Sanktuarium prześladowanych chrześcijan – pierwsze takie miejsce w Azji Centralnej

To pierwsze takie miejsce modlitwy w Azji Centralnej. W Astanie, stolicy Kazachstanu, zainaugurowano sanktuarium maryjne poświęcone prześladowanym chrześcijanom. Działa ono przy kościele Matki Bożej Nieustającej Pomocy w kazachskiej stolicy, gdzie przez dziesięciolecia sowieckie władze zwalczały katolicyzm.

Duchowy pomnik dla świadków wiary

Jak donosi National Catholic Register, nowe sanktuarium zostało stworzone z inicjatywy amerykańskiej organizacji Nasarean.org. To już szóste takie miejsce na świecie, ale pierwsze w regionie, który szczególnie doświadczył prześladowań religijnych, zwłaszcza w czasach komunistycznych.

Sanktuarium powstało z błogosławieństwem metropolity Astany abp. Tomasza Pety i przy wsparciu jego biskupa pomocniczego Athanasiusa Schneidera. Centralnym punktem jest ikona Maryi, Matki Prześladowanych Chrześcijan, napisana przez libańską mniszkę melchicką, s. Sourayę Herro. Napis w języku aramejskim – „Matka Prześladowanych” – łączy współczesny Kościół cierpiący z czasami pierwszych męczenników.

W homilii podczas inauguracji bp Schneider przypomniał słowa św. Jana Pawła II z pielgrzymki do Kazachstanu w 2001 roku. Papież Polak mówił wówczas o „niewypowiedzianych doświadczeniach tych, którzy cierpieli, bo nie wyrzekli się wiary”.

Miejsce pamięci w ziemi deportowanych

Kazachstan był jednym z głównych miejsc sowieckiego systemu Gułagów. Zsyłano tu całe narody – Polaków, Niemców, Ukraińców czy Bałtów. Większość z nich była wierząca, a praktyki religijne prowadziła w ukryciu.

W takiej rzeczywistości dorastał bp Schneider – syn niemieckich katolików zesłanych do Związku Radzieckiego. Wychowany w podziemnym Kościele, uczestniczył w tajnych liturgiach, doświadczając wiary jako aktu oporu. Ta historia stanowi fundament jego dzisiejszego świadectwa.

Zagrożenia dla wolności religijnej

Choć od uzyskania niepodległości w 1991 roku Kazachstan deklaruje wolność religijną, w praktyce obowiązują ścisłe regulacje. W 2011 roku przyjęto prawo religijne, które nakłada na wspólnoty obowiązek rejestracji, ogranicza kult publiczny i zakazuje działalności niezarejestrowanej. Około 70 proc. Ludności Kazachsatanu stanowią muzułmanie, zaś chrześcijanie – głównie prawosławni – około jednej czwartej. Katolicy, choć nieliczni, zachowują aktywną obecność poprzez parafie, szkoły i działalność charytatywną.

Właśnie tę cichą, ale nieustającą obecność Kościoła katolickiego podkreślił Papież Franciszek podczas swojej pielgrzymki do Kazachstanu w 2022 roku. Uczestniczył wtedy w VII Kongresie Zwierzchników Światowych i Tradycyjnych Religii. Według organizacji Open Doors, która w 2024 roku umieściła Kazachstan na 38. miejscu w rankingu krajów najtrudniejszych dla chrześcijan, konwertyci z islamu doświadczają odrzucenia, przemocy i nacisków rodzinnych. Kobiety narażone są na przymusowe małżeństwa, mężczyźni – na szykany i restrykcje.

Dzieła Nasarean.org

Ikona Matki Prześladowanych Chrześcijan została wcześniej umieszczona w Nowym Jorku, Londynie, Sztokholmie, Clinton (Massachusetts) i Lander (Wyoming). Jak zauważył założyciel Nasarean.org, ks. Benedict Kiely, te lokalizacje mają przypominać, że prześladowanie chrześcijan nie jest przeszłością – i że Kościół Zachodu często zapomina o cierpiących braciach i siostrach.