Sandomierz: wystawa poświęcona kolekcjonerowi sztuki sakralnej ks. Wiśniewskiemu

W 70. rocznicę śmierci wybitnego historyka i kolekcjonera sztuki sakralnej związanego z diecezją sandomierską ks. Jana Wiśniewskiego zorganizowany został 16 maja br. w Sandomierzu wernisaż wystawy jego pamiątek, dokumentów i fotografii. Ekspozycję pt. „Ks. Jan Wiśniewski (1876–1943). Przeszłość – przyszłości” w auli wykładowej Wyższego Seminarium Duchownym przygotowała Małgorzata Szot-Wróblewska.

Bp sandomierski Krzysztof Nitkiewicz, otwierając wystawę podkreślił potrzebę zaangażowania na rzecz ochrony dziedzictwa religijnego i narodowego, które jest wyrazem naszej wiary i patriotyzmu. – Ks. Jan Wiśniewski miał głęboką świadomość tego, że prawdziwe piękno prowadzi do Boga, a poznawanie narodowych dziejów i związane z nimi pamiątki kształtują postawę patriotyczną. Zgromadzone przez niego dzieła sztuki sakralnej są nie tylko świadectwem wiary minionych pokoleń, ale nadal ewangelizują i uczą miłości do Polski zwiedzających Muzeum Diecezjalne w Sandomierzu – mówił bp Nitkiewicz.

– Jesteśmy zobowiązani do stałej troski o nasze religijne i narodowe dziedzictwo, którego nie zastąpi chwilowa moda, czy tania rozrywka importowana z obcych nam kulturowo środowisk. Bluźnierstwa popełniane w ramach tzw. artystycznych prowokacji, naznaczone polityczną poprawnością podręczniki do historii i kult tandety, prowadzą nieuchronnie do upadku ducha narodu. Nie dajmy się uwieść jego heroldom – podkreślił biskup.

Otwarcie ekspozycji poprzedziła Msza św. w kościele seminaryjnym pod przewodnictwem ks. Waldemara Gałązki. Po niej odbyła się konferencja historyczna na temat wielkiego kapłana, patrioty i kolekcjonera.
Autorka wystawy Małgorzata Szot-Wróblewska mówiła o życiu ks. Jana Wiśniewskiego i wyjaśniła tytuł wystawy.
– „Przeszłość – przyszłości”, to dewiza zapisana przez ks. Jana na fotografii wykonanej w 1912 r. Inspirowana była tekstem umieszczonym nad wejściem do świątyni w Puławach, gdzie Izabela Czartoryska stworzyła pierwsze polskie muzeum – wyjaśniała organizatorka wystawy.

Zdaniem Małgorzaty Szot-Wróblewskiej, motto, które przyświecało życiu księdza zbieracza i kolekcjonera brzmiało: „Nie marnowałem, lecz zbierałem”. – Całą swoją pasję ofiarował na pamiątkę przyszłych pokoleń – podkreśliła.

Kustosz sandomierskiego Muzeum Diecezjalnego Urszula Stępień przedstawiła sylwetkę księdza Jana Wiśniewskiego, jako zbieracza pamiątek ojczystych. – Był to kolekcjoner pamiątek ojczystych i sakralnych a przy tym człowiek wielkiego patriotyzmu. On nie gromadził tych przedmiotów dla siebie. Beneficjentem tych zbiorów była Ojczyzna i młode pokolenie, które wielokrotnie zapraszał do siebie, aby pokazując konkretne dzieła i przedmioty przybliżać im historię Polski – mówiła kustosz Stępień.

– Jego kolekcjonerstwo było osadzone w XIX w. i ten wątek patriotyczny był dla niego bardzo ważny. Swoje zbiory ks. Wiśniewski w kilku przekazach ofiarował tworzącemu się sandomierskiemu Muzeum Diecezjalnemu, które do dziś eksponuje cenne zbiory patriotyczno-religijne – podkreśliła kustosz.

Ks. Jan Wiśniewski urodził się 3 maja 1876 r. we wsi Krępa Kościelna. Ukończył Seminarium Duchowne w Sandomierzu. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1899 r. Prowadził rozległą działalność narodową, społeczną i kulturalną. Badał, chronił i restaurował zabytki kościelne. Kolekcjonował także obrazy, ryciny, meble, rzeźby, zegary, zbroje, wykopaliska, archiwalia i książki.
W latach 1907-1936 opracował wiele monografii dekanatów, parafii i miejscowości położonych w obrębie dzisiejszych diecezji kieleckiej, radomskiej, sandomierskiej i archidiecezji częstochowskiej. Przedstawiał w swoich opracowaniach dzieje parafii. Prace te zawierają bogatą dokumentację historyczną, uzupełnioną o ryciny, zdjęcia, mapy oraz obszerne, unikalne teksty źródłowe.
W 1913 r. część swoich zbiorów muzealnych przekazał Oddziałowi Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Radomiu, przyczyniając się do powstania tamtejszego muzeum. Część księgozbioru i archiwaliów przekazał także wówczas Bibliotece Seminarium Duchownego i Muzeum Diecezjalnemu w Sandomierzu.
Był wielokrotnie odznaczony, m.in.: Srebrnym Wawrzynem Polskiej Akademii Literatury oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 7 czerwca 1943 r. w Borkowicach i pochowany został na miejscowym cmentarzu.