeniem?” – takie pytania znajdujemy w opisie spektaklu z Zakopanego.

W ramach wydarzenia zaplanowano wyjazd do Gdańska na prezentację “Wyzwolenia” Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Jana Klaty. To “sztuka o potrzebie narodowego wyzwolenia rozumianego jako duchowy wstrząs, który ma wyzwolić nas z narodowych wad, kompleksów i ograniczeń” – przekazują organizatorzy.

Kurator Festiwalu Michał Mizera nazywa Festiwal “stypą po świecie, w którym wierzyliśmy, że literatura, czyli moc słów, czyni nas szlachetniejszymi i mądrzejszymi. Lamentacje to podzwonne dla tej utopii”. Zwraca uwagę, że wszystkie przedstawienia opowiadają o spotkaniu z duchami, o spotkaniu z umarłymi, o możności lub niemożności przekroczenia tej ostatecznej granicy, przed którą wszyscy stoimy i staniemy.

“Lamentacje stają się ciałem i wypełnią swym drżeniem ostatni tydzień Wielkiego Postu aż do pierwszego dnia Triduum Paschalnego” – zaznacza Mizera.

Spektaklom towarzyszy cykl debat zatytułowany “Salon Warszawski”. “Chcemy wraz ze znamienitymi gośćmi zastanawiać się, czy nasza epoka to rzeczywiście czas duchowego uwiądu, w którym zanika odwaga podejmowania kwestii poważnych i wymagających niebezpiecznego namysłu”. Wśród wątków, które omówią dyskutanci znajdą się m.in. współczesne poszukiwania duchowości, źródła i skutki bratobójczych zbrodni, zanik uczuć metafizycznych czy religijność Dostojewskiego. W dyskusjach udział wezmą m.in. ks. prof. Henryk Paprocki, Olga Hnatiuk, Krzysztof Rutkowski, Tomasz Stawiszyński, prof. Michał Klinger.

Jak tłumaczą organizatorzy Festiwalu Lamentacje, punktem wyjścia  całego wydarzenia są „Dziady” Adama Mickiewicza i jego słynna „Lekcja XVI”, poświęcona teatrowi i dramatowi słowiańskiemu.

“W obliczu rosyjskiej agresji  na Ukrainę polski romantyzm staje się znowu ważnym punktem odniesienia. Chcieliśmy wierzyć, że historycznym i wierzyliśmy – czytamy na stronie Festiwalu. – Rzeczywistość pokazuje nam, że trzeba wrócić do doświadczeń wileńskich filomatów i filaretów. Coś o Rosji wiedzieli, czegoś doświadczyli, coś przeżyli, coś zaklęli w słowa”.

Rozpoczynający się dziś Festiwal Lamentacja zakończy się 17 kwietnia.