Święto Chrztu Pańskiego na Antarktydzie

W cerkwi pw. Św. Trójcy na Antarktydzie odbyły się uroczystości z okazji święta Chrztu Pańskiego. Było to pierwsze w dziejach prawosławia nabożeństwo z wielkim poświęceniem wody w tej świątyni, najbardziej wysuniętej na południe świata.

Cerkiew jest położona niedaleko od rosyjskiej stacji polarnej „Bellinshausen”. Świątynia jest drewniana, ma 15 m wysokości i może pomieścić ok. 30 ludzi. Podczas święta Pięćdziesiątnicy, 29 maja 2004 r., kaplica została poświęcona przez hieromnicha Kallistrata. Administracyjnie cerkiew jest filią Ławry Troicko-Siergiejewskiej. W kaplicy posługę sprawuje o. hieromnich Grzegorz. Mnich jest od ponad 20 lat polarnikiem i pełni funkcję kapelana rosyjskiej stacji polarnej.

Święto Chrztu Pańskiego, zwane inaczej świętem Jordanu, to jedno z ważniejszych świąt w Kościele wschodnim. Obchodzone jest 19 stycznia (wg kalendarza juliańskiego – 6 stycznia) na pamiątkę chrztu Jezusa w Jordanie i łączone z uroczystością Objawienia Pańskiego. W dzień święta sprawowana jest uroczysta liturgia, po której następuje procesja nad brzeg rzeki – symboliczny Jordan. Gdy w okolicy nie ma rzeki, wierni udają się nad jezioro lub staw. Ważne, by woda została poświęcona w swoim naturalnym środowisku. Do V wieku uroczyste poświęcenie wody celebrowano tylko nad historycznym Jordanem. Istniała też dawna tradycja udzielania katechumenom chrztu w dniu święta Jordanu lub w jego wigilię.

W przeddzień święta wierni przygotowują miejsce, gdzie odbywać się będzie poświecenie wody. Gdy rzeka jest zamarznięta, wyrąbują w lodzie przerębel w kształcie krzyża. Obok stawiają krzyż oraz ołtarz z lodu.

Po Mszy św. nad wodę wyrusza uroczysta procesja z chorągwiami i krzyżem. Zgodnie z tradycją, w czasie obrzędu poświęcenia kapłani proszą Ducha Świętego o obdarowanie wody mocą leczniczą dla dobra duszy i ciała. Następnie błogosławią wodę trzema trójramiennymi świecznikami, tzw. trykyrionem, oraz trzykrotnie zanurzają w wodzie krzyż. W tym czasie wierni śpiewają hymn liturgiczny tropar: „Koły wo Jordani chrestywsia…” („Kiedy w rzece Jordan Ty chrzest przyjmowałeś…”).

Jako symbol obecności Ducha Świętego praktykowany jest jeszcze zwyczaj wypuszczania gołębia w trakcie obrzędu święcenia wody. Poświęconą wodę wierni zabierają ze sobą w celu pokropienia nią swoich domów. Także tej wody używa kapłan w czasie duszpasterskich odwiedzin rozpoczynających się tego dnia.

cerkierw.pl, patriarchia.ru