Spotkanie autorskie z Aliną Petrową-Wasilewicz

Biografii i dziełu m. Matyldy Getter, Sprawiedliwej wśród Narodów Świata, było poświęcone spotkanie, zorganizowane 6 sierpnia przez Ośrodek Edukacyjno-Muzealny Świętokrzyski Sztetl w Chmielniku.

W trakcie rozmowy o książce „Uratować tysiąc światów”, wydanej przez oficynę Esprit, autorka, Alina Petrowa-Wasilewicz, wieloletnia dziennikarka KAI, opowiadała o swoim zainteresowaniu postacią matki Matyldy – Matusi, zakonnicy ze Zgromadzenia Franciszkanek Rodziny Maryi. Matka Getter całe życie pracowała na rzecz sierot i kształcenia dzieci, a w czasie okupacji zaangażowała się w ratowanie żydowskich współobywateli, zagrożonych śmiercią.

Zapytana przez prowadzącego spotkanie Michała Brzozę o spojrzenie m. Getter na wielokulturową Polskę, autorka przypomniała, że urodzona w 1870 r. w solidnej mieszczańskiej rodzinie Matylda od dziecka obserwowała życie swojej dzielnicy – Woli, gdzie w XIX w. przeważała ludność żydowska, ale mieszkali tam także Rosjanie i Niemcy. Dla niej pokojowa współegzystencja tych różnorodnych grup była czymś naturalnym i oczywistym. W dorosłym życiu nigdy nie dzieliła ludzi z powodu pochodzenia czy wyznania, na każdego patrzyła jako na bliźniego, dziecko Boga.

W rozmowie przedstawiona została linia życia m. Matyldy – jej wstąpienie do tajnego Zgromadzenia Rodziny Maryi w wieku siedemnastu lat w Warszawie, jej wyjazd i trwająca ponad dwie dekady praca w placówkach Zgromadzenia w Rosji, powrót do Polski, zakładanie z niespożytą energią kolejnych placówek opiekuńczych. Szczególne miejsce poświęcili rozmówcy okresowy okupacji, gdy m. Matylda, będąca wówczas przełożoną prowincji warszawskiej, wraz z współsiostrami organizowała pomoc humanitarną dla ofiar wojny, tajne nauczanie, opiekę nad ubogimi i więźniami oraz, co było szczególnie trudnym zadaniem – ukrywanie żydowskich współobywateli. Choć groziła za to natychmiastowa śmierć lub powolna śmierć w obozie zagłady, żadna ze stu dwudziestu sióstr, poproszona o ratowanie, nie odmówiła pomocy i podejmowała się niebezpiecznego zadania. Nie byłoby to możliwe bez głębokiej wiary i heroicznego zawierzenia Bożej Opatrzności, do której m. Matylda żywiła szczególny kult.
W 1985 m. Matylda Getter otrzymała medal Sprawiedliwy wśród narodów Świata, przyznawany przez Instytut Yad Vashem.

Zapytana pod koniec spotkania o plany, Petrowa-Wasilewicz odpowiedziała, że chciałaby opisać historie kolejnych Polek, gdyż w jej głębokim przekonaniu ich dokonania, praca na rzecz społeczności lokalnych i narodu jest nieporównywalna z żadnym doświadczeniem i ruchem kobiecym w innych krajach.
Było to drugie spotkanie z cyklu „Kto ratuje jedno życie”, realizowane w ramach programu „Patriotyzm Jutra 2021”, zainicjowanego przez Muzeum Historii Polski. Gościem pierwszego spotkania była Anna Piątkowska, autorka książki „Ostatni Sprawiedliwi”.

Ośrodek Edukacyjno-Muzealny „Świętokrzyski Sztetl” w Chmielniku mieści się w murach odrestaurowanej XVIII-wiecznej synagogi i jest interaktywnym muzeum. Wykorzystując najbardziej nowoczesne techniki muzealne i konferencje wyspecjalizowanych przewodników, ekspozycja przybliża zwiedzającym unicestwiony przez niemieckich okupantów na jesieni 1942 r. świat miasteczka, w którym przeważała ludność żydowska. Profesjonalny zespół historyków (dyrektorką placówki jest dziennikarka Agnieszka Dizarmaga, korespondentka KAI), organizuje liczne inicjatywy edukacyjne i kulturalne, w tym popularne koncerty muzyki klasycznej, konferencje i spotkania autorskie.