Sukcesy w walce z przestępstwami finansowymi

Watykański Urząd Informacji Finansowej (AIF) przedstawił raport ze swej działalności w 2013 r. Odnotowano w nim m.in. wyniki monitoringu działalności finansowej instytucji Stolicy Apostolskiej i Państwa Watykańskiego, w tym inspekcji przeprowadzonej w Instytucie Dzieł Religijnych (tzw. bankiem watykańskim).

Raport podkreśla, że w 2013 r. znacząco wzmocniono instrumenty prawne i instytucjonalne w skutecznej walce z przestępstwami finansowymi, a także rozwinięto współpracę międzynarodową odpowiednich urzędów watykańskich z ich partnerami zagranicznymi. Ponadto ulepszono monitoring potencjalnych nieprawidłowości finansowych.

Przypomnijmy, że w lipcu i sierpniu 2013 r. papież Franciszek m.in. zmienił kodeks karny Państwa Watykańskiego, ustanowił Komitet Bezpieczeństwa Finansowego, którego zadaniem jest koordynacja działalności kompetentnych władz Stolicy Apostolskiej i Państwa Watykańskiego w dziedzinie zapobiegania i przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy, finansowaniu terroryzmu i upowszechnianiu broni masowego rażenia, wzmocnił też funkcję nadzorczą i regulującą AIF, zaś w listopadzie nadał AIF nowy statut.

– W 2013 r. uczyniliśmy decydujące kroki w ulepszeniu instrumentów prawnych i jednocześnie w sprawieniu, że są skuteczne w działaniu – oświadczył dyrektor AIF René Brülhart na konferencji prasowej w Watykanie. – ocena dokonana w grudniu 2013 r. przez Moneyval, komitet ekspertów Rady Europy ds. oceny działań przeciwko praniu brudnych pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, a także nasze statystyki pozwalają stwierdzić, że dziś funkcjonuje prawidłowy i właściwy system zapobiegania przestępstwom finansowym i ich zwalczania. System, który odpowiada standardom międzynarodowym.

AIF zanotowała znaczny wzrost „powiadomień o podejrzanych transakcjach” (STR) – z 6 w 2012 r. do 202 w 2013 r., co świadczy o skuteczności narzędzi prawnych, jak też działań pracowników Urzędu w zapobieganiu przestępstwom finansowym. Pięć powiadomień zostało przekazanych promotorowi sprawiedliwości (prokuratorowi) trybunału Państwa Watykańskiego w celu przeprowadzenia dalszego dochodzenia przez wymiar sprawiedliwości.

Liczba próśb o informacje, skierowanych przez AIF do instytucji zagranicznych wzrosła w latach 2012-2013 z 1 do 28, zaś próśb otrzymanych od nich przez AIF – z 3 do 53. Wzrost ten wynika m.in. z podjętej współpracy międzynarodowej. W 2013 r. AIF stał się członkiem grupy Egmont, międzynarodowej sieci instytucji zajmujących się informacją finansową. Podpisano także dwustronne porozumienia, instytucjonalizujące współpracę na polu walki z praniem brudnych pieniędzy i finansowaniem terroryzmu, z Niemcami, Włochami, Holandią, Słowenią i Stanami Zjednoczonymi.

Podobnie jak w 2012 r., zmniejszyła się liczba deklaracji ponadgranicznego transferu pieniędzy lub papierów wartościowych na okaziciela, których suma przewyższa 10 tys. euro. W 2013 r. było ich 1557 wychodzących (1782 w 2012 r.) i 550 wpływających (598 w 2012 r.). Także to, według raportu, ma związek ze zwiększoną kontrolą i wprowadzeniem ostrzejszych procedur.

W pierwszym trymestrze 2014 r. AIF przeprowadził również pierwszą inspekcję w Instytucie Dzieł Religijnych (IOR), aby sprawdzić wprowadzanie w życie przepisów z października 2013 r. mających na celu zapobieganie i przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Inspekcja wykazała postępy w tej dziedzinie. Sformułowano plan działania na rzecz pełnego dostosowania do wspomnianego prawa i wprowadzenia dalszych ulepszeń organizacyjnych i proceduralnych – głosi raport AIF.