Ruiny synagogi będą częścią szlaku Świętokrzyski Sztetl

Dobiegają końca prace przy zabezpieczeniu ruin działoszyckiej synagogi – jednej z najciekawszych i najczęściej odwiedzanych przez turystów pochodzenia żydowskiego dawnych bożnic, które znajdą się m.in. na nowym szlaku turystycznym „Świętokrzyski Sztetl”. Ruszy on w 2013 roku.

Na powstający w regionie szlak turystyczny składa się siedem głównych synagog w obecnych granicach województwa świętokrzyskiego i kilkanaście uzupełniających, które jeszcze nie w pełni spełniają warunki produktu turystycznego. Koordynatorem szlaku stanie się powstający w Chmielniku nowoczesny multimedialny ośrodek edukacyjno–muzealny – „Świętokrzyski Sztetl”, tworzony na bazie odbudowywanej tam synagogi.

„Synagoga w Działoszycach od dawna znajduje się na trasie pielgrzymek i wycieczek z Izraela, w tym potomków dawnych mieszkańców Działoszyc, stąd decyzja o jej zabezpieczeniu” – mówi KAI Krystyna Ciszek, sekretarz miasta i gminy Działoszyce. W ostatni weekend listopada Działoszyce odnotowały ponad 500 gości odwiedzających synagogę.

Krystyna Ciszek wyjaśnia, że niemożliwa jest na razie pełne rekonstrukcja pozostającego bez dachu obiektu – gmina ma wiele pilnych potrzeb, głównie budowę kanalizacji, ale pozyskano pieniądze na zabezpieczenie ruiny. Za ok. 450 tys. z Regionalnego Programu Operacyjnego zamontowano m.in. specjalne blachy zabezpieczające i podświetlenie ruiny, obecnie trwa rewitalizacja uliczki przy synagodze. Prace przy synagodze trwają od 2010 r.

Klasycystyczna synagoga w Działoszycach powstała w 1852 r. według projektu Felicjana Frankowskiego, w miejsce drewnianej. Została przebudowywana na przełomie XIX/XX wieku. Oprócz sali modlitw i tzw. babińca, były w niej biblioteka, dom rabina i mykwa. Synagogę zdewastowali Niemcy podczas II wojny światowej. Po wojnie był w niej m.in. dom dziecka i skład opału.

Przed wybuchem wojny Żydzi stanowili 80 procent mieszkańców Działoszyc, większość z nich została przez Niemców rozstrzelana lub zginęła w obozach zagłady.