Spotkanie ruchu „Wiara i Światło”

50-osobowa grupa Francuzów przebywała na zakończonym spotkaniu wspólnot „Wiara i Światło” regionu Polski centralno-wschodniej, odbywającym się od 15 do 19 sierpnia w Warszawie.

Te chrześcijańskie wspólnoty tworzone są wokół osób z upośledzeniem umysłowym. Ich specyfika polega nie tylko na pomocy osobom dotkliwym tym rodzajem niepełnosprawności, ale przede wszystkim na ukazaniu światu ich wartości oraz specyficznych darów, jakimi mogą wzbogacić otoczenie.

Człowiek upośledzony nie tylko wymaga opieki, ale sam może bardzo wiele dać innym" – podkreślił kard. Kazimierz Nycz na Eucharystii otwierającej spotkanie wspólnot. „To nie tylko ci, którzy pomagają ludziom niepełnosprawnym ich ubogacają, ale jeszcze bardziej obdarowywani są ci, którzy pomagają upośledzonym” – mówił do zgromadzonych członków „Wiary i Światła”: osób niepełnosprawnych umysłowo, ich rodzin oraz przyjaciół. Dodał, że tego doświadcza się właśnie w tych właśnie wspólnotach i prawdę tę ich członkowie powinni przekazywać otaczającemu światu.

Ghislain du Chéné, międzynarodowy koordynator ruchu, podkreślał w swej konferencji, że „Wiara i Światło” dokonuje swego rodzaju „przełomu kopernikańskiego” – jeśli chodzi o stosunek do osób niepełnosprawnych, chorych i upośledzonych. Dotąd bowiem zawsze w Kościele się podkreślało obowiązek pomocy osobom upośledzonym ze strony dobrych chrześcijan.

Tymczasem doświadczenie ruchu jest inne: to upośledzeni, niepełnosprawni o wiele więcej są w stanie nam ofiarować niż my, zdrowi im. Wspólnoty te doświadczają bowiem, że człowiek upośledzony w sferze intelektualnej, rozwija się znakomicie sferze uczuć. Cechuje go na ogół olbrzymie zaufanie i prosta szczera miłość do innych, pozbawiona jakiegokolwiek wyrachowania. „I tego właśnie my, zdrowi możemy się od nich uczyć” – podkreślał. Ruch „Wiara i Światło” – jego zdaniem -jest więc wielką szkoła wzajemnej miłości, gdzie nauczycielami są przede wszystkim osoby upośledzone.

Tę właśnie optykę, patrzenia na człowieka niepełnosprawnego jako na „dar i szansę”, a nie tylko jako „na problem, który trzeba jakoś rozwiązać” – zdaniem Ghislaina du Chéné – może ruch „Wiara i Światło” przekazać współczesnemu światu. Światu, który goni za sukcesem i bardzo wąsko pojmowana skutecznością, nie jest więc zdolny zauważyć wartości kogoś, kto nie jest w stanie sprostać tym standardom.

18 sierpnia niepełnosprawni francuscy pielgrzymi modlili się przy grobie bł. ks. Jerzego Popiełuszki na warszawskim Żoliborzu. Ks. Jerzy Popiełuszko wiosną 1980 r. otrzymał od bp. Władysława Miziołka nominację na kapelana warszawskich wspólnot „Wiara i Światło”. Funkcję tę pełnił niedługo, do momentu wybuchu sierpniowego strajku w Hucie Warszawa, odkąd rola duszpasterza powstającej „Solidarności” w pełni go pochłonęła. Głównym kapelanem warszawskich wspólnot w tym okresie był ks. Stanisław Małkowski. Mszę dla polskich i francuskich pielgrzymów w żoliborskim sanktuarium odprawił jego proboszcz ks. Tadeusz Bożełko.

Uczestnicy spotkania wysłuchali też konferencji wprowadzającej w duchowość ruchu wygłoszoną przez Joannę Koczot koordynatora strefy polskiej. Podczas kolejnej sesji przypomniano historię „Wiary i Światła”, zaprezentowaną z kolei przez Joannę Krupską, prezes Związku Dużych Rodzin Trzy Plus, która przed laty współuczestniczyła w tworzeniu ruchu w Polsce.

