Święty Jakub i Santiago de Compostela

W sobotę Benedykt XVI odwiedzi Santiago de Compostela. Miasto jest celem pielgrzymek Drogą Świętego Jakuba, którą przemierzają rocznie dziesiątki tysięcy pątników. Zarówno Droga Świętego Jakuba jak i Santiago de Compostela mają wielowiekową historię, ale też swoje legendy oraz współczesny bestseller.

Najważniejsze momenty związane z tymi miejscami przypomina niemiecka agencja katolicka KNA. Oto one:

Ok. 40 roku: rzekomo wieloletnia misja św. Jakuba w Hiszpanii, po której Apostoł powrócił do Ziemi Świętej

Ok. 44 roku: męczeńska śmierć św. Jakuba w Jerozolimie. Jak mówi legenda, ciało apostoła przewieziono do Galicji, gdzie w głębokim lesie pochowali go dwaj uczniowie.

Początek IX wieku: odkrycie (prawdopodobnie) grobu św. Jakuba i budowa pierwszego kościoła jemu poświęconego. Początek pielgrzymek.

Połowa IX wieku: według legendy Jakub pomaga w zwycięstwie wojsk chrześcijańskich w czasie bitwy pod Clavijo jako wymachujący mieczem „zabójca Maurów” (Matamoros). Apostoł zostaje patronem w walce przeciwko muzułmanom, którzy w 711 roku zajęli Hiszpanię.

997: zniszczenie Santiago de Compostela przez Maurów, którzy – jak mówi przekaz – oszczędzili grób św. Jakuba.

1075: początek budowy romańskiej bazyliki pielgrzymkowej w Santiago de Compostela.

1120: Santiago de Compostela podniesione do godności archidiecezji

1122: Papież Kalikst II wprowadza lata święte. Rok święty przypada zawsze wtedy, gdy wspomnienie św. Jakuba, czyli 25 lipca, przypada w niedzielę.

Połowa XII wieku: relacje z Drogi św. Jakuba i opowiadania o niej zawarł „Codex Calxtinus”

Wiek XII-XV: średniowieczny ruch pielgrzymkowy przybiera na sile.

Od XVI wieku: spadek ruchu pielgrzymkowego na skutek reformacji, wojen, epidemii oraz upadku potęgi Hiszpanii

1589: wobec groźby napadów na ląd piratów, relikwie świętego Jakuba ukryto w katedrze i przez długi czas ich nie odnaleziono.

1879: w katedrze w Santiago de Compostela odnaleziono ukryte przez ponad 300 lat relikwie.

Po 1975: koniec rządów generała Franco i powrót Hiszpanii na drogę demokracji umożliwiają odkrycie na nowo pielgrzymowania Drogą św. Jakuba.

1977: w Santiago de Compostela wydano 31 świadectw pielgrzymich.

1982: wizyta w Santiago de Compostela papieża Jana Pawła II, jednego z inicjatorów renesansu pielgrzymowania Drogą św. Jakuba

1985: Stare Miasto w Santiago zostaje wpisane na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO

1987: Droga św. Jakuba po raz pierwszy nazwana Europejską Drogą Kultury

1987: ukazuje się „O Diário de um Mago” – dziennik pielgrzymki do Santiago de Compostela brazylijskiego pisarza Paulo Coelho (wydanie polskie: „Pielgrzym” 2003)

1989: Światowe Dni Młodzieży w Santiago de Compostela i wizyta Jana Pawła II

1993: Wpisanie Drogi św. Jakuba na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO

2001: gwiazda kina hollywoodzkiego Shirley MacLaine odnosi sukces wydawniczy swoją książką „Droga św. Jakuba – duchowa wędrówka”.

2004: Święty Rok Jakubowy – pada rekord – 180 tysięcy świadectw pielgrzyma

2006: w Niemczech ukazuje się książka „I ja raz poszedłem. Moja wędrówka Drogą św. Jakuba” Hape Kerkelinga. Znany komik, prezenter i aktor filmowy opisuje swoje osobiste wrażenia z pielgrzymki do Santiago de Compostela. Już w niespełna rok po publikacji pozycja ta osiągnęła 2 mln egzemplarzy i została przetłumaczona na kilka języków.

2010: W trwającym obecnie Roku Jakubowym wydano ponad 200 tys. świadectw pielgrzyma. Przypomnijmy: ten certyfikat otrzymuje osoba, która ostatnich 100 kilometrów do legendarnego grobu apostoła Jakuba przejdzie pieszo, lub ostatnich 200 kilometrów przejedzie na rowerze.

Muszla świętego Jakuba

Muszla (Pecten jacobaeus) jest symbolem wszystkich pielgrzymów podążających Drogą św. Jakuba. Ma kształt rozłożonego wachlarza. Pielgrzymi niosą ją na plecakach, na torbach przytroczonych do rowerów, lub zawieszają na sznurze na szyi. Muszlą św. Jakuba oznakowane są kamienie i żółte z błękitnym tłem tablice wyznaczające trasę pielgrzymki.

W położonym nieopodal wybrzeża Atlantyku Santiago de Compostela we wczesnych czasach ruchu pielgrzymkowego muszle wydawano pątnikom jako dowód odbycia pielgrzymki. Były więc one poprzednikiem wydawanych obecnie certyfikatów pielgrzymich. Średniowieczny Codex Calixtinus podkreślał znaczenie muszli pielgrzymiej, kształtem przypominającej otwartą dłoń, mającą stanowić symbol otwarcia na dobre dzieła. Również Benedykt XVI ma w swoim herbie muszlę, która jest symbolem pielgrzymującego ludu Bożego.

Związek między muszlą a św. Jakubem wyjaśnia epizod zawarty w jednej z legend, która powstała po męczeńskiej śmierci Jakuba w Ziemi Świętej. Legenda mówi, że ciało Apostoła złożono na pokładzie statku i bez żadnego uszczerbku przetrwało siedmiodniowy rejs, zanim statek dopłynął do Galicji. Gdy statek dopływał do zatoki Arousy, na brzegu odbywało się wesele. Goście otaczali właśnie pana młodego, siedzącego na koniu. Nagle koń wysoko postawił uszy, w kilku skokach dotarł do brzegu morza i wraz z jeźdźcem zniknął pod falami. Po pewnym czasie w cudowny sposób koń i jeździec wyszli cało z morskich fal, całkowicie pokryci dużymi muszlami, a statek Apostoła płynął w dalszą podróż.