Skansen w Sierpcu – kościół, dwory, chałupy i żywe zwierzęta

Zabytkowy kościół z dzwonnicą, dwa dwory szlacheckie, wiejskie chałupy, a także żywe zwierzęta, oglądać można w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu (diecezja płocka). W okresie letnim można się tam przenieść do czasów sprzed stu lat, pomodlić, poznać życie przodków, a także pospacerować w otoczeniu przyrody. Skansen doceniło wielu polskich reżyserów: na jego terenie kręcono m.in. sceny do „Pana Tadeusza” Andrzeja Wajdy czy „Ogniem i mieczem” Jerzego Hoffmana.

Muzeum Wsi Mazowieckiej, czyli skansen w Sierpcu to wyjątkowe miejsce na Mazowszu, warte odwiedzenia w okresie letnim. Pokazuje, jak żyli ludzie na mazowieckich wsiach w XIX i XX wieku. Jest to muzeum na wolnym powietrzu, a jego wygląd zmienia się wraz z kolejnymi porami roku. 1 sierpnia planowane są żniwa; obrzędy żniwne będą mogli obejrzeć wszyscy, którzy tego dnia pojadą do skansenu.

Jednym z ciekawych, zabytkowych obiektów, jest kościół zbudowany w XVIII wieku Drążdżewie (100 km od Sierpca, koło Makowa Mazowieckiego) wraz z dzwonnicą. Dzięki translokacji do skansenu udało się zachować jedną z ciekawszych świątyń „ryzalitowych” na Mazowszu, a przy okazji wzbogacić skansen o pierwszy kościół drewniany. Kościół wzniesiono w 1744 r. jako „kaplicę myśliwską”, z fundacji rodziny Krasińskich. To jeden z najstarszych zachowanych drewnianych obiektów sakralnych na Mazowszu północno-zachodnim, o unikalnych walorach architektonicznych i zabytkowych.

Drążdżewo najpierw było filią parafii w Krasnosielcu. W kościele odbywało się tylko jedno nabożeństwo w roku – zawsze w pierwszy wtorek po Wielkanocy. Dopiero w 1910 r. parafię pw. św. Izydora erygował w Drążdżewie biskup płocki Antoni Julian Nowowiejski. Kościół drewniany pełnił rolę świątyni parafialnej do 1997 r., czyli do momentu ukończenia budowy nowej świątyni murowanej. W latach 2006-2007 kościół został rozebrany i przeniesiony do Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu. Otwarcie obiektu dla zwiedzających miało miejsce w 2008 r.

W skansenie w Sierpcu pokazu przede wszystkim można zobaczyć, jak wyglądała wieś rzędowa (chałupy wraz z budynkami gospodarczymi znajdują się po jednej stronie drogi, po drugiej zaś są pola uprawne). Taki układ wsi był powszechny na Mazowszu po uwłaszczeniu chłopów w 1864 r. Skansen tworzy grupa 72 obiektów mieszkalnych, gospodarczych, przemysłowych i sakralnych, które uzupełniają elementy tzw. małej architektury jak kapliczki, piwnice i studnie. Obszar całego skansenu zajmuje 60 hektarów. Osobną grupę zbiorów stanowi kolekcja około tysiąca rzeźb autorstwa twórców ludowych.

Skansen powstał w 1971 r. na terenie po byłym majątku szlacheckim. Każda z wiejskich chałup, która znajduje się na jego terenie została translokowana, czyli przetransportowana z różnych wsi północno-zachodniego Mazowsza (zdjęcia z prac translokacyjnych znajdują się wewnątrz kościoła). Można zobaczyć m.in. zagrodę ze wsi Rempin, Izdebno, Czermno, Ostrów, Dzierzążnia. Można wejść na teren każdej zagrody, jak również wejść do jej wnętrza.

Każde wnętrze jest inaczej zaaranżowane, a wystrój zmienia się zgodnie z kalendarzem czy świętami. Wystrój chałup odtwarza przestrzeń mieszkalną żyjących niegdyś w nich ludzi, w sposób jak najbardziej zgodny z rzeczywistością. We wnętrzach chałup zobaczyć można oryginalne przedmioty: łóżka, stoły, kredensy, kołyski dziecięce, obrazy, misy, garnki łyżki które tworzą charakterystyczny wystrój dla danej chałupy np. dom sołtysa, młynarza, chłopa. Przed każdą chałupą znajduje się ławeczka, na której można odpocząć. W skansenie są też dwa dwory: ze wsi Bojanów oraz wsi Uniszki Zawadzkie. W Sierpcu turyści mogą także oglądać kwiaty, uprawy rolne i zwierzęta m.in. kury, gęsi, kozy, a także ule pszczele.

W Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu kręcono sceny do wielu polskich filmów. W zespole dworskim z Bojanowa nagrywano m.in. filmy: „Ogniem i mieczem” (reż. Jerzy Hoffman), „Przeprowadzki” (reż. Leszek Wosiewicz), „Przez piekło dla Hitlera” (reż. Jonathan Hacker). W zagrodzie z Rzeszotar Zawad nagrano m.in. „Szwadron” (reż. Juliusz Machulski) czy „Pana Tadeusza” (reż. Andrzej Wajda). Z kolei w karczmie Pohulanka kręcono sceny do „Szwadronu”, „Pana Tadeusza” i „Ogniem i mieczem” a także do serialu telewizyjnego „Hej, szable w dłoń” (reż. Wojciech Rawecki).