Sandomierz: ogólnopolski zjazd referentów ds. ekumenizmu

O najważniejszych wydarzeniach i projektach ekumenicznych w Polsce rozmawiać będą 5 grudnia referenci ds. ekumenizmu. W Sandomierzu odbędzie się ich ogólnopolskie spotkanie oraz otwarcie wystawy o "Zgodzie Sandomierskiej". Przewodniczący Rady Episkopatu Polski ds. Ekumenizmu Krzysztof Nitkiewicz, podkreśla, że wybór Sandomierza na ekumeniczne obrady nie jest przypadkowy. – Nasze miasto odznaczało się w historii wielką otwartością i tolerancją wobec innych narodowości i wyznań religijnych – dodaje.

Bp Nitkiewicz

Podczas sandomierskiego spotkania biskup opolski prof. Andrzej Czaja będzie mówił o stanie dialogu z Kościołami wywodzącymi się z reformy protestanckiej. Natomiast pallotyn ks. dr Sławomir Pawłowski z KUL powie o ekumenicznym wymiarze Katechizmu Kościoła Katolickiego.

Odbędzie się także posiedzenie robocze nad najważniejszymi wydarzeniami i projektami ekumenicznymi w Polsce. Podsumowaniem spotkania będzie otwarcie wystawy w Muzeum Diecezjalnym poświęconej jednemu z pierwszych aktów ekumenicznych w Europie – "Zgodzie Sandomierskiej".

Bp Nitkiewicz podkreśla, że wybór Sandomierza na ekumeniczne obrady nie jest przypadkowy. – Nasze miasto odznaczało się w historii wielką otwartością i tolerancją wobec innych narodowości i wyznań religijnych. Świadczy o tym chociażby zawarcie tutaj przez polskich protestantów słynnej "Zgody Sandomierskiej". Każdego roku organizujemy także sympozja z cyklu "Wokół Chrześcijańskiego Wschodu", w których uczestniczą przedstawiciele różnych Kościołów i tradycji, ostatnio z Egiptu. Stąd powstał pomysł, żeby zorganizować w Sandomierzu spotkanie diecezjalnych referentów do spraw ekumenizmu i teologów ekumenistów – wyjaśnia bp Nitkiewicz.

– Wierzę, że będzie to okazja do wspólnej modlitwy w intencji jedności chrześcijan, okazja do podsumowania mijającego roku oraz do wymiany opinii i doświadczeń. Mam również nadzieję, że wspólne spotkanie zaowocuje nowymi pomysłami. Wiemy dobrze, że jedność wyznawców Chrystusa jest Bożym darem, ale Bóg chce nas włączyć w jej budowanie. Zaangażowanie ekumeniczne jest więc wyrazem naszej wiary – podkreślił przewodniczący Rady KEP ds. Ekumenizmu.

Towarzysząca obradom wystawa będzie nosiła tytuł "Zgoda Sandomierska. Zgoda Panów-Zgoda Braci". Na ekspozycji będzie można zobaczyć drugie wydanie Konfesji Sandomierskiej z 1574 r. oraz wiele druków różnowierczych, dokumenty pergaminowe króla Zygmunta Augusta nadające przywileje dla Sandomierza, dzieło Stanisława Sarnickiego z XVI w., w którym znajduje się opis Sandomierza.

– Wypożyczone zostały prace Jana Matejki przedstawiające ubiory różnych stanów w dawnej Polsce oraz portrety Zygmunta Augusta i Stanisława Hozjusza. Pokażemy fragment renesansowego nagrobka z alabastru jaki niegdyś znajdował się w kolegiacie. Eksponaty to zostały wypożyczone z muzeów, bibliotek i kościołów – poinformowała Urszula Stępień, kustosz sandomierskiego Muzeum Diecezjalnego – Domu Jana Długosza.
W panelu dyskusyjnym na temat "Zgody Sandomierskiej" zapowiedzieli swój udział m.in. dr Tomasz Giergiel i ks. dr Tomasz Moskal.

"Zgoda Sandomierska" jest aktem konfesyjnej federacji protestantów polskich przyjętym na synodzie generalnym w Sandomierzu w dniach od 9 do 14 kwietnia 1570 r. Kalwini, luteranie i bracia czescy uznawali wzajemnie swoje konfesje jako prawowierne. Następnie ewangelicy polscy obiecali sobie obronę tego przymierza zawartego w trosce o "czystą wiarę" przeciwko atakom ze strony wyznawców "Kościoła rzymskiego, jak i sekciarzy". Miano tu na myśli przede wszystkim arian (inaczej: socynian lub antytrynitarzy), z którymi protestanci odżegnywali się od jakiejkolwiek współpracy.

"Consensus" gwarantował każdemu z wyznań zachowanie obrzędów religijnych w dotychczasowym ich kształcie oraz deklarował wolę odbywania w przyszłości wspólnych synodów generalnych. Dokument ten podpisany przez uczestników synodu w Sandomierzu został później podpisany przez tysiące polskich ewangelików.

Znalazł też akceptację wielu teologów protestanckich na uniwersytetach w Heidelbergu, Lipsku i Wittenberdze. "Zgoda Sandomierska" była dziełem unikalnym w skali europejskiej, do którego będą wracać teolodzy protestanccy i która znajdzie swoje urzeczywistnienie w Prusach w powołaniu do życia w roku 1817 kościoła unijnego jednoczącego luteran i kalwinistów.

"Zgoda Sandomierska" wzmocniła politycznie protestantów polskich, przez co przyczyniła się do korzystnych dla nich uchwał Konfederacji Warszawskiej z 1573 r. W ramach tych uchwał podjęto zobowiązanie, że z powodu różnic wyznaniowych nie będzie się w Polsce prowadzić wojen religijnych. Ta deklaracja była równoznaczna z uznaniem protestantów jako równorzędnego partnera, a to tym samym zakładało zasady tolerancji religijnej w Polsce.