W swoim świadectwie Krupska przypomniała swoje pierwsze spotkanie z osobą niepełnosprawną umysłowo, gdy w Belgii w 1976 r. trafiła do wspólnoty „L’ Arche”. Niezwykła otwartość i życzliwość jakiej tam doznała przełamała jej pierwsze lęki i strach przed innością osób z upośledzeniem.

Urzeczona panującą we wspólnocie atmosferą, po powrocie do kraju postanowiła wraz z przyjaciółmi przeszczepić życie wspólnotowe na grunt polski. Zbiegło się to w czasie z poznaniem ruchu Wiara i Światło” oraz „L’ Arche” przez inne osoby ze studenckiego środowiska i zaowocowało założeniem wspólnot we Wrocławiu i Warszawie w 1978 r., a w Krakowie, Poznaniu i Lublinie w następnych latach. Sprzyjała temu panująca na przełomie lat 80-tych atmosfera wolności, otwarcia i solidarności.

Wspólnoty polskie zaczęły się rozwijać bardzo dynamicznie wspierane przez struktury i ludzi z ruchu międzynarodowego – Jean’a Vanier, Marie-Helene Mathieu, oraz o. Thomas’a Philippe OP z Francji.

Wzruszające świadectwo wygłosiła także Krystyna Kurysiowa – najstarsza wiekiem uczestniczka wspólnot warszawskich – ma obecnie 92 lata. Podzieliła się refleksją, jak życie we wspólnocie „Wiary i Światła” stało się źródłem nawrócenia dla kilkorga niepełnosprawnych uczestników grupy i ich rodziców. Życie wspólnotowe było dla nich formą katechezy zwieńczonej przyjęciem chrztu.

W trakcie spotkania zaprezentowano film Krzysztofa Żurowskiego – także uczestnika wspólnot , zrealizowany w czasie ogólnopolskiej pielgrzymki „Wiary i Światła” do Częstochowy w roku 1983. W pielgrzymce tej uczestniczył także Jean Vanier.

Na zakończenie wszyscy wzięli udział we wspólnym świętowaniu z tańcami, muzyką i śpiewem oraz ogromnym urodzinowym tortem. Ostatnim akcentem dnia było wypuszczenie w niebo 40 baloników na 40 urodziny „Wiary i Światła” na świecie.

Wspólnoty „Wiara i Światło” skupiają osoby niepełnosprawne umysłowo, ich przyjaciół i rodziców. Pierwsze wspólnoty „Wiara i Światło” narodziły się we Francji, podczas międzynarodowej pielgrzymki do Lourdes, zorganizowanej na Wielkanoc 1971 r. przez Jeana Vanier i Marie- Hélène Mathieu, jako odpowiedź na odrzucenie, jakiego wówczas w Kościele doznawali ludzie z upośledzeniem umysłowym.

Każda ze wspólnot składa się z kilkunastu osób niepełnosprawnych z upośledzeniem umysłowym, ich rodziców i przyjaciół. Comiesięczne spotkania są bardzo proste: modlitwa, „dzielenie się” na określony temat i oczywiście świętowanie. Wspólnoty razem spędzają wakacje, biorą udział w rekolekcjach, a niektóre robią coś szczególnego.

Duchowość „Wiary i Światła” – podkreśla Jean Vanier – to w istocie współczucie, wezwanie, by zejść z drabiny sukcesu i szukać ostatnich miejsc obok ubogich, odkrywanie jak każda osoba, w tym osoba upośledzona jest ważna i niepowtarzalna.

Ruch ten w początkach stricte katolicki, po 40 latach działa także w obrębie Kościołów prawosławnych (w Rosji, Rumunii i na Bliskim Wschodzi), ewangelickich (Szwecja, Dania, Norwegia), anglikańskiego i metodystycznego (Wielka Brytania i USA).

Dziś w Polsce działa 114 wspólnot „Wiara i Światło”, zorganizowanych w czterech prowincjach. Cała polską strefę koordynuje Joanna Koczot, a opiekunem z ramienia Episkopatu jest bp Antoni Długosz.

Warszawskie spotkanie przedstawicieli wspólnot francuskich oraz regionu Polski centralno-wschodniej zorganizowane zostało w ramach obchodów 40-lecia ruchu, jakie przypadają na lata 2011-2012